Vergeten olympische sport: hoogspringen was niet alleen voor mensen, ook voor paarden

• Edwin Cornelissen

Bij de Olympische Spelen in Parijs zijn 32 sporten te zien. Er komen regelmatig nieuwe sporten bij, maar er is ook een aantal sporten uit het collectieve geheugen verdwenen. Daarom was er wekelijks aandacht voor een vergeten olympische sport. Vandaag: hoogspringen voor paarden.

Als een leeuwentemmer staat Franke Sloothaak middenin de rijbak van het Peelbergen Equestrian Centre. Om hem heen cirkelt een groep paarden, die bereden wordt door jonge springruiters. Sloothaak geeft instructies, in het Engels of in het Nederlands met een vet Duits accent: "Van galop naar stap!" De hindernissen verderop in de bak laat hij nog even links liggen. Het begint met de techniek van het rijden.

Je kunt Sloothaak (66) gerust een icoon noemen in de hippische wereld. Hij is geboren en getogen in Friesland, maar zijn grote successen als springruiter behaalde hij niet voor Nederland. Sloothaak nam 45 jaar geleden de Duitse nationaliteit aan. Met het team van Duitsland werd hij tweemaal olympisch kampioen. Daarnaast won hij individueel de wereldtitel.

Hoog- en verspringen

Sloothaak heeft nóg een opvallende prestatie op zijn lange cv staan: in 1991 sprong hij met zijn paard over een reusachtige rode muur van 2.40 meter. Dat maakt hem wereldrecordhouder hoogspringen op een onderdeel, dat bekend staat als puissance.

Ook tijdens de Olympische Spelen van 1900 in Parijs was 'the sky the limit' voor de paarden en hun berijders. De vliegende viervoeters kwamen tot een hoogte van 1.82 meter. Vérspringen deden ze ook, tot een afstand van liefst 6.10 meter.

Tegenwoordig is de hang naar recordhoogtes en -afstanden uit de gratie geraakt in de paardensport. Bij een springwedstrijd gaat het nu om snelheid en wendbaarheid. "Federaties vinden het tegen het publiek niet meer uit te leggen dat er nog zo hoog gesprongen wordt", constateert Sloothaak.

Zelf ziet hij dat anders. "Mensen houden van records en vragen zich altijd af: wie kan het hoogst? Het is gemakkelijk te begrijpen: fout is fout, erover is erover." Het welzijn van de paarden hoeft volgens Sloothaak ook niet te lijden onder een dergelijke krachtsinspanning. "Zo'n record is niet iets wat op één dag gebeurt. Zoiets groeit."

De sprongen vragen fysiek veel van de paarden en de landingen in het bijzonder. "Zo'n landing is zwaar, omdat je van zo'n hoogte komt en tempo verliest. Dan kan een paard de balans verliezen."

Maar, zegt Sloothaak, de dieren zijn erop voorbereid. "De spieren en de pezen zijn zo getraind dat het paard het aankan." Bovendien zijn de paarden die in staat zijn tot recordsprongen echte specialisten. "Het paard waarmee ik het wereldrecord sprong, heeft nooit een andere proef gedaan. Daarvoor was hij niet geschikt."

Criticasters zijn ook tegen de recordpogingen omdat zij vinden dat ruiters hun paarden dwingen om de torenhoge hindernissen te nemen. Sloothaak is het daar niet mee eens. "Je kunt ze niet naar die hoogten dwingen. Dat is onmogelijk. Het paard moet meedoen."

Chileens record

Het absolute wereldrecord staat op naam van een Chileense kolonel. In 1949 kwam Alberto Larraguibel Morales met zijn paard Huaso tot een hoogte van 2.47 meter. Springen deden ze over een schuine hindernis, die parallel liep aan de natuurlijke springbeweging van het paard.

Sloothaak keek bij zijn recordpoging in een andere rubriek, de puissance, aan tegen een hoge muur, opgebouwd uit losse blokken. In het Belgische Chaudfontaine was de ruiter ervan overtuigd dat zijn paard Optibeurs Golo deze reusachtige horde zou nemen. "Voor mij was het absoluut zeker dat hij het zou doen. Natuurlijk heb je een beetje geluk nodig en moeten de omstandigheden perfect zijn."

Op oude filmbeelden is terug te zien hoe de combinatie de immense barrière slecht. Na de landing wist Sloothaak dat hij zijn eigen oude wereldrecord met vijf centimeter had verbeterd.

Het leverde hem een financiële bonus op, maar het gaf hem vooral veel voldoening. "Er komt zo veel bij kijken. Het paard, dat in jou gelooft en de moed heeft om het te doen. Het is een fantastisch gevoel als het paard met je meewerkt en tot het uiterste wil gaan. Vertrouwen en routine, dat is het belangrijkste."

Sloothaak is ervan overtuigd dat zijn wereldrecord tot in lengte der jaren zal blijven staan, nu de hippische wereld recordpogingen heeft afgezworen. Of er ooit een paard hoger over een muur zal springen dan zijn Optibeurs Golo? Die vraag blijft waarschijnlijk onbeantwoord.

"We weten gewoon niet hóe hoog een paard kan springen. Misschien wel drie meter, maar daar zullen we nooit meer achter komen. Het is geweest. En ik denk niet dat er nog mensen aan gaan beginnen."