Defensie wil met nieuw hoofdkwartier beter vooruitkijken: 'Conflict kan snel dichtbij komen'
De leiding van de Nederlandse strijdkrachten gaat flink op de schop om beter te kunnen anticiperen op conflicten. Alle krijgsmachtonderdelen moeten in een nieuw Operationeel Hoofdkwartier gaan samenwerken om gezamenlijk operaties te plannen en uit te voeren.
Programmamanager kolonel Peter Loukes zegt dat Nederland nu nog te veel is ingericht op planbare missies in verre regio's. De nadruk moet weer komen te liggen op het beschermen van het eigen grondgebied.
"Oorlogen zoals in Oekraïne laten zien dat een conflict razendsnel heel dichtbij kan komen. Dan is het zaak dat er snel, vanuit één hoofdkwartier, gehandeld kan worden", zegt hij bij de aankondiging van de grote reorganisatie in de Defensiekrant.
Eerder dit jaar waarschuwden de Nederlandse commandant der strijdkrachten Onno Eichelsheim en de hoogste Nederlander bij de NAVO, Rob Bauer, al dat een groot conflict niet ondenkbaar is en Nederland zich dus militair moet voorbereiden.
Beter orkest
Om die nieuwe dreigingen het hoofd te kunnen bieden, is meer samenwerking geboden tussen afzonderlijke onderdelen als leger, marine, luchtmacht en cyberbeveiliging. Oorlogen worden immers niet meer louter op een van die domeinen uitgevochten, maar vragen om een mix van verschillende competenties.
Loukes: "Zo zijn radars van schepen tegenwoordig zo krachtig dat ze ook raketten boven land kunnen detecteren. En communicatiesystemen van de vijand kunnen ook met cyberaanvallen uitgeschakeld worden, in plaats van met bombardementen vanuit de lucht."
Hij vergelijkt het nieuwe hoofdkwartier met het samenbrengen van muziekkorpsen van elk krijgsmachtonderdeel. "Al die korpsen zijn goed, maar als je van ieder korps de beste muzikanten bij elkaar stopt en dat goed orkestreert, dan krijg je nog veel betere muziek."
Gevaren voorspellen
Zo zal in de praktijk de beslissing wat te doen beter afgewogen kunnen worden. Als voorbeeld noemt Loukes het scenario van een Russisch schip dat zich verdacht ophoudt bij belangrijke kabels in de Noordzee. Is het nu nog aan de marine om daarop te reageren, in de toekomst bepaalt het hoofdkwartier wat er moet gebeuren.
Het hoofdkwartier moet ook beter vooruitkijken om potentiële gevaren te kunnen voorspellen. Op de gevaarlijkste en meest waarschijnlijke conflicten kan dan beter worden geoefend.
Korte lijntjes
Hoe het nieuwe hoofdkwartier precies zal worden georganiseerd is nog niet bekend. Volgens NRC zullen er 350 tot 500 mensen aan het werk gaan en moet het worden opgezet in de regio Den Haag, om korte lijntjes met de politieke leiding te kunnen houden.
Volgens Loukes is dergelijk contact niet alleen nodig omdat het kabinet uiteindelijk gaat over de inzet van het leger, maar ook zodat defensie beter kan laten zien welke onderdelen niet gemist kunnen worden. Use it or lose it was immers vroeger het devies.
"Je moest aan de politiek laten zien dat je al je materieel gebruikte, anders werd het wegbezuinigd. Het maakte niet uit hoe, als je maar iets liet vliegen, varen of rijden", vat Loukes het beleid samen. In de toekomst zal het hoofdkwartier meer kijken welk effect er wordt beoogd, om daarbij dan de middelen te vinden.
