Scholen beginnen weer, lerarentekort blijft vooral de Randstad pijnigen

Voor de regio Zuid is de zomervakantie voorbij. Vanochtend stroomden de klassen van het basisonderwijs weer vol. Met kinderen, maar ook met leraren. Terwijl scholen voor de vakantie nog alarm sloegen over het grote aantal vacatures, lijkt de regio Zuid de bezetting nu redelijk op orde te hebben.

In juli was bijna een op de tien basisscholen in het land nog op zoek naar leerkrachten voor het nieuwe schooljaar. Zo'n 3200 vacatures stonden nog open. Dat was al wel een afname ten opzichte van een jaar eerder, toen er 4000 vacatures waren.

Bij scholenkoepel Signum, met 24 scholen in Den Bosch en omgeving, is het gelukt om alle vacatures in te vullen. "Maar de inval-pool is wel leeg", vertelt bestuurder Jan Heijmans. "Zodra de eerste ziektes zich aandienen is het weer passen en meten. Maar daar zijn we inmiddels wel heel bedreven in."

Randstad

De grootste tekorten doen zich al jaren voor in de Randstad, met name in de grote steden. Vorig schooljaar begonnen de vijf grote steden met een tekort van 18 procent, tegen 8 procent in de rest van Nederland. Nieuwe cijfers worden in het najaar verwacht, maar een snelle blik op onderwijsvacaturesite Meesterbaan bevestigt dat Noord-Holland en Zuid-Holland met kop en schouders boven de rest uitsteken; bijna driekwart van de vacatures is in die provincies.

"Buiten de Randstad zie je vaak dat de samenwerking tussen schoolbesturen makkelijker gaat", zegt Karin Straus van de Academie & Vakvereniging van Schoolleiders. "Zij hebben vaak een goed netwerk in de regio. Dat maakt de werving van personeel makkelijker dan wanneer je tientallen kleinere besturen hebt, of een eenpitter bent."

Tijdelijk geld

De oorzaken voor de tekorten zijn bekend. De uitstroom is simpelweg groter dan de instroom. Er is vergrijzing, leraren haken af door de hoge werkdruk, en te weinig mensen kiezen voor de pabo. Ondanks verschillende maatregelen verwacht het ministerie dat die trend voorlopig doorzet.

De subsidies die in het leven zijn geroepen om de grootste knelpunten te verlichten, lijken wat te helpen. Zoals het geld uit het Nationaal Programma Onderwijs, dat er kwam om corona-achterstanden weg te werken. Daar werden bijvoorbeeld veel onderwijsassistenten van betaald. Volgend schooljaar is dat geld er niet meer.

Straus ziet veel potentie in zij-instromers, al is dat nu nog best een worsteling. "Veel mensen hebben daar best interesse in, maar de praktische drempels om aan zo'n traject te beginnen zijn vaak te hoog", weet ze. Zij-instromers moeten meestal een dag in de week naar school, een dag stage lopen en hebben daarnaast vaak ook nog hun 'oude' baan. Plus een privéleven. "Dat zijn hele hoge vereisten", vindt Straus, "maar daar ligt veel potentieel."

Volgende week beginnen de scholen in de regio Midden, en over twee weken is regio Noord aan de beurt. Op Ameland begonnen de scholen overigens vorige week al.