Verrassingen in België: N-VA in Vlaanderen en rechtse MR in Wallonië het grootst
De centrumrechtse Vlaamse partij N-VA lijkt de winnaar te worden van de verkiezingen voor het Vlaamse parlement. Partijvoorzitter Bart De Wever heeft in een zaaltje vol uitbundige partijgenoten de overwinning opgeëist. "Vrienden, we hebben de verkiezingen gewonnen. Geef het maar toe, dat hadden jullie niet verwacht", zei hij. "De peilingen waren slecht, de commentaren in de pers waren vernietigend, ons doodsbericht was al geschreven."
De N-VA staat op licht verlies. De verwachting was dat dit verlies groter zou zijn, ten gunste van het rechts-radicale Vlaams Belang. Het liep anders. Met 90 procent van de stemmen geteld staat de N-VA op 24,5 procent van de uitgebrachte stemmen, Vlaams Belang op 22,7 procent.
Volgens De Wever heeft Vlaanderen afgerekend met de "linkse" federale regering in Brussel. Deze 'Vivaldi-coalitie' bestaat uit liberalen, sociaaldemocraten, groenen en christendemocraten. Hij wees erop dat ook in Wallonië rechtse partijen op verkiezingswinst afstevenen. "Duidelijk is dat ook Wallonië het linkse Vivaldi heeft uitgespuwd", zei hij.
Volgen De Wever hebben deze verkiezingen duidelijk gemaakt dat Vlaanderen meer autonomie wil. "Met die keuze zal rekening moeten worden gehouden."
Kans grijpen
Het rechts-radicale Vlaams Belang boekte winst, maar niet genoeg om de grootste te worden. Voorzitter Tom Van Grieken heeft de N-VA gefeliciteerd. Beide partijen haalden samen bijna 50 procent van de stemmen. Hij riep de N-VA op deze "historische kans" te grijpen en samen een coalitie te vormen.
Dat gaat waarschijnlijk niet gebeuren, zelfs niet als deze partijen bij het vaststellen van zetelverdeling samen een meerderheid in het Vlaamse parlement krijgen. De Wever heeft de afgelopen weken nog verkondigd dat hij niet met Vlaamse Belang in zee zal gaan. De andere partijen willen dit ook niet.
Verlies voor premier De Croo
De liberale Open VLD van de Belgische premier De Croo zakte van 13 procent naar 8,5 procent van de stemmen. Partijvoorzitter Ongena heeft ontslag genomen en zegt dat de "kans is heel groot" is dat de partij plaatsneemt in de oppositie. De christendemocratische CD&V verloor minder dan verwacht en staat op 13 procent.
Winst is er verder voor de sociaaldemocraten van Vooruit en de radicaal-linkse PVDA. Zij komen in de voorlopige uitslag op respectievelijk 13,6 procent en 8,5 procent. Voor Groen was het de hele dag spannend. België kent een kiesdrempel van 5 procent. Groen staat voorlopig op 7,1 procent.
Verrassing in Wallonië
Ook in Wallonië lijkt zich een verrassing af te tekenen. Met bijna 80 procent van de stemmen geteld is de liberaal-conservatieve Mouvement Réformateur (MR) veruit de grootste met 29,9 procent. De linkse PS volgt op de tweede plek met 22,6 procent. De centrumpartij Les Engagés staat op de derde plaats met 21,6 procent. De radicaal-linkse PTB eindigt in de voorlopige uitslagen op de vierde plaats, met nog geen 10 procent van de stemmen.
Vandaag werd in België ook voor het federale parlement gestemd. Het stemgedrag in Vlaanderen en Wallonië zal daarvoor waarschijnlijk niet afwijken van het regionale stemgedrag.