Activisten voelen zich beknot op klimaattop: 'Protest is belangrijk'
Honderden klimaatactivisten zwepen elkaar op in de grote zaal van de klimaattop in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. "Biljoenen geen miljarden", scandeert de groep. Zoveel dollars in klimaatsteun eisen ze voor arme landen.
Protest is een vast onderdeel van de jaarlijkse klimaattop. Actievoerders willen zo druk zetten, zegt Maarten de Zeeuw van het Klimaat en Energieteam bij Greenpeace. "Om te laten zien aan alle onderhandelaars: de wereld kijkt mee."
Vandaag verzamelde zich een internationaal gezelschap, met daarin ook De Zeeuw. Ze zwaaien met professionele spandoeken met teksten tegen fossiele brandstoffen, of papieren waar haastig teksten op zijn gekrabbeld. Met zang, slogans en felle toespraken worden ze in de stemming gebracht.
Geen grote mars
Er zijn speeches over klimaatverandering, maar ook over hoe dit thema verbonden zou zijn met vrouwenrechten en internationale solidariteit. Een deel van de activisten draagt keffiyehs, Palestijnse sjaals, en er worden ook leuzen geschreeuwd om aandacht te vragen voor het lot van de Palestijnen.
Na Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten vindt de top weer plaats in een land waar het demonstratierecht niet vanzelfsprekend is. Dat zegt Freedom House, een organisatie die politieke vrijheid wereldwijd in de gaten houdt.
Er zijn dan ook geen grote klimaatmarsen zoals eerder in Glasgow en Parijs. Op het terrein van de top gelden echter VN-regels en er is dus altijd ruimte voor demonstraties, al klaagden mensenrechtenorganisaties afgelopen jaren dat ook deze vrijheid wordt beknot.
Deze top klinkt dat verwijt weer. Het is "echt moeilijk om onze eisen kenbaar te maken", zei de Portugese klimaatactiviste Bianca Castro gisteren tegen persbureau AP. Een protest in het stadion in Bakoe zou door de restricties nauwelijks zichtbaar zijn geweest.
Waar gaan de onderhandelingen bij de klimaattop dit jaar in Azerbeidzjan over? En hoe zat dat ook alweer bij eerdere toppen?
De organisatie van de top werpt tegen dat er uitgebreid is meegedacht en overlegd om protest mogelijk te maken in een deel van het stadion waar de top niet plaatsvindt. Tegen AP zegt de organisatie bovendien dat de regels voor demonstraties onveranderd zijn.
Ook vandaag klinkt er gemor. Het protest krijgt maar een beperkte tijd in de grote zaal. Als de laatste speech is afgerond, moet iedereen naar buiten. Mensen delen handgeschreven briefjes uit met de tekst "het zwijgen opgelegd" die overal op worden geplakt. Daarmee refereren actievoerders aan de eis dat ze alleen mogen 'hummen' om geluidsoverlast te voorkomen.
Menselijke keten
Op de gangen volgt geen mars. Daar zou de locatie, die geheel binnen is in raamloze hallen, ongeschikt voor zijn. Maar de activisten tonen spandoeken met leuzen en vormen een menselijke keten. Dit mag precies een uur duren. Er wordt veel gefotografeerd om het protest te delen met de wereld.
"Het is belangrijk dat dit protest er is", benadrukt De Zeeuw, al had hij liever gezien dat het er anders uitzag. "Dit is de plek waar wordt beslist over onze toekomst."
Door de afgelopen jaren ziet hij nu dat vrij demonsteren niet vanzelfsprekend is. "Je bent je bewust dat het een privilege is om in een vrij land als Nederland te leven."
