Schaker gediskwalificeerd na verdenking van vals spel op wc met mobiele telefoon
Toen de Roemeense schaakgrootmeester Kirill Sjevtsjenko wel erg vaak en lang naar het toilet ging tijdens zijn schaakpartij, begonnen de verdenkingen. De vondst van een mobiele telefoon in een wc-hokje en een briefje met zijn handschrift versterkten de vermoedens van twee van zijn tegenstanders: Sjevtsjenko, de nummer 69 van de wereld, zou hebben valsgespeeld tijdens een toernooi in Melila.
De organisatie van het toernooi in de Spaanse enclave aan de Marokkaanse kust diskwalificeerde Sjevtsjenko direct. Zelf spreekt de voor Roemenië uitkomende Oekraïner alle aantijgingen tegen.
Na klachten van Sjevtsjenko's tegenstanders Franciso Vallejo (winst in eerste ronde) en Amin Bassem (remise in tweede ronde) stuurde de hoofdarbiter van het teamtoernooi een van zijn scheidsrechters op onderzoek uit.
De scheidsrechter ontdekte dat Sjevtsjenko bij ieder wc-bezoek hetzelfde hokje binnenging. Daar werd later een mobiele telefoon gevonden en een briefje met de tekst: "Niet aanraken! Deze telefoon is hier achtergelaten zodat de eigenaar het 's nachts kan gebruiken."
De telefoon werd ingenomen waarna een schoonmaker bevestigde dat hij een dag eerder een vergelijkbare telefoon had gevonden op de wc en dat hij die had ingeleverd bij de receptie van het centrum waar het schaaktoernooi is.
Vergelijkbare inkt en handschrift
De scheidsrechters ontdekten na afloop van de derderondepartij sterke overeenkomsten tussen de inkt en het handschrift op het gevonden briefje en het ingevulde scoreformulier van Sjevtsjenko. Ook zou de tijdszone op de telefoon overeenkomen met die in Roemenië, een uur vroeger dan de tijd in Melila.
Nonsens, zei Sjevtsjenko, die sinds 2017 grootmeester is. Maar de Spaanse schaakbond FEDA aarzelde niet: diskwalificatie en alle partijen van Sjevtsjenko zijn omgezet naar een nederlaag. "De reden was het gebruik van een mobiele apparatuur tijdens de partijen", aldus de FEDA.
Het team waarvoor Sjevtsjenko uitkwam in Melila "keurt alle vormen van strategie af die een voordeel zouden opleveren".
Solide bewijs
De Roemeense schaakfederatie zei in een reactie dat zulke aantijgingen ondersteund moeten worden door "solide bewijs", wat volgens de bond tot dusver ontbreekt. Ook benadrukt de Roemeense federatie dat het regels rondom vals spel zeer serieus neemt. "We hebben een zero-tolerance beleid bij het overtreden van fairplay-regels."
De fairplaycommissie van wereldschaakbond FIDE is een onderzoek begonnen en meldt dat er "aannemelijk bewijs" is tegen Sjevtsjenko.
Als een schaker schuldig wordt bevonden van vals spel kan hem dat een jarenlange schorsing opleveren en kan hij zijn grootmeestertitel verliezen.
Betrapt worden op vals spel op een wc tijdens een partij is weleens vaker voorgekomen. In 2019 werd op camera vastgelegd hoe de 58-jarige grootmeester Igors Rausis de boel belazerde. Hij werd voor zes jaar geschorst.
Strenge regels
De regels rondom toernooien die aan het bord worden gespeeld zijn vaak streng. Schakers mogen op geen enkele manier apparatuur bij zich dragen waarmee zij informatie van buitenaf zouden kunnen krijgen. Detectiepoortjes waar de grootmeesters doorheen moeten, zijn niet ongewoon.
Sinds de rel tussen Magnus Carlsen en Hans Niemann, die onlangs weer een partij tegen elkaar speelden, staat de schaakwereld op scherp. Zowel online als in fysieke partijen zijn de regels rondom vals spel enorm aangescherpt.
Valsspelen in het schaken is de ultieme zonde in de denksport. Terugkeren aan de top kan, maar de zweem van oplichterij van je af schudden is minder eenvoudig.
