Diepzeemijnbouw ook risico voor nieuw ontdekte dieren

In de oceaanbodem blijken wormen en slakken te leven. Het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) ontdekte een levendige wereld met allerlei dieren die tot voor kort onbekend waren. NIOZ-onderzoeker Sabine Gollner is dan ook bezorgd over plannen voor diepzeemijnbouw die de Noorse regering heeft.

Marien bioloog Gollner doet onderzoek naar de biodiversiteit in warmwaterbronnen op de oceaanbodem. Met een robotarm groef zij uit zo'n bron vulkanisch gesteente omhoog dat op twee kilometer diepte in de Stille Oceaan ligt.

Daar bleken allerlei holtes en gangen van wormen en slakken in te zitten. "Ik kon mijn ogen niet geloven", zegt Gollner. Voorheen werd gedacht dat alleen microscopisch leven zoals bacteriën zich in de aardkorst bevindt, maar geen dieren van zo'n vijftig centimeter lang. De ontdekking komt boven op zorgen die er al langer zijn over leven óp de bodem.

Kobalt, mangaan en nikkel

Dit diepzeeleven riskeert om beschadigd te raken, doordat de Noorse regering diepzeemijnbouw wil onderzoeken. De oceaanbodem is enerzijds een plek waar leven zich soms miljoenen jaren onaangetast heeft kunnen ontwikkelen, anderzijds is die bodem een enorme bron van kostbare metalen voor de energietransitie.

Hier zijn kobalt, mangaan en nikkel te vinden. Deze metalen worden bijvoorbeeld gebruikt voor batterijen van elektrische auto's. Voor deze grondstoffen zijn Europese landen op dit moment afhankelijk van landen als China, Rusland en Congo. Bedrijven zijn geïnteresseerd in het winnen van deze grondstoffen, omdat in de komende jaren een groot tekort dreigt.

Een tijdelijk verbod op mijnbouw

Bedrijven kunnen tot volgende week een plan indienen voor de duurzame winning van mineralen ten zuiden van Spitsbergen. Al zo'n dertig jaar wordt gesproken over regels met betrekking tot diepzeebouw, maar tot nu toe met weinig resultaat. Maar Noorwegen is het eerste land dat stappen zet richting diepzeemijnbouw ten zuiden van Spitsbergen.

Het Scandinavische land is al eens tot de orde geroepen door het Europees Parlement voor mijnbouwactiviteiten. Het parlement dringt aan op een tijdelijk verbod op diepzeemijnbouw totdat duidelijk is wat de gevolgen zijn voor het milieu, ecosystemen en de biodiversiteit.

Daarbij sluit Gollner zich aan. "Ik adviseer om eerst het belang van de ondergrondse leefomgeving voor de biodiversiteit in de diepzee verder te onderzoeken, voordat diepzeemijnbouw die wellicht onherstelbaar kan schaden."