Amsterdam UMC start onderzoek naar reconstructieoperatie voor besneden vrouwen

• Elvira Baan

  redacteur Binnenland

Het Amsterdam UMC gaat onderzoeken of vrouwen die besneden zijn en daardoor psychische of seksuele problemen ervaren een reconstructieoperatie kunnen krijgen. Plastisch chirurgen en gynaecologen willen dat die operatie bij alle klachten volledig wordt vergoed als blijkt dat de operatie helpt.

"De operatie wordt nu niet vergoed bij vrouwen met psychische klachten", zegt hoofdonderzoeker en gynaecoloog Emmy van den Boogaard. Dat gebeurt wel bij lichamelijke klachten. Met het onderzoek dat zij nu start hoopt Van den Boogaard dat ze ook vrouwen die mentale klachten hebben kan helpen.

Vorige maand bleek uit onderzoek van Unicef dat het aantal vrouwen dat besneden wordt wereldwijd nog altijd toeneemt. Uit cijfers van expertisecentrum Pharos blijkt dat er in Nederland zo'n 41.000 besneden vrouwen wonen, zij zijn vaak gevlucht uit landen waar besnijdenissen voorkomen.

"Bij een hersteloperatie halen we het littekenweefsel weg en brengen we de vulva zoveel mogelijk naar de oorspronkelijke staat, indien nodig brengen we de clitoris meer naar buiten", vertelt plastisch chirurg Müjde Özer, die de operatie uitvoert.

Vrouwen willen deze operatie ondergaan om verschillende redenen. De ene groep ervaart lichamelijke of seksuele klachten en de andere groep wil vooral herstellen van wat hen is aangedaan.

De artsen merken dat het voor veel van de vrouwen belangrijk is dat zij zich na de operatie weer meer compleet voelen als vrouw. "Sommige vrouwen kunnen zich nog de besnijdenis herinneren. Voor anderen zorgt hun verminking ervoor dat zij zich niet compleet voelen, omdat er een stuk van hen is weggesneden. Door de operatie hopen ze het gevoel van zelfbeschikking terug te krijgen", zegt Van den Boogaard.

Bij de mentale gevolgen mag de operatie volgens de wet nog niet worden vergoed, omdat bij eerder onderzoek de psychische klachten achterwege zijn gelaten. "Voor vrouwen die geen lichamelijke klachten ervaren is het nooit goed uitgezocht of de operatie effectief en veilig is. Daarom willen we nu te weten komen of de operatie een goede manier is om hun klachten te bestrijden", aldus Van den Boogaard.

Vergoeden

Daarmee volgen de onderzoekers een advies van het Zorginstituut Nederland uit 2020 op. Dat stelde dat het aanpassen van de wet om een vergoeding mogelijk te maken zeker het overwegen waard is, als uit onderzoek blijkt dat de operatie goed is voor het geestelijk welzijn.

Demissionair minister Dijkstra voor Medische Zorg laat weten dat zij vrouwelijke genitale verminking een belangrijk onderwerp vindt: "Als uit onderzoek blijkt dat een operatie helpt tegen psychische klachten en deze veilig en met goed resultaat uitgevoerd kan worden, ga ik kijken hoe dit vergoed kan worden."

Yadira Roggeveen van de Nederlandse Vereniging Obstetrie en Gynaecologie vindt het mooi dat er uitgebreider onderzoek naar de hersteloperatie komt. Zij benadrukt dat de rol van gynaecologen in Nederland veel verder gaat. Zij bieden nazorg voor vrouwen die besneden zijn en zetten zich met partners in om vrouwenbesnijdenis in Nederland tegen te gaan.