Paaseitjes en chocoladeletters worden duurder door hoge cacaoprijs

• Sjoerd Verbiesen

De prijs van cacao blijft maar stijgen. De grondstof voor chocola is zelfs duurder geworden dan koper. Dat is slecht nieuws voor de chocoladeletters die de komende tijd gemaakt worden en mogelijk ook voor de paaseitjes van volgend jaar.

De stijging van de cacaoprijs komt onder meer door de slechte oogst in West-Afrika, waar 70 procent van de cacao vandaan komt. Er waren de afgelopen drie jaar veel temperatuurschommelingen en zware regenbuien, wat slecht is voor het verbouwen van de grondstof.

Daarnaast leven de cacaoboeren al jaren in armoede. Ze kunnen daardoor niet investeren in de plantages om de cacaobomen beter te beschermen tegen weersextremen.

Nu ook al duurdere paaseitjes

De vraag naar cacao is door de problemen nu groter dan het aanbod en dus schiet de prijs omhoog. Die is dit jaar verdubbeld en ook deze maand alweer gestegen met 50 procent.

De prijs is momenteel boven de 9000 euro per ton. Dat is een record:

Ook andere grondstoffen voor chocolade schommelen in prijs. "Cacao stijgt nu flink, maar suiker is ook een stuk duurder geworden", zegt Thijs Geijer, econoom bij ING. Melk, een andere belangrijke grondstof voor veel chocola, is juist goedkoper geworden.

Daarnaast is de vraag naar chocolade de afgelopen jaren gegroeid. "Dat komt doordat wereldwijd de bevolking in welvaart groeit", zegt Geijer. "Die vraag groeit sterker in Azië dan in Europa, omdat daar meer opkomende economieën zijn. Europa blijft wel de belangrijkste markt voor chocola."

Boeren profiteren niet

Meer dan de helft van de boeren profiteert niet van de stijgende cacaoprijs, zegt onderzoeker Yuca Waarts van Wageningen University & Research. "Omdat ze vanwege hun aanhoudende armoede geen investeringen kunnen doen, oogsten ze al langer weinig cacao. En daar komt de klimaatverandering nu bovenop."

In de twee grootste cacaoproducerende landen, Ghana en Ivoorkust, is de markt gereguleerd door de overheid. Die maken met boeren afspraken over de cacaoprijs. "Het tarief wordt in september bekend. De cacaoprijs is sindsdien flink gestegen, maar daar merken de boeren niets van omdat die nog vastzitten aan het tarief van september 2023", zegt Waarts.

Over zes maanden wordt bekend wat het nieuwe tarief voor de boeren wordt. Dat gaat waarschijnlijk omhoog. Waarts zegt dat elke verhoging helpt, maar het valt te bezien of dat hen uit de armoede haalt. "Er is in Ghana en Ivoorkust een enorme inflatie, waardoor ze nog dieper in de armoede terechtkomen. De vraag is hoe ze daar uitkomen."

Koffiedik kijken voor Sinterklaas

Dat de prijs voor cacao nu flink stijgt, merk je nog niet eens heel erg bij de huidige paaseitjes, want die zijn al maanden geleden gemaakt. "De prijs was toen lager dan nu", weet Guido Rousseau. Hij is directeur van chocolademaker Rousseau, met meerdere vestigingen in Limburg en Brabant.

Maar voor Sinterklaas en Kerst wordt de markt een stuk onzekerder. "Normaal zit je met je prijs voor een jaar ingedekt, maar het is nu koffiedik kijken", zegt Rousseau.

De chocoladebranche zegt dat er meer speelt dan alleen een slechte oogst. "Er wordt gespeculeerd met cacao: bedrijven kopen het in, houden dat vast en verkopen het op een gegeven moment weer, om nog meer winst te maken", aldus Toon van Dijk, directeur bij Jamin.

De chocoladeverkopers vrezen dan ook voor komend winterseizoen. "Chocolade is een luxe goed. Als de economie krapper wordt, merk je dat als chocolatier sneller", zegt Jarno Capsers van ChocoGuru. "Consumenten kopen dan minder snel een reep chocolade."