Mannen die onterecht als verdachte op tv kwamen eisen schadevergoeding
Bij het OM en de politie liggen forse schadeclaims voor het tonen van verkeerde beelden in opsporingsprogramma's. Drie mannen kwamen in verschillende zaken herkenbaar als verdachte in beeld, terwijl ze niets met de gepleegde misdrijven te maken hadden. Zij eisen nu schadevergoeding.
In één zaak leverde een winkelketen in Rotterdam de videobeelden aan van de verkeerde kassa. In een tweede geval vroeg de politie per abuis de beelden op van de verkeerde Haagse supermarkt. Bij de derde zaak werd door de politie in Utrecht gezocht naar een man in een groene jas in verband met een zware mishandeling. De man op de getoonde beelden droeg inderdaad een groene jas, maar hij kwam nietsvermoedend met zijn zoons van een concert.
Landelijke en regionale opsporingsprogramma's krijgen informatie en beelden aangeleverd van de politie, onder verantwoordelijkheid van het Openbaar Ministerie. De afgelopen vijf jaar zijn volgens het OM naar een ruwe schatting zo'n 6500 keer beelden verspreid. Daarbij ging het tien keer fout. Soms omdat de recherche de verkeerde beelden ontving, soms omdat politie en OM zelf zich vergisten.
"Denk aan het niet goed uitlezen van tijdcodes van het beeld of het vergissen in een locatie", zegt Diederik Greive, bij het Openbaar Ministerie verantwoordelijk voor opsporingsberichtgeving. "Ook komt het zeer sporadisch voor dat mensen worden getoond terwijl ze zich al eerder hebben gemeld bij de politie."
Voor de mensen die dit overkomt zijn de gevolgen gigantisch, zegt advocaat Gert Poot, die de drie gedupeerden bijstaat. "Al gaat dit maar eens in de vijftig jaar mis. Je zal die ene persoon maar zijn. Ik vind dat het te vaak voorkomt."
'Zoek de bon! Zoek de bon!'
Adirio Fortes kwam half maart als verdachte in beeld bij het Rotterdamse opsporingsprogramma Bureau Rijnmond. Hij zou zich bij een 84-jarige vrouw hebben voorgedaan als bankmedewerker. Met haar pinpas zou hij een iPhone hebben afgerekend bij de Mediamarkt. De echte dader stond rond diezelfde tijd in dezelfde winkel. Het bedrag kwam niet precies overeen. En hij stond bij een andere kassa.
Adirio Fortes vertelt wat hem is overkomen:
Van zijn zus hoorde Fortes dat hij in een opsporingsitem zat. "Ze riep meteen: 'Zoek de bon, zoek de bon!' We zijn met de bon en de pintransactie naar de politie gegaan." Het duurde volgens hem lang voordat de zaak werd opgepakt. In april zijn de beelden verwijderd, al bleven ze op sommige sociale media circuleren. Begin juni volgden rectificaties. Volgens het OM gebeurde dat na overleg met de man zelf.
Voor Fortes waren de problemen daarmee niet voorbij. Vooral het wantrouwen in zijn omgeving valt hem zwaar. "Mensen zeggen: dit is op tv, het komt van de politie, dus het moet wel kloppen. Zelf was ik heel lang boos en bang. Ik durfde niet naar buiten." Hij kreeg dreigende, racistische reacties. Zijn contract werd niet verlengd. Het staat niet vast dat er een direct verband is, erkent hij. "Maar het is allemaal wel heel toevallig."
'Ik verloor vrienden'
Tahir (die niet meer met zijn achternaam in de media wil) zou in 2021 met de pinpas van een 74-jarige vrouw hebben betaald. "De stem onder het filmpje zei dat ik dit wel vaker deed. Ik keek vol in de camera", zegt hij. De politie heeft excuses gemaakt en bloemen aangeboden. Ook is de fout op tv rechtgezet. Voor Tahir is dat niet genoeg. "Ik wil mijn misgelopen inkomsten terug. Ik ben ondernemer. Er liepen klanten bij mij weg die letterlijk naar de uitzending verwezen. Ik ben vrienden verloren, omdat zij de politie geloofden. Ik kan niet geloven dat mensen die mij kennen zo kwaad over mij kunnen denken."
Ook de man die werd beschuldigd van mishandeling zegt dat hij nog steeds last heeft van de gevolgen van de vergissing. Hij verscheen in mei in beeld vanwege een vechtpartij bij Utrecht CS. Hij kreeg excuses en een schadevergoeding van de politie, maar daar neemt hij geen genoegen mee.
De mannen hebben alle drie een claim ingediend bij het Openbaar Ministerie en de politie. Zeker in het geval van Tahir gaat het om een fors bedrag, omdat hij volgens zijn advocaat veel inkomsten is misgelopen. Het OM benadrukt dat de fouten in alle gevallen zo snel mogelijk zijn rechtgezet. "De foutenmarge is klein, maar natuurlijk is iedere fout er één te veel en dat betreuren wij", aldus hoofdofficier Greive.
