Barcelona is onleefbaar door toerisme: '1000 euro huurverhoging'

• Miral de Bruijne

  correspondent Spanje en Portugal

De gemeente Barcelona staat voor een groot dilemma: wat moet de stad met het groeiende massatoerisme? Er wordt veel aan verdiend, maar de inwoners zijn het zat. Met grote protesten lieten ze de afgelopen weken hun onvrede zien, waarbij huisvesting veruit het grootste thema is. De stad is volgens velen onleefbaar en vooral onbetaalbaar geworden.

Deze week nog, deelde de stad dikke boetes uit aan illegale verhuur van appartementen aan toeristen. Het ging vooral om appartementen die in handen zijn van malafide verhuurbedrijven. Daarnaast moesten zeker 75 appartementen voor verhuur worden gesloten.

Vice-burgemeester Laia Bonet zegt dit soort praktijken in de toekomst extra streng in de gaten te willen houden. Er komen de komende tijd dus meer van dit soort inspecties. Alles om de nadelen van het massatoerisme tegen te gaan.

Miljoenen bezoekers

"Het strand, de cultuur, het eten en natuurlijk het weer", dat is wat je te horen krijgt als je willekeurige toeristen op de bekende boulevard de Ramblas vraagt wat ze zo trekt aan Barcelona. Een mooie mix voor velen, want de Catalaanse kuststad trekt jaarlijks miljoenen bezoekers.

Volgens het Observatorium voor Toerisme van Barcelona (OTB) bezochten vorig jaar 15,6 miljoen toeristen de stad. De verwachting is dat dat in 2024 nog wordt overtroffen. Het is een trend die je in heel Spanje ziet: het aantal toeristen in het land neemt sinds de coronapandemie elk jaar toe.

Voordelen en nadelen

Dat levert aan de ene kant veel op. De talloze hotels, restaurants en culturele bezienswaardigheden zorgen bijvoorbeeld voor veel werkgelegenheid. Maar de voordelen vallen volgens veel inwoners in het niet bij de nadelen.

Door onder andere de verhuur van overnachtingsmogelijkheden aan al die bezoekers stijgen de huren namelijk enorm. Volgens de cijfers van Idealista (het Spaanse Funda) lag de gemiddelde huur in juni 2024 zeker 17,6 procent hoger dan een jaar geleden. En die stijgingen worden door de inwoners gevoeld.

Jordina Vidal Moreno woont zeshoog in een van de populairste buurten van Barcelona. Vanuit haar huiskamerraam kan je de Sagrada Família op een paar honderd meter afstand zien, de beroemde basiliek waaraan al meer dan een eeuw gebouwd wordt. "Mijn partner en ik wonen hier al tien jaar met onze twee kinderen", vertelt ze.

Het liefst zou ze hier nog lang blijven, maar dat gaat niet. Vidal: "We moeten binnenkort verhuizen omdat we de huur niet meer kunnen betalen. Het bedrijf waarvan we huren heeft de huur met 1000 euro per maand verhoogd."

Volgens Vidal zijn ze geen uitzondering en is de afgelopen tijd bij veel mensen in de buurt de huur verhoogd. Dat ziet ook Enric Aragonès Jové van huurdersbond Sindicat des Llogateres. "Eigenaren van huurpanden zijn altijd op zoek naar maximale winst. In een stad als Barcelona is het veel interessanter om een appartement legaal of illegaal aan toeristen te verhuren dan aan de lokale bewoners."

Aragonès begrijpt dat mensen het zat zijn en de straat op gaan om tegen de toeristen te demonsteren. Maar volgens hem begint het probleem bij de overheid en moet het ook daar worden opgelost.

"Het is een contradictie om te zeggen dat je er alles aan wil doen om het probleem rond toeristenappartementen aan te pakken en er aan de andere kant alles aan te doen om grote evenementen te trekken om zo veel mogelijk geld binnen te halen."

In de afgelopen maanden zijn er verschillende maatregelen aangekondigd. Zo wil het gemeentebestuur extra belasting heffen voor bezoekers die met cruiseschepen komen en wil de stad in 2028 een verbod op de verhuur van toeristenappartementen invoeren. Maar volgens Vidal en Aragonès zou de overheid nog veel meer moeten reguleren. Allebei noemen ze de 'korte verhuur' als groot probleem.

Buitenlandse inkomens

Er zijn bijna geen regels voor contracten van minder dan een jaar, waardoor verhuurders daar graag gebruik van maken. En sinds de coronapandemie zie je steeds meer mensen die een tijdje op afstand werken vanuit steden als Barcelona. Die betalen de hoofdprijs, maar kunnen dat met hun buitenlandse inkomen vaak makkelijker opbrengen dan de Spanjaarden zelf.

"Wat je nu ziet is een soort domino-effect. Wij kunnen met ons middeninkomen hier niet meer wonen en verhuizen naar appartementen waar vroeger mensen met lage inkomens woonden", legt Vidal uit. "En zo worden de inwoners van Barcelona hun eigen stad uit gedreven."