Aantal slachtoffers femicide 'zorgwekkend', kabinet komt met nieuwe aanpak

Het demissionaire kabinet wil meer doen ter voorkoming van femicide, oftewel vrouwenmoord. In een brief aan de Tweede Kamer noemen staatssecretaris Van Ooijen en de ministers Weerwind en Dijkgraaf het grote aantal gevallen van femicide "zorgwekkend".

Dat type geweld wordt in Nederland vooral gepleegd door (voormalige) partners of familieleden. Van de tussen 2018 en 2022 gedode vrouwen werd 80 procent om het leven gebracht door iemand uit hun huiselijke kring, bij mannen ligt dat percentage op 15.

Signalen eerder herkennen

Psychisch geweld wordt door deskundigen gezien als een stap die voorafgaat aan femicide. Er is nu vaak kritiek dat meldingen hiervan niet serieus worden genomen of op hun beloop worden gelaten. Belangrijk onderdeel van de hardere aanpak van het kabinet moet worden dat professionals, mogelijke slachtoffers en anderen signalen van (psychisch) geweld eerder herkennen.

Voorbeelden van dat soort signalen zijn stalking, bedreiging of intieme terreur. Dat laatste kan variëren van het isoleren, vernederen en intimideren van de partner tot ernstig fysiek geweld en seksueel geweld.

Als vermoedens eerder worden ontdekt, kunnen slachtoffers ook beter worden beschermd, zeggen de bewindslieden. Zoals de Tweede Kamer heeft gevraagd, wil het kabinet ook meer grip krijgen op de wachtlijsten die er nu zijn bij Veilig Thuis-organisaties. Bij de aanpak zijn nu grote regionale verschillen.

Nabestaanden bij plannen betrokken

Het kabinet heeft het plan van aanpak aangeboden aan twee nabestaanden van slachtoffers van femicide. Bij de voorbereiding van de plannen is ook overlegd met nabestaanden en ervaringsdeskundigen. Het is de bedoeling dat die ook bij de verdere uitwerking worden betrokken. De demissionaire bewindslieden laten het aan het nieuwe kabinet over of er extra geld komt voor de intensievere aanpak.

De zus van Barbara werd vermoord door haar partner. Barbara werkte mee aan het plan dat vandaag werd gepresenteerd:

Amnesty International heeft teleurgesteld gereageerd op het plan. "Het is een gemiste kans dat niet wordt overgegaan tot expliciete strafbaarstelling van psychisch geweld", zegt directeur Dagmar Oudshoorn. Hiertoe heeft de organisatie de afgelopen jaren al vaker opgeroepen.

Het kabinet stelt dat de huidige wetgeving voldoende mogelijkheden biedt om plegers van psychisch geweld te straffen. Maar omdat psychisch geweld moeilijk te bewijzen is, vindt er in de praktijk weinig vervolging plaats. Daarom wil het kabinet dat het kennisniveau van medewerkers van hulpverleningsinstanties en de politie structureel wordt verhoogd, waardoor dossiers beter kunnen opbouwen met bewijsvoering.

NOS op 3 maakte eerder al een explainer over femicide. Bekijk 'm hier.