'Vliegbasis Gilze-Rijen en elf andere defensieterreinen ernstig vervuild met PFAS'
Vliegbasis Gilze-Rijen en elf andere defensieterreinen zijn ernstig verontreinigd met PFAS. Dat meldt onderzoeksplatform Pointer (KRO-NCRV) op basis van bodemmetingen op de vliegbasis in Noord-Brabant.
Bijna alle bodemmonsters die op het terrein werden genomen overschrijden de norm voor ernstige bodemverontreiniging, schrijft Pointer. Op één plek waren de waardes zelfs 56 keer hoger dan de norm voor ernstige vervuiling. Daarmee is de vervuiling er nog ernstiger dan op industrieterreinen Chemours in Dordrecht en 3M in België. De chemische fabriek Chemours werd vorig jaar door de rechter nog deels aansprakelijk gesteld voor de schade die gemeenten in de omgeving hebben geleden door vervuiling met PFAS.
In het geval van de vliegbasis gaat het om de stof PFOS, die valt onder PFAS - een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. PFAS zijn slecht voor het milieu, nauwelijks afbreekbaar en schadelijk voor het afweersysteem. Een aantal types is bij grote hoeveelheden en langdurige blootstelling kankerverwekkend.
"Deze waardes zijn echt gigantisch hoog", zegt toxicoloog Jacob de Boer, die voor Pointer naar de meetresultaten keek, over de resultaten in Gilze-Rijen. "Dit is de hoogst gemeten PFOS-vervuiling in Nederland, na vliegbasis Leeuwarden." Vorige maand maakte die vliegbasis bekend de vervuiling te zullen aanpakken.
Blusschuim
Naast Gilze-Rijen zijn nog elf andere defensieterreinen verontreinigd met PFOS, blijkt uit een document van toezichthouder de Inspectie Leefomgeving en Transport, dat Pointer heeft ingezien. Op de terreinen is jarenlang gespoten met PFOS-houdend blusschuim.
Het gaat in Gelderland om Artillerie Schietkamp 't Harde, Infanterie Schietkamp Harskamp, vliegbasis Deelen en Complex Groot Heidekamp. In Noord-Brabant zijn naast Gilze-Rijen ook de terreinen in Eindhoven, Volkel en Woensdrecht verontreinigd. Verder gaat het om vliegbasis De Kooy in Den Helder, voormalig militair oefenterrein Bathmen in Overijssel en voormalige vliegbasis De Peel in Limburg. Eerder werd al bekend dat vliegbasis Leeuwarden ernstig is vervuild met PFOS, net als het oppervlaktewater in de omgeving.
De metingen in Gilze-Rijen dateren uit 2019 en 2020. Defensie heeft de waardes niet eerder naar buiten gebracht. Wel hebben ze er in 2022 melding van gemaakt bij de toezichthouder.
Defensie laat aan Pointer weten dat ze op termijn alle terreinen willen saneren. Dat zal naar verwachting tientallen miljoenen euro's gaan kosten.
