Waarom de premier nog altijd niet weg is uit het brandgevaarlijke Torentje
Het is niet onwaarschijnlijk dat premier Schoof met een handjevol ambtenaren en een stapel verhuisdozen over een maand op straat staat. Op 31 augustus verstrijkt de harde deadline van burgemeester Van Zanen van Den Haag en moeten het Torentje en het ministerie van Algemene Zaken (AZ) op het Binnenhofcomplex leeg zijn. Als dat niet zo is, volgt een dwangsom van 100.000 euro per week.
De kans op brand op het Binnenhof, waar een grootschalige renovatie aan de gang is, is zo groot dat Van Zanen uitstel van de verhuizing tot de kerst niet accepteert. Als vergunningverlener bepaalt de gemeente wie waar mag werken in de stad.
Hoekje van het complex
Hoe komt het dat een tijdelijke verplaatsing van een klein ministerie nog steeds niet is geregeld? Drie jaar geleden al vertrokken de Eerste en Tweede Kamer en de Raad van State van het Binnenhof. Maar in een hoekje van het complex, vlak bij het museum het Mauritshuis, wordt nog steeds doorgewerkt.
De gemeente snapt er weinig van. Volgens Van Zanen hebben de ambtenaren van toenmalig premier Rutte en het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) veertien jaar de tijd gehad om zich voor te bereiden. "Kom op zeg, veertien jaar! Als het zo belangrijk is, regel het dan."
Kijk hier naar een gesprek met burgemeester Van Zanen:
Is er in de periode-Rutte door het ministerie genoeg gedaan om de deadline deze zomer te halen? Het ministerie van Algemene Zaken wil niet ingaan op vragen hierover en verwijst naar een korte schriftelijke verklaring. Daarin staat dat de oorzaak ligt bij "zowel de fysieke veiligheid als staatsgeheime informatie, die raakt aan de nationale veiligheid die moet worden gewaarborgd".
Gehechtheid aan het Torentje
Het lukt dus niet om de computers met staatsgeheimen van Algemene Zaken op tijd en veilig aan te sluiten op de alternatieve locatie die het Rijksvastgoedbedrijf 3,5 jaar geleden al heeft aangewezen: het gebouw waarin onder andere het ministerie van Economische Zaken huist.
De boodschap is: we willen wel, maar we kunnen niet. Verder is er al veel personeel verhuisd (naar het gebouw van Binnenlandse Zaken) en gaat de ministerraad naar het Catshuis, staat in de verklaring.
In Den Haag gaat het verhaal dat de gehechtheid van oud-premier Rutte aan het Torentje een van de oorzaken is van het huidige probleem. Ook daar wil het ministerie niets over zeggen. Maar verschillende Haagse bronnen herkennen het beeld dat de ex-premier in elk geval geen vaart heeft gezet achter dit project.
Rutte heeft zich er niet persoonlijk mee bemoeid, zo zeggen bronnen tegen de NOS. De ambtenaren voerden de gesprekken, ook met het Haagse stadhuis. Maar dat overleg met Algemene Zaken verliep vaak stroef. De ambtenaren van Rutte bleven pittige eisen stellen aan de veiligheid van hun werkomgeving, wat het proces niet versnelde.
Waterkokers verboden
Maar hoe kan het dat op de alternatieve locatie in Den Haag nog geen veilige werkplek klaar is? Het Rijksvastgoedbedrijf geeft hierover geen nadere informatie. "Het is heel complex", aldus een woordvoerster, die spreekt over een "samenspel" tussen gebruiker (Algemene Zaken) en de eigenaar (Rijksvastgoedbedrijf). Die zwijgzaamheid komt ook door het juridische getouwtrek met de gemeente.
De harde opstelling van de gemeente heeft het Rijksvastgoedbedrijf overvallen, valt af te leiden uit de stellige aankondiging vorige week dat de premier nog wel een paar maanden kon blijven. Maar onverwacht is het nee van Van Zanen niet, aldus zijn woordvoerder.
Waarschuwende brandweerrapporten liggen er al jaren en alle mogelijke extra brandveilige maatregelen zijn al genomen. Er worden logboeken bijgehouden, er zijn alternatieve vluchtroutes en waterkokers zijn vanwege het ontstekingsmechanisme verboden in het Torentje en het ministerie.
Zeer brandbaar materiaal
Het acute probleem is het toegenomen brandgevaar. In de Eerste en Tweede Kamer wordt volop gerenoveerd en om schade te voorkomen is op veel plekken houten bekisting aangebracht, een zeer brandbaar materiaal.
Vluchtroutes zijn geblokkeerd vanwege de bouw. Stel dat een brand overslaat naar het nabijgelegen Mauritshuis en De Stier van Paulus Potter of Het meisje met de parel van Johannes Vermeer in vlammen opgaat? Op het stadhuis moeten ze er niet aan denken.
De kans is groot dat Van Zanen bij zijn besluit blijft, ook omdat hij in de gemeenteraad van links tot rechts, van coalitie tot oppositie, wordt gesteund. Gelijke monniken, gelijke kappen, is het gevoel dat leeft. Waarom moet een huurder bij een renovatie op tijd zijn huis uit en de premier niet?
Toch hebben Algemene Zaken en het Rijksvastgoedbedrijf nog hoop. "We willen er alles aan doen om dit tot een goed einde te laten komen", aldus de woordvoerster van die laatste partij. De instantie is bezig met een schriftelijke reactie die binnen twee weken klaar moet zijn. Dan zal duidelijk worden of premier Schoof en zijn handjevol ambtenaren echt hun biezen pakken.
