Het roer kan volledig om bij het Nederlands elftal, dinsdag in de achtste finales tegen Roemenië. Bondscoach Ronald Koeman kan met zijn 26-koppige selectie alle kanten op. Zeven veldspelers kwamen dit toernooi nog niet in actie.
Of Oranje met hen beter wordt, is de vraag.
Een systeemwissel betekent ook een radicale ommezwaai. Terug naar 5-3-2. Aanvoerder Virgil van Dijk ziet dat in ieder geval niet zitten. Op de persconferentie van vrijdag was hij resoluut: "Dat denk ik niet."
Als de aanvoerder zo stellig is, lijkt zo'n switch niet waarschijnlijk.
Zeven veldspelers zonder speelminuten
Dan maar de opties in dit 4-3-3-systeem van Koeman. De zeven veldspelers die nog geen minuut speelden, zijn Brian Brobbey, Joshua Zirkzee, Steven Bergwijn, Matthijs de Ligt, Daley Blind, Ian Maatsen en Ryan Gravenberch.
Daarnaast moeten Micky van de Ven, Georginio Wijnaldum en Wout Weghorst het vooralsnog doen met invalbeurten. Van genoemd tiental is geen logische opstelling te maken, met vier centrumspitsen en zonder rechtsback.
Het zal niet de insteek van Koeman zijn, zo'n totale ommezwaai. Een druk op de paniekknop wordt het niet.
Waar het aan ontbrak bij Oranje was duidelijkheid. De onderlinge afstemming klopte niet, het elftal viel uit elkaar, een groot contrast met Oostenrijk. Hoog druk zetten doe je met het hele team, terugzakken ook.
Geen van beide lukte bij Oranje in Berlijn. Oostenrijk heerste met een helder plan. Een plan heeft Oranje nodig, van Koeman.
Blind en Maatsen
Gelet op de problemen van Oranje tegen Oostenrijk bieden de wisselspelers mogelijkheden om het een en ander toe te voegen. Zo liet de onderlinge communicatie en coaching te wensen over. Daley Blind is een type dat Oranje daarin kan helpen.
De 34-jarige linkspoot staat bekend om zijn coaching in het veld. Bovendien kan Blind met zijn zuivere passing het spel aan de bal verbeteren. Dat kan op de positie links centraal in de verdediging, maar eventueel ook op het middenveld, waar de keuzes beperkter zijn.
Champions League-finalist Ian Maatsen biedt Koeman vergelijkbare mogelijkheden. Bij Borussia Dortmund blonk de linkspoot het afgelopen halfjaar uit in een rol waarbij hij regelmatig vanaf de linksbackpositie naar het centrum van het middenveld bewoog, maar ook over de zijkant opkwam.
Maatsen kan linies verbinden. Zo'n creatieve rol als linksback vereist echter tactische aanpassingen op andere posities in de verdediging en het middenveld. Het zou gewaagd zijn. Te wild wellicht. Niet nodig, niet logisch voor Koeman. Logischer is dan nog om Maatsen als linkermiddenvelder te proberen.
Aan opties op links sowieso geen gebrek. Micky van de Ven kan weer felheid en snelheid toevoegen.
De Ligt of De Vrij
Ervan uitgaande dat reserve-aanvoerder Nathan Aké en eerste aanvoerder Virgil van Dijk hun plek in de defensie behouden en Denzel Dumfries, tegen Oostenrijk niet helemaal fit en op de bank, op rechtsback terugkeert om Oranje van energie te voorzien, staat er defensief eigenlijk maar één plek niet helemaal vast.
Dat is de positie van Stefan de Vrij, de man die zich voor het EK geruisloos in de basis speelde. Koeman kan Aké verplaatsen naar het centrum, dan komt er een plek vrij op linksback, voor Maatsen of Van de Ven. Als directe vervanger mag De Ligt hopen. "Voor mijn gevoel was het een close call", zei De Vrij over de concurrentiestrijd met Matthijs de Ligt.
Rafael van der Vaart opteerde eerder deze week in NOS Studio Fußball voor De Ligt. "De Ligt en De Vrij: dat hangt erom", zei Van der Vaart. "Ik zou dan toch voor De Ligt kiezen, omdat ik hem wat explosiever vind. Hij heeft meer pit in zijn spel."
Kijk hieronder naar de opstelling van Rafael van der Vaart:
"Of De Ligt ook beter is in de coaching?", vroeg de oud-international zich af. "Nee, want De Vrij vond ik in de wedstrijden hiervoor ook gewoon prima en hij heeft ook wel een goed inzicht. Ik heb alleen wat meer kerels nodig, die een beetje een moordenaar kunnen zijn."
Het middenveld dan. Joey Veerman verzoop tegen Oostenrijk, maar ook Jerdy Schouten en Tijjani Reijnders konden het hoofd nauwelijks boven water houden. Voor Schouten en Reijnders mag een herkansing worden verwacht.
Als Koeman niet gaat schuiven met Blind of Maatsen zijn de alternatieven beperkt, met Ryan Gravenberch en Georginio Wijnaldum. Gravenberch maakt nog geen onuitwisbare indruk op de openbare trainingen en de invalbeurten van Wijnaldum zijn tot nu toe kleurloos.
'Op tien' vertoont Xavi Simons een stijgende vorm. Tegen Frankrijk werd zijn goal nog afgekeurd, tegen Oostenrijk was hij in een energieke invalbeurt goed voor een assist bij de goal van Cody Gakpo. "Hij was nog niet top, maar wel goed", zei Van der Vaart over de invalbeurt van Simons.
Pierre van Hooijdonk kiest voor een verrassende naam als nummer tien: Memphis Depay, tot nu toe spits. "Hij is het beste als hij op tien speelt, met een andere spits om zich heen, dan komt hij in zijn kracht", zegt Van Hooijdonk. "Memphis heeft een afleider nodig."
"Wie dat moet zijn, kunnen we bediscussiëren, maar dat zou hem beter maken", zegt Van Hooijdonk. "Het Nederlands elftal heeft behoefte aan een spits die altijd in de zestien is."
Wat Van Hooijdonk betreft wordt Donyell Malen die spits, met Joshua Zirkzee als alternatief. Koeman heeft ook Brian Brobbey en Wout Weghorst voor die rol achter de hand. Brobbey stond in de oefenwedstrijd tegen Canada op die plek, met Depay vanaf links.
Kijk hieronder naar de opstelling van Pierre van Hooijdonk:
In de slotfase tegen Oostenrijk kwam supersub Weghorst samen met Depay voorin te spelen. De invaller gaf koppend de assist bij de goal van Depay. Op links heeft Gakpo als creatiefste en meest trefzekere speler (twee goals) zijn plek wel verdiend.
Op rechtsbuiten varieert Koeman tot nu toe. In de drie wedstrijden in de groepsfase kregen achtereenvolgens Simons, Jeremie Frimpong en Malen een kans. Met Steven Bergwijn heeft Koeman de mogelijkheid om tegen Roemenië weer een andere rechtsbuiten op te stellen.
Van der Vaart kiest voor Malen, Van Hooijdonk opteert voor een terugkeer van Frimpong. "Dan heb je drie raketten voorin en een creatieve jongen als Memphis als aanvallende middenvelder", verklaart de oud-spits.
Er is veel te kiezen, maar slechts één die beslist. De doorgaans wat conservatieve Koeman zal vermoedelijk hoogstens twijfelen over één positie per linie. Of gaat het roer echt om?
