Brazilië biedt excuses aan voor 500 jaar onderdrukking van inheemse bevolking

Brazilië heeft gisteren voor het eerst excuses aangeboden voor ruim 500 jaar onderdrukking van de inheemse bevolking. De excuses kwamen van de voorzitter van de amnestiecommissie, die onderzoek deed naar de misdaden van het dictatoriale regime dat tussen 1964 en 1985 aan de macht was. Mensen werden door het bewind bijvoorbeeld opgesloten in detentiecentra.

Live op televisie ging de voorzitter van de commissie op haar knieën voor de inheemse leider Djanira Krenak, terwijl ze spijt betuigde over het geweld dat tegen de Krenak-bevolking is gepleegd. "In naam van de Braziliaanse overheid wil ik mijn excuses aanbieden voor het lijden dat uw volk is aangedaan", zei Almeida. In Brazilië wordt het een historisch moment genoemd.

De commissie deed onderzoek naar de misdaden van het dictatoriale regime dat in de tweede helft van de vorige eeuw aan de macht was, maar bood excuses aan voor de gehele koloniale geschiedenis.

Sinds de Europeanen in het begin van de zestiende eeuw voet aan land zetten in wat later Brazilië zou worden, kreeg de inheemse bevolking te maken met systematische onderdrukking. Een groot deel van de inheemse bevolking stierf door ziekten die door de Europeanen waren meegebracht.

'Heropvoedingscampagne'

Tijdens de dictatuur van 1964 tot 1985 maakte de Braziliaanse economie een enorme groei door, wat bekend kwam te staan als "het Braziliaanse wonder". Die regering begon aan enorme infrastructurele projecten, die soms midden in de leefgebieden van de inheemse bevolking werden aangelegd. Grote stukken regenwoud werden platgewalst, waarna ziekten en geweld volkeren die tot dan toe in een volstrekt isolement leefden nagenoeg uitroeiden.

Ook begon de overheid een "heropvoedingscampagne", die volgens de Djanira Krenak bedoeld was "om inheemse volkeren die ongeschikt werden geacht voor het Braziliaanse leven" hard werden aangepakt. In 1969 werd een heropvoedingskamp geopend, waar tientallen inheemse gevangenen werden mishandeld.

Concrete acties

Hoewel de excuses over het algemeen positief worden ontvangen, klinkt er ook kritiek. Volgens de critici worden de rechten van de inheemse bevolking nog steeds systematisch geschonden. Zo brak er in 2015 een dam door, waarna een rivier die door het gebied van de Kratak-bevolking stroomt werd vergiftigd. De inheemse bevolking stond er toen nagenoeg alleen voor.

Betrokkenen, waaronder Djanira Krenak, hopen dat de excuses zullen leiden tot concrete acties, zoals reparaties, herstelbetalingen en het teruggeven van land aan de inheemse bevolking.