EU en VK praten toch weer over vrij verkeer van (jonge) personen
De nieuwe Labourregering in Londen is alsnog bereid een deal te sluiten over het vrije verkeer van jonge personen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Daarmee zou een wens van de Europese Commissie in vervulling gaan om de relatie tussen de EU en het VK te verbeteren.
Volgens het plan krijgen alle EU-inwoners tussen de 18 en 30 jaar het recht om te werken, studeren of vrijwilligerswerk te doen in het Verenigd Koninkrijk. Andersom geldt dan hetzelfde: Britten tussen de 18 en 30 jaar krijgen dezelfde rechten in de Europese Unie.
Dit voorjaar had de Europese Commissie al eens voorgesteld om het vrije verkeer voor jonge personen in te voeren, maar de toenmalige conservatieve regering van premier Sunak wees dat resoluut van de hand. Londen was wel bereid om bilaterale deals te sluiten met afzonderlijke EU-landen, maar dat zag Brussel weer niet zitten.
Ook Labour, dat toen nog in de oppositie zat, keerde zich vrijwel meteen tegen het voorstel van de EU. De sociaal-democraten zaten midden in hun verkiezingscampagne en het vrije verkeer van personen, in welke vorm dan ook, gold als een "rode lijn" in hun verkiezingsprogramma: ze wilden er niets van weten.
"Een Labour-regering wil de relatie met de Europese Unie herstellen, maar dan binnen onze grenzen. Dat betekent: geen terugkeer naar de interne markt, de douaneunie of het vrije verkeer van personen", zei een Labour-woordvoerder nog in april.
Handel versoepelen
Maar Labour lijkt nu dus alsnog te zwichten voor druk van Brussel, omdat het onderwerp een obstakel dreigt te worden bij een ander belangrijk onderhandelingspunt. Premier Starmer had zich na zijn klinkende verkiezingsoverwinning in juli voorgenomen om de banden met Brussel aan te halen. Hij wil de handel met de EU versoepelen, in het bijzonder de export en import van dieren- en plantenproducten.
Die handel gaat gepaard met veel bureaucratische rompslomp, controles en papierwerk, zoals veterinaire certificaten. Dat leidt tot vertragingen van het vrachtverkeer aan de grens, zoals in de haven van Dover. Starmer wil veel van die belemmeringen wegnemen, zodat een groot deel van de controles overbodig wordt.
De Europese Commissie is best bereid tot een deal, maar daar moet wel wat tegenover staan. Het vrije verkeer van jonge personen wordt nu als wisselgeld gebruikt.
"Niemand wil het nog toegeven, maar we zullen op dit terrein toch moeten bewegen", zegt een regeringsbron tegenover dagblad The Times. "Als we het herstel van onze relatie met de Europese Unie serieus nemen, dan moeten we bereid zijn met een aantal van hun wensen in te stemmen."
Uitwisseling van studenten
Het is nog niet duidelijk wanneer het plan van kracht zou worden, omdat formele onderhandelingen op zijn vroegst pas kunnen beginnen in de herfst, als de nieuwe Europese Commissie aan de slag gaat. Ook is er nog onenigheid over de details van het plan. Zo wil de EU het vrije verkeer laten gelden voor een periode van vier jaar, terwijl de Britse regering niet verder lijkt te willen gaan dan drie jaar.
Ook wil Brussel dat de Britten zich opnieuw aansluiten bij het Erasmusproject, het Europese programma voor de uitwisseling van universiteitsstudenten. De Labourregering lijkt daar welwillend tegenover te staan.
De EU wil dan wel dat het Verenigd Koninkrijk EU-studenten behandelt zoals Britse studenten. Met andere woorden: dat ze hetzelfde collegegeld betalen als de Britten en niet het hogere tarief voor internationale studenten.
