Nog zeven kantoren met wegwerpbekers voor koffie of toch meer?
Er zijn nog maar zeven kantoren in Nederland waar wegwerpbekers bij de koffiemachine staan. Dat aantal heeft zich althans aangemeld bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) om dat voorlopig te mogen blijven doen.
Sinds begin dit jaar moet de koffie op kantoor uit herbruikbare bekers worden gedronken in plaats van uit papieren wegwerpbekers waar een laagje plastic in zit. Het is één van de maatregelen in het kader van de Europese Single Use Plastic (SUP)-wetgeving, die stapsgewijs wordt ingevoerd om het gebruik van wegwerpplastic tegen te gaan.
De reden is dat veel daarvan in het zwerfafval terechtkomt. In Nederland gooien we per dag 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weg. Doel is om dat per 2026 met 40 procent te hebben verminderd.
Schrikbarend weinig
Als bedrijven en andere organisaties toch willen vasthouden aan de bekertjes, dan zijn daar strenge voorwaarden aan verbonden. Ze moeten kunnen aantonen dat de bekers maximaal 5 procent plastic bevatten, driekwart van alle bekers moet worden ingezameld en alle bekers moeten volledig kunnen worden gerecycled. Aanmelding bij de Inspectie is verplicht, zodat die gericht kan controleren.
"De vraag is of zich zo weinig kantoren hebben gemeld omdat ze zijn overgestapt op herbruikbare mokken of dat bedrijven zijn doorgegaan met wegwerpbekers, maar zich niet hebben gemeld", zegt inspecteur Gert van Rootselaar van de ILT.
Hij ziet dat veel gemeenten, provincies en andere overheidsinstellingen wegwerpbekers inmiddels de deur uit hebben gedaan. "Daar zijn ze bijna allemaal overgestapt." Ook bij de onderwijsinstellingen gaat de omslag voorspoedig. "Veel hogescholen en onderwijscampussen wilden vorig jaar al over op herbruikbaar, toen het nog niet eens verplicht was."
Moedeloos
Bij kantoren van bedrijven en andere organisaties heeft de inspectie nog geen duidelijk beeld. Wel noemt Van Rootselaar het aantal van zeven dat zich gemeld heeft "schrikbarend weinig". "Ik kan me niet voorstellen dat dit de enige kantoren zijn die nog wegwerpbekers gebruiken en dat de rest allemaal is overgestapt", aldus de inspecteur.
Hij vermoedt dat bedrijven niet goed weten wat nu precies de regels zijn. "Door de moties die vorig jaar zijn aangenomen in de Tweede Kamer is het nog veel ingewikkelder geworden. Veel bedrijven snappen het gewoon niet meer en worden er een beetje moedeloos van."
Naar aanleiding van de moties is onder andere besloten dat er voorlopig niet gehandhaafd wordt op de zogenoemde 'plastictaks' op plastic wegwerpbekers en -bakjes bij afhaal en bezorging. Maar dat wil dus niet zeggen dat er nergens meer op wordt gehandhaafd, benadrukt de inspecteur.
Goed nagedacht
Na de zomer gaat de inspectie meer handhaven op kantoren. Op dit moment zijn de inspecteurs vooral druk met festivals en andere evenementen. In eerste instantie geven ze vooral informatie. "Maar als we zien dat er iets niet klopt, gaan we maatregelen nemen via de middelen die we hebben, zoals een last onder dwangsom." Dat is de dreiging met een boete als een bedrijf zich niet aan de regels houdt.
Eind dit jaar worden de SUP-regels geëvalueerd. Van Rootselaar ziet nog steeds dat fabrikanten vooral gericht zijn op het ontwikkelen van plasticvrije wegwerpverpakkingen, omdat daar geen regels voor gelden. "Ze zijn echt aan het innoveren om een beker te vinden die waterdicht is zonder kunststof erin." Dat is op zich te prijzen, zegt hij, "maar het blijft wegwerp."
