Ook Duitsland kampt met geweld tegen treinpersoneel
Bloempotten die door de lucht vliegen, spullen die tegen het loketvenster worden gesmeten en een reeks beledigingen. Michaela werkt bij de servicebalie van de Deutsche Bahn en heeft het allemaal meegemaakt. Ook in Duitsland hebben werknemers in het openbaar vervoer veel last van agressie en geweld.
Michaela vertelt haar verhaal in een video die onderdeel is van de campagne Vergeet niet: hier werkt een mens. Daarmee proberen de Duitse vakbonden verbaal en lichamelijk geweld tegen ambulancepersoneel, ambtenaren en medewerkers in het openbaar vervoer tegen te gaan. Die campagne ging vier jaar geleden van start, maar het is de vraag of die voor het openbaar vervoer heeft geholpen.
Geweld tegen trein- en buspersoneel blijft ook in Duitsland een groot probleem, aldus vakbond EVG. Sinds de start van de campagne is het aantal incidenten verder toegenomen.
Volgens Deutsche Bahn (DB) komt dat onder meer door de coronamaatregelen die toen nog golden. In 2022 had een op de drie incidenten te maken met de handhaving van de mondkapjesplicht.
Daarnaast was het een stuk drukker in het ov. Het tijdelijke 9-euro-ticket, waarmee voor 9 euro per maand onbeperkt kon worden gereisd met trein, bus en metro, leidde tot een sterke toename van het aantal reizigers. De maatregel was ingegeven door de hoge brandstofprijzen.
Uitschelden, spugen, fysiek geweld
Afgelopen jaar waren er ruim 3100 incidenten, van uitschelden en spugen tot fysiek geweld. Dat is weliswaar ongeveer evenveel als het jaar ervoor, maar volgens de vakbond nog altijd onacceptabel hoog.
Als een van de verklaringen wordt in Duitsland gewezen naar de problemen bij DB: grote vertragingen, treinen die helemaal uitvallen en bistro's en wc's in de trein die vanwege personeelstekort buiten gebruik zijn. Het leidt geregeld tot grote frustratie.
DB-woordvoerder Antje Wittig wijst echter ook op een maatschappelijke ontwikkeling, waarin de drempel om agressief te worden volgens haar steeds lager wordt, ook tegenover ambulancepersoneel en ambtenaren.
Dat de coronamaatregelen inmiddels niet meer gelden, heeft ook niet geleid tot een daling van het aantal incidenten. Eerder wees het vervoersbedrijf er al op dat het aantal reizigers ook weer is toegenomen. Ook zijn er weer evenementen waar alcohol wordt gedronken en voetbalwedstrijden waar publiek is toegestaan, wat sneller tot problemen leidt.
Proef met bodycams
En dus zagen de overheid en de vakbond voor ov-personeel zich in november genoodzaakt om een nieuwe campagne te starten. Met de hashtag #mehrAchtung vragen ze om meer respect voor de medewerkers in treinen, trams en bussen. Zo hangen er op stations nu posters met leuzen als "Een goede plek voor spoor-beleefdheid".
Uit een rondvraag onder het personeel kwam naar voren dat medewerkers van DB zich het meeste zorgen maken over geweld, vertelt woordvoerder Wittig van DB. Net als in Nederland is er in Duitsland een proef geweest met bodycams om dat geweld tegen te gaan. Die was volgens het spoorbedrijf een groot succes. "Geen van de werknemers die een bodycam droeg, is nog aangevallen of beledigd", aldus Wittig. "Daarom breiden we nu uit."
Vorige maand maakte het spoorbedrijf bekend dat het gebruik van bodycams structureel zal worden, op vrijwillige basis. Vooralsnog gebeurt dat alleen in regionale treinen, omdat twee van de drie gemelde gevallen gaan om geweld tegen personeel dat daar werkt.
Om hoeveel bodycams het gaat is nog onduidelijk. "We moeten daarvoor ook de mogelijkheden kunnen bieden. Ons personeel werkt in ploegendiensten en ze moeten de camera onderling overdragen. Dat kost ook tijd."
