Sudanese stad El-Fasher omsingeld: leven van een miljoen inwoners op het spel

• Eva de Vries

  redacteur Buitenland

El Fasher, een grote woestijnstad in het noorden van de Sudanese regio Darfur, staat op het punt om ingenomen te worden door de Rapid Support Forces (RSF). Al ruim een jaar vechten de paramilitairen met het Sudanese leger om controle in het Afrikaanse land. Hun macht in Darfur breidt zich sindsdien steeds verder uit, dorpen worden afgebrand en ze veroveren stad na stad. Nu is ook El Fasher omsingeld, de stad waar officieel het leger en gelieerde rebellengroepen nog de dienst uitmaken. Ruim een miljoen inwoners kunnen geen kant op.

"Kogels vliegen over en weer en constant horen we bombardementen", vertelt Muammar Ibrahim, een lokale journalist die in El Fasher woont. "Het leger en de RSF vechten met elkaar en onschuldige burgers zitten ertussenin. Bomscherven doorboren de daken van woningen, bommen vallen op markten, gewone mensen raken gewond of sterven."

Lang was El Fasher een veilige haven, voor mensen op de vlucht voor het geweld in andere delen van het land. Maar sinds 10 mei is de stad een frontlijn waar niemand veilig is. Zelfs hulporganisaties die de stad gebruiken als basis voor hun werk in de rest van Darfur zijn een doelwit. Zo werd een overvol ziekenhuis van Artsen zonder Grenzen twee keer geraakt. Een medewerker kwam een paar dagen geleden om toen zijn huis werd getroffen door bomscherven.

"Als dit zo doorgaat, is er grote kans dat we ons werk moeten staken", vertelt projectcoördinator van Artsen zonder Grenzen Abdifatah Yusuf Ibrahim vanuit El Fasher. "Tientallen mensen gaan dood, er komt geen einde aan de stroom gewonden, en de beschietingen gaan maar door. De situatie hier is echt catastrofaal."

Volgens journalist Ibrahim valt RSF de stad vanuit verschillende hoeken aan. 's Nachts voert het Sudanese leger luchtaanvallen uit op RSF-doelen. De paramilitairen reageren daar vervolgens weer op met geweervuur, waardoor ook burgers worden geraakt. "Een paar uur per dag is het relatief stil en rustig, maar daarna beginnen de gevechten weer."

"Leven is overleven geworden", zegt Ibrahim. Er is geen elektriciteit, er komt geen water meer uit de kraan en het is steeds moeilijker om aan voedsel te komen. "De RSF heeft de stad omsingeld en blokkeert dus ook alle toegangswegen waardoor nieuwe voorraden de stad niet bereiken. Als je meer eten wil, moet je de RSF-troepen omkopen." Ook hulpgoederen voor de grote vluchtelingenkampen aan de rand van de stad worden tegengehouden.

Muammar Ibrahim deelde de volgende beelden van zijn stad met de NOS:

De humanitaire situatie in El Fasher was al zorgwekkend voor de aanval van de RSF, maar volgens de Verenigde Naties (VN) ligt er nu een hongersnood in en rondom de stad, en in andere delen van Darfur, op de loer.

Afgelopen maandag kwam de VN-Veiligheidsraad bijeen voor een spoedsessie. Na afloop zei de Amerikaanse VN-ambassadeur Linda Thomas-Greenfield dat "de geschiedenis zich herhaalt in Darfur, op de ergst mogelijke manier". Ze refereert daarmee aan de 300.000 mensen die twintig jaar geleden zijn gedood tijdens de oorlog tussen het Sudanese regeringsleger en de Janjaweed-milities, de voorloper van de huidige RSF.

Eerder deze maand publiceerde ook mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch een rapport waaruit blijkt dat de RSF zich schuldig heeft gemaakt aan etnische zuiveringen, en mogelijk zelfs genocide, in de regio Darfur. Genoeg redenen dus, voor de inwoners van El Fasher, om bang te zijn voor wat komen gaat.

Terwijl Ibrahim in de verte, en soms dichterbij, het oorlogsgeweld hoort, probeert hij 's nachts een paar uur te slapen. De volgende ochtend gaat hij meteen op zoek naar een internetverbinding, zodat hij aan het werk kan. "Ik wil dat de wereld ziet wat hier gebeurt: van moordpartijen tot martelingen, ik wil het vastleggen. Dat zie ik als mijn verantwoordelijkheid, het is het enige dat ik nu voor mijn land kan doen."

Onze correspondent Elles van Gelder sprak vorig jaar in buurland Tsjaad met vluchtelingen uit Darfur: