OM vervolgde vorig jaar 67 mensen voor bedreigen politici

Het Openbaar Ministerie heeft vorig jaar 67 mensen vervolgd voor het bedreigen van landelijke politici. Dat zijn er aanzienlijk meer dan het jaar ervoor, toen er 37 mensen voor de rechter werden gebracht.

Het aantal meldingen van bedreiging neemt al jaren toe. In 2023 kreeg het Team Bedreigde Politici van de politie ruim 750 meldingen binnen, bijna vier keer zoveel als in 2015. Het aantal lag wel lager dan in 2022, toen er een recordaantal van 1100 meldingen was. Dat kwam doordat Geert Wilders, de meest bedreigde politicus in Nederland, toen veel vaker naar de politie stapte dan in andere jaren.

Het totale aantal politici dat in 2023 bedreigd werd, is volgens het OM vergelijkbaar met voorgaande jaren. Welke politici melding deden en hoe vaak, vertelt het Openbaar Ministerie niet.

In een reactie op X laat Wilders weten dat hij nog altijd verantwoordelijk is voor het merendeel van de meldingen bij de politie. Hij deed er naar eigen zeggen 591. Volgens de PVV-leider is bijna niemand van de daders vervolgd.

Taakstraf

Vorig jaar waren volgens het OM bijna 600 uitingen strafbaar. Die kwamen vaker dan het jaar ervoor van Nederlanders in plaats van buitenlandse verdachten. Daardoor konden zij makkelijker geïdentificeerd worden, wat mede leidde tot een toename van het aantal vervolgingen.

De 67 mensen die tot nu toe voor de rechter zijn gebracht, kregen meestal een taakstraf en een voorwaardelijke gevangenisstraf. Op dit moment lopen er nog meer dan 80 onderzoeken. Het OM verwacht dat daaruit nog nieuwe rechtszaken zullen volgen.

Opsporing lastig

Toch blijft het opsporen van verdachten lastig, zegt het OM. De meeste bedreigingen worden geuit via sociale media als X en Instagram. Niet alle platforms werken mee aan politieverzoeken om te vertellen wie de gebruiker is van een account, al gaat dat volgens de politie wel steeds beter.

Bovendien lukt het veel bedreigers om anoniem te blijven, of ze zitten in landen waarmee Nederland geen rechtshulpverdrag heeft. Die onderzoeken lopen dan dood. Dat gebeurde vorig jaar meer dan 400 keer.

Morgen staan zes Nederlandse verdachten terecht op een speciale zitting bij de rechtbank in Den Haag. Zij worden verdacht van het bedreigen van toenmalige Kamerleden als Kauthar Bouchallikht en Sjoerd Sjoerdsma, maar bijvoorbeeld ook oud-ministers Hugo de Jonge en Dilan Yesilgöz.

Yesilgöz heeft sinds 2017 te maken met bedreigingen, vertelt ze in deze video. Ook vorige week kreeg ze er nog talloze, na de EK-wedstrijd Nederland-Turkije:

Het Team Bedreigde Politici is onderdeel van de politie in Den Haag en richt zich specifiek op bedreigingen tegen landelijke politici, zoals ministers en Kamerleden. Vanwege het toenemende aantal meldingen is het team vorig jaar uitgebreid.

Ook op lokaal niveau worden regelmatig politici bedreigd. Deze week voelde een Friese wethouder zich genoodzaakt te verhuizen omdat hij al anderhalf jaar wordt lastiggevallen. Ook is vermoedelijk brand gesticht bij een Rotterdamse wethouder, al is de achtergrond daarvan nog niet duidelijk.

Uit onderzoek uit 2022 blijkt dat het merendeel van de lokale bestuurders te maken krijgt met verbale agressie, intimidatie en bedreiging. Ook hier vindt het grootste deel online plaats.

"Daar maken we ons natuurlijk zorgen over", zegt Axel Boomgaars, voorzitter van de Wethoudersvereniging en zelf politiek actief in Hoorn. "We kennen voorbeelden van dreigementen dat iemand zijn kinderen niet meer van school zal halen tot lekgestoken banden of zelfs een bijl in de achterdeur."

Hij wijt de toename aan bedreigingen onder meer aan polarisatie in de samenleving. "Een bestuurder moet soms keuzes maken die indruisen tegen een individueel belang. Dat wordt steeds moeilijker geaccepteerd."