FNV moet acties voor Gaza ondersteunen, zegt groep kritische leden

• Nina Jansen

  redacteur Binnenland

FNV-leden die in actie willen komen tegen internationale militaire transporten naar Israël durven dat niet, omdat zij zich niet voelen gesteund door hun vakbond. Dat zegt Berkan Kartal namens honderden FNV-leden.

Hetzelfde geldt voor werknemers die niet willen deelnemen aan economische activiteiten die de oorlog van Israël in Gaza mede mogelijk maken. Honderden van de ongeveer 877.000 FNV-leden roepen de FNV nu publiekelijk op zich uit te spreken tegen wat ze "de voortdurende genocide in Gaza" noemen.

Het FNV-bestuur wil niet inhoudelijk reageren, maar verwijst naar uitspraken tegen de oorlog op de eigen website. Volgens de kritische leden zijn deze uitspraken onvoldoende en steunt de vakbond geen acties en demonstraties, terwijl de bonden daar volgens hen normaal gesproken nauw bij betrokken is.

500 mails

"Omdat de FNV zich weigert uit te spreken, kunnen werkers die zich willen verenigen in solidariteit met Palestina niet beschermd worden door hun eigen vakbond", staat in een gestandaardiseerde mail die door meer dan 500 leden aan het bestuur van de FNV is verstuurd. De vakbond kreeg eerder al tientallen meldingen van leden die zich op hun werkplek niet durven uitspreken tegen de oorlog, of problemen kregen toen zij dat wel deden, laat een FNV-medewerker weten.

Leden vragen het bestuur een standpunt in te nemen "waarin de FNV de genocide in Gaza afwijst" en "eventuele collectieve acties van vakbondsleden" steunt en beschermt. "Ik voel me nu kwetsbaar als ik me uit wil spreken over de oorlog in Gaza bij een aandeelhoudersvergadering", zegt Ahold-medewerker en FNV-lid Berkan Kartal. "Terwijl ik bij uitspraken over het klimaat wel weet dat de FNV achter me staat."

Het bestuur schrijft in een reactie op deze mails dat het "keer op keer de verschrikkelijke situatie op verschillende plekken heeft geadresseerd" en oproept tot een "permanent staakt-het-vuren, het opheffen van de blokkades en het vrijlaten van de gegijzelden". Ook zegt het FNV-bestuur "werkers met gewetensvragen" te steunen binnen de "wettelijke mogelijkheden" die "in het arbeidsrecht begrensd zijn".

De FNV sloot zich eerder aan bij een oproep van zeven internationale vakbonden tot naleving van de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in de zaak tussen Zuid-Afrika en Israël. Ook vroeg de bond in een brief aan demissionair minister Bruins Slot om de financiering van hulporganisatie UNRWA in Gaza te hervatten.

'Ontoereikend'

De leden noemen de reactie van het bestuur "ontoereikend". "Het zijn moeilijk te vinden berichten op de site, er gaan geen persberichten uit en bovendien kwamen de statements pas nadat leden daarom hadden gevraagd", aldus Kartal.

Hij wijst erop dat supermarktmedewerkers zich niet hebben durven aansluiten bij demonstraties tegen de verkoop van producten uit Israëlische nederzettingen in hun supermarkt. En dat er transportmedewerkers zijn die actie willen voeren tegen internationale militaire transporten maar dat nu niet durven.

"Zolang de FNV blijft tolereren dat er militaire transporten via de Nederlandse luchthavens passeren, bestaat de reactie voor het ledencollectief uit niet meer dan mooie woorden die het gebrek aan concrete actie verbloemen", schrijven de leden in hun statement.

Onvrede onder medewerkers

Eerder ontstond intern ook al onvrede onder werknemers van de FNV, onder wie Hacer Karadeniz. "Als FNV is het één van onze kerntaken om ons internationaal solidair te tonen, daarom valt het zo op dat we dat nu niet openbaar doen", zegt zij.

Eind oktober stuurde zij voor het eerst een mail naar het bestuur met de oproep om concrete acties om mede-vakbondsleden in Gaza te steunen. Die brief was getekend door 167 van de ruim 1900 collega's. Er volgden er later nog meer.

Pensioenfonds

De medewerkers zijn ook boos op pensioenfonds PFZW, waarbij de FNV is aangesloten. Eind vorig jaar lekte uit dat, ondanks beloftes om de banden te verbreken, het pensioenfonds nog steeds investeert in bedrijven die actief zijn in Israëlische nederzettingen in de bezette gebieden, die door de Nederlandse overheid als "illegaal" zijn bestempeld. Een brievenactie van de FNV-medewerkers met de eis dat het fonds "per direct zich terug trekt uit deze investeringen" mocht niet baten.

De FNV-medewerkers richten zich nu tot hun eigen bestuur. Dat schrijft in een statement op de website dat het verwacht van "het bestuur van pensioenfondsen waar de FNV in het bestuur zit dat zij zich niet direct mengen in de nederzettingenpolitiek van Israël zoals door het investeren in betrokken bouwbedrijven".

Volgens de medewerkers zou het FNV-bestuur het pensioenfonds moeten dwingen zich terug te trekken uit de Israëlische nederzettingen. Het bestuur wil hier niet uitgebreider op reageren en verwijst naar de eerdere uiting op de website.