Beveiligingsmaatregelen bij 59 wetenschappers en universiteitsmedewerkers
Tussen november 2022 en december 2023 zijn er bij 59 wetenschappers en stafleden van universiteiten beveiligingsmaatregelen genomen. Die maatregelen varieerden van het weghalen van contactgegevens op websites tot het fysiek verplaatsen van mensen, staat in de Monitor externe intimidatie, haat en bedreiging van wetenschappers.
Eind 2022 kwamen de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, de Universiteiten van Nederland en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek met het meldpunt WetenschapVeilig, vergelijkbaar met het initiatief Persveilig voor journalisten. Het informatiepunt houdt meldingen bij en onderhoudt contact met het Openbaar Ministerie en de politie. De cijfers over beveiligingsmaatregelen zijn de eerste resultaten van het meldpunt.
Klimaat en migratie
De drie wetenschapsorganisaties signaleren een groei in activisme en normvervaging in de samenleving en stellen dat als gevolg hiervan sommige wetenschappers terughoudender zijn om publiekelijk over hun werk te communiceren, uit angst voor negatieve reacties. Dat gebeurt vooral bij wetenschappers en universiteitsmedewerkers die zich bezighouden met onderwerpen als de oorlog tussen Israël en Hamas, klimaatverandering of migratie.
In De Telegraaf noemt voorzitter Van den Berg van koepelorganisatie Universiteiten van Nederland de resultaten van de monitor onacceptabel. "Het is afschuwelijk voor de betreffende mensen en alarmerend voor de samenleving als wetenschappers zich zorgen moeten maken over hun veiligheid en minder naar buiten durven te treden. Juist omdat wetenschap steeds vaker in twijfel wordt getrokken, is het van belang dat wetenschappers zich veilig voelen om goed te communiceren."
Dijkgraaf: niet wegkijken
Demissionair onderwijsminister Dijkgraaf schrijft in een reactie dat de resultaten van de monitor meer zijn dan alleen cijfers. "Achter elke bedreiging in deze monitor gaat een persoonlijk drama schuil, en dat gaat mij echt aan het hart."
Dijkgraaf benadrukt dat de veiligheid van wetenschappers uiteindelijk de veiligheid van de wetenschap waarborgt en dat dat cruciaal is in tijden van klimaatverandering, ongelijkheid en desinformatie. "We kunnen en mogen daarom niet wegkijken, het is zaak alles te doen wat in ons vermogen ligt om wetenschappers in veiligheid hun werk te laten doen."
