Rutte officieel NAVO-chef: 'Oekraïne hoort thuis in de NAVO'
Op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel is Mark Rutte geïnstalleerd als nieuwe secretaris-generaal van de NAVO. Na een ceremonie heeft hij officieel het stokje overgenomen van Jens Stoltenberg, die tien jaar lang de baas was van het militair bondgenootschap.
Rutte noemde Oekraïne als een topprioriteit en zei dat het land thuishoort in de NAVO. Hij benadrukte daarbij dat Kyiv militair gesteund moet worden in de oorlog tegen Rusland.
Bekijk hier het moment dat Rutte geïnstalleerd werd als nieuwe secretaris-generaal:
In zijn eerste woorden in zijn nieuwe functie bedankte Rutte verder alle landen voor het vertrouwen in hem. "Ik heb grote schoenen om te vullen. De NAVO is groter en sterker dan ooit. Jens Stoltenberg heeft de lat heel hoog gelegd, maar laat het goed achter. Dat werk ik wil voortzetten", zei Rutte.
Rutte benadrukte het belang van de NAVO om de meer dan 1 miljard inwoners die eronder vallen veilig te houden. Hij wil dat doen door onder meer te investeren in de toekomst. "Om meer te doen, moeten we meer uitgeven."
Eerder vanochtend bedankte Rutte Stoltenberg al voor zijn inzet en prees hem voor zijn werk van de afgelopen jaren. "Ik zal hard blijven werken om het bondgenootschap ijzersterk te houden."
Volgens Stoltenberg is Rutte de ideale opvolger. "Je hebt de perfecte achtergrond en ervaring om een goede secretaris-generaal te worden. Je bent 14 jaar premier geweest en je weet hoe je compromissen moet sluiten. Dat is heel belangrijk hier. Daarnaast verdedig je onze normen en waarden."
Rutte begint zijn nieuwe baan direct in turbulente tijden, met onder meer de oorlog in Oekraïne. Voor de voormalig premier van Nederland is dat een van zijn prioriteiten wanneer hij aan de slag gaat. "Dat staat bovenaan onze lijst. We moeten ervoor zorgen dat Oekraïne de overhand krijgt in de strijd", zei hij kort op vragen van journalisten. Later voegde hij er bij zijn toespraak aan toe: "Ik weet uit eigen ervaring met de ramp met de MH17 in 2014 dat dit conflict niet ophoudt bij de frontlinie."
Een van Ruttes belangrijkste taken op dat vlak wordt om politiek draagvlak te organiseren om Oekraïne te blijven voorzien van steun, nu de Oekraïense roep op westerse wapens groot blijft. Ook wil Oekraïne meer ruimte krijgen om de wapens op Russische grondgebied in te zetten.
Sinds de Russische invasie in 2022 probeert Oekraïne versneld lid te worden van de NAVO en de Europese Unie. In juli werden de NAVO-landen het eens dat de weg van Oekraïne naar het lidmaatschap 'onomkeerbaar' is. Hoelang die weg is, is niet duidelijk omdat onder meer de Amerikaanse president Biden liet weten dat Oekraïne geen lid kan worden zolang het land in oorlog is.
'China moet stoppen met wapenleveranties'
Rutte benadrukte ook dat China moet stoppen met wapenleveranties aan Rusland in de oorlog tegen Oekraïne. "Dit moet stoppen", zei hij op de persconferentie. "De leveranties hebben ook impact op hun positie in de wereld. China kan het grootste conflict in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog niet blijven voeden."
"Door zijn steun aan de militaire industrie van Rusland is China een beslissende leverancier geworden van Ruslands oorlog in Oekraïne", aldus Rutte.
Investeren in Defensie
Rutte noemde het een prioriteit dat alle landen blijven investeren in defensie. Sinds 2006 hebben de NAVO-landen afgesproken om minstens 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) te besteden aan defensie. Veel leden hielden zich daar echter nooit aan, want het was een vrijblijvende onderlinge afspraak.
Na dreigende uitspraken van toenmalig president Trump en de oorlog in Oekraïne hebben steeds meer landen geïnvesteerd in defensie. Van de 32 NAVO-landen zijn er naast Nederland 22 die waarschijnlijk aan de 2 procent komen. Nog nooit haalden zoveel landen de norm.
Rutte zei dat hij niet bezorgd is over de uitkomst van de Amerikaanse verkiezingen. "Ik zal samenwerken met elk van de kandidaten."
