Ondanks afkeer van Gaza-oorlog hielpen Arabische landen Israël bij raketaanval
De grote Iraanse raketaanval tegen Israël was op meerdere manieren ongekend. Nooit eerder viel Iran direct Israël aan. Bijna alle 320 drones, kruis- en ballistische raketten werden neergehaald. En, eveneens opvallend: een aantal Arabische landen hielp (indirect) mee bij het beschermen van Israël.
"Het is een bizarre samenloop van gebeurtenissen", zegt Kawa Hassan, Midden-Oostendeskundige verbonden aan de Amerikaanse denktank Stimson Center. "Arabische landen landen hebben een rol gespeeld, maar het gaat te ver om het een samenwerking met Israël te noemen. Er is veel overdrijving vanuit de VS en Israël om dit element uit te vergroten."
Het was vooral een pragmatische afweging om een regionale oorlog te voorkomen, schat Hassan in.
Vanwege Israëls offensief in Gaza zijn de verhoudingen met veel landen in de regio ernstig verslechterd, voor zover die al officiële banden hebben met Israël. Buurland Jordanië is de enige die heeft bevestigd dat het afgelopen weekend Iraanse drones neerhaalde. Ook werd toegestaan dat Amerikaanse, Britse en Franse straaljagers Iraanse raketten neerschoten in het Jordaanse luchtruim.
'Israël én Iran bedreiging'
Dat alles is gedaan om de eigen bevolking te beschermen, zo verklaarde de regering. Het onderwerp ligt er zeer gevoelig: dagelijks komen duizenden Jordaniërs bij elkaar om hun solidariteit voor de Palestijnen in Gaza te tonen. "Jordanië zet zich in voor de Palestijnse zaak", legt Hassan uit. "Het land ziet Israël én Iran als bedreiging voor de veiligheid van de regio."
Bekijk hier hoe de drones en raketten in Israël werden neergehaald, en hoe in Iran werd gereageerd op de grote aanval:
Anonieme functionarissen zeggen dat Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten inlichtingen hebben doorgegeven, schrijft krant The Wall Street Journal. Andere anonieme bronnen beweren dat de Saudi's een actieve rol speelden en Iraanse projectielen hebben neergehaald. Het Saudische regime ontkent deze berichten.
"Ondanks dat de details onduidelijk zijn, denk ik wel dat je kan zeggen dat de Golfstaten Israël de facto hebben geholpen", zegt Carolien Roelants, journalist en Midden-Oostenkenner. "Saudi-Arabië en Israël hebben al lang een onofficiële samenwerking op terreinen als inlichtingen." De Emiraten hebben sinds 2020 officiële banden met Jeruzalem.
Beide landen beschouwen Iran en diens strijdgroepen in landen als Irak, Syrië, Libanon en Jemen als grootste gevaar in het Midden-Oosten. Ook zijn Saudi-Arabië en de VAE de afgelopen jaren zelf onder vuur genomen door Jemenitische Houthi-rebellen, die zijn gelieerd aan Iran.
Ondanks de gedeelde vijand is de afkeer van Israëls offensief in Gaza groot in de twee Golfstaten. "Maar een samenwerking met de Israëlische luchtverdediging is nou typisch iets wat Arabische leiders niet door hun volk laten beslissen", zegt Roelants. Ze verwacht overigens dat het bij ad hoc samenwerking blijft. "Een openlijke militaire samenwerking met Israël is een grote stap te ver."
De Emiraten en Saudi-Arabië werken wel samen met de VS, maar varen ook hun eigen koers. Zo weigerden de twee landen afgelopen weekend een verzoek van Washington om in hun luchtruim Iraanse raketten te mogen neerhalen, zo stelt de Wall Street Journal.
Uiteindelijk willen de twee Golfstaten geen kant kiezen, zegt Midden-Oostendeskundige Hassan. "Ze proberen langs de zijlijn te staan en hun eigen belangen te dienen. Ze hebben geen enkel belang bij een oorlog."
