Sportvissers vangen haaien voor onderzoek: 'Ze horen thuis in Nederland'

Sportvissers gooien hun hengels uit voor de Zeeuwse kust om haaien te vangen, te merken en weer terug in het water te laten. Het gaat vooral om de gevlekte gladde haai. Sharkatag wordt het evenement genoemd, dat gisteren begon en tot en met morgen duurt.

Het doel van het onderzoek is om meer te weten te komen over de functie van Zeeland voor de haaienpopulatie. "We denken dat het een kraamkamer is, maar helemaal zeker weten we dat niet", zegt Niels Brevé van Sportvisserij Nederland in het NOS Radio 1 Journaal. Vanaf de binnenhaven van Neeltje Jans is een boot van de belangenclub vanochtend weer de Noordzee op gevaren.

Alleen jonge haaien onder de 50 centimeter krijgen een zogenoemde floytag. "Je moet het voor je zien als een spaghettisliertje. Dat prik je als een oorbel in de rugvin van de haai. Daar merkt die verder niks van." Die tag stuurt satellietgegevens door.

Zo worden de jonge haaien gevangen en gemerkt:

De eerste dag van het onderzoek begon gisteren meteen goed. De vissers sloegen in een paar uur tijd dertig haaien aan de haak. Aan de hengels worden garnalen gedaan.

Angst voor de dieren is nergens voor nodig, zegt Brevé. "Ze hebben geen scherpe tanden: ze hebben platte tandjes om krabbetjes en garnaaltjes mee op te eten." Verder hebben ze wel gewoon de bekende rugvin. "Als ze boven water komen, denk je: 'verrek, dat is een haai'."

Meer haaienpups

Vorige zomer bleek al dat het goed gaat met deze haaiensoort in de Oosterschelde. Toen deed Sportvisserij Nederland, de organisatie die de belangen behartigt van sportvissers, hier ook onderzoek naar. Sinds 2009 komen ze in grotere aantallen voor in Zeeland. En het gaat niet alleen om volwassen dieren. Ook haaienpups worden steeds vaker aangetroffen door sportvissers.

Na tien jaar onderzoek is inmiddels duidelijk dat de grote haaien in de winter weg zijn. Dan vertrekken de mannetjeshaaien naar Schotland en Noorwegen en de vrouwtjes naar Frankrijk, legt Brevé uit. "In de zomer komen ze hier weer terug. Net als zwaluwen op dezelfde plek en tijd."

'Dolgelukkig'

Van elke haai wordt in ieder geval het geslacht en de lengte genoteerd. Daarna gaan ze allemaal weer terug het water in. De afgelopen dertien jaar werden er op deze manier al ruim 5000 haaien gevangen en gemerkt.

"Heel veel mensen hebben geen idee, maar haaien horen thuis in Nederland", zegt Brevé. "Ze zijn alleen gevoelig voor overbevissing. We waren ze decennialang kwijt, maar nu zijn we dolgelukkig dat ze weer terugkomen." Het liefst zouden de sportvissers zien dat er een terugzetverplichting komt. "We willen graag dat ze behouden blijven."