Financiële Beschouwingen tonen verschillen van inzicht over bestaanszekerheid

De Algemene Financiële Beschouwingen in de Tweede Kamer toonden vandaag een belangrijk verschil van inzicht tussen coalitiepartijen NSC en VVD. Laatstgenoemde vindt dat vooral werken moet lonen, terwijl de partij van Pieter Omtzigt oog wil hebben voor de mensen die niet kunnen werken of met pensioen zijn.

Toen de coalitiepartijen eind augustus over deze begroting onderhandelden ging het tot diep in de nacht over welke groepen er economisch op vooruit moeten gaan. Dat liep toen intern hoog op, en in dit debat kwam het aan de oppervlakte.

NSC-Kamerlid Van Oostenbruggen wees erop dat het belangrijk is om de kloven in het land "een beetje acceptabel" te houden, bijvoorbeeld om polarisatie tegen te gaan. "Als je niet kan werken, dan kan je ook niet harder werken", hield hij zijn VVD-collega De Vries voor, die het juist veelvuldig had over het belang van de 'hardwerkende Nederlander'.

De grote groep werkenden

Het VVD-Kamerlid antwoordde dat er "goede koopkrachtcijfers" moeten zijn voor gepensioneerden en arbeidsongeschikten die niet meer kunnen werken. "Maar ik vind dat we wel wat te weinig aandacht hebben gehad voor de grote groep werkenden." Volgens De Vries zijn er "te veel hardwerkende Nederlanders" die niet rond kunnen komen.

Kamerlid Van der Lee van GroenLinks-PvdA wees er ondertussen op dat Van Oostenbruggen zelf ook niet alles doet voor de groepen waar hij zegt voor op te komen. "NSC claimt de partij van bestaanszekerheid te zijn", zei Van der Lee, terwijl er bijvoorbeeld niks aan het minimumloon wordt gedaan.

De NSC'er wees erop dat het kabinet wel het kindgebonden budget verhoogt, honderden miljoenen uittrekt voor "groepen in de knel" en de kinderopvang bijna gratis maakt voor ouders met de laagste inkomens.

Een karige euro

In het jaarlijkse debat over de financiële plannen van het kabinet kreeg ook de grootste coalitiepartij PVV veel kritiek te verduren. De partij maakte jarenlang een groot punt van de koopkracht van burgers. En nu de PVV zelf aan de knoppen zit, is daar niet veel van terug te zien, vinden partijen.

De plannen waar het kabinet op Prinsjesdag mee kwam, leiden ertoe dat alle groepen er gemiddeld iets op vooruitgaan. Maar de zogenoemde koopkrachtplaatjes zijn door de de begrotingsonderhandelingen verslechterd ten opzichte van de vooruitzichten die er daarvoor lagen, zei de oppositie, terwijl meestal het omgekeerde het geval is.

Zo gaan mensen die het minimumloon verdienen er nog maar "één karige euro" op vooruit, zei Kamerlid Van der Lee van GroenLinks-PvdA. PVV'er Van Dijck wees daarop op tegenvallers waar het kabinet mee te maken kreeg. Zo was er extra geld nodig voor compensatie van slachtoffers van het kinderopvangtoeslagschandaal, en voor vermogenden die de afgelopen jaren te veel belasting hebben betaald.

Niet aan de boom

Het kabinet kiest ervoor de tegenvaller op de spaartaks voor een deel op te vangen door de voorgenomen lastenverlichting voor werkenden te versoberen. Van Dijck stelde desondanks dat deze strop "minimaal ten koste is gegaan van gezinnen". Hij erkende dat de koopkrachtplaatjes fraaier hadden gekund, maar is wel "blij dat iedereen er toch nog met een plusje vanaf komt".

ChristenUnie-Kamerlid Grinwis wilde weten waar het jaarlijkse PVV-voorstel bleef om de btw op boodschappen op nul te zetten. "Ik had het graag gewild", zei Van Dijck. "Maar het kost 6 miljard, en dat heb ik niet aan de boom groeien."

"De heer Van Dijck is geen schim meer van zichzelf. Hij staat dingen te verdedigen die hij vroeger absurd zou vinden", zei Van der Lee. "Daaraan zie je dat de PVV snel van de VVD aan het leren is", voegde Volt-leider Dassen daaraan toe.

Andere dekking

Overigens leek het er op de eerste dag van het debat niet op dat er grote aanpassingen van de begroting in het vat zitten. De afgelopen tijd ging het veel over de voorgenomen btw-verhoging op boeken, kranten, sport en cultuur.

Een groot deel van de oppositie is daar tegen, maar de coalitie gaf vandaag geen echt grote opening om er wat aan te doen. "Het zat niemand lekker", erkende Van Dijck. "Maar de maatregel levert wel twee miljard op."

Hij nodigde de oppositie uit om de coalitie te "verrassen" met een andere 'dekking' voor die twee miljard. Met dat tegenvoorstel moeten dan wel alle vier de coalitiepartijen het eens zijn, benadrukte de PVV'er. "Dan kunnen we praten"

De Algemene Financiële Beschouwingen gaan morgen verder. Dan zal minister van Financiën Heinen (VVD) ingaan op de bijdragen van de Kamerleden.