'Ramp op ramp dreigt in omsingeld Goma'
"Gisteren sprak ik een jonge vrouw met een hand die helemaal was verbrand en lelijk genezen. Dus ik vroeg haar 'Wat is er gebeurd?' En toen begon ze meteen te huilen."
Directeur Tineke Ceelen van Stichting Vluchteling is in Goma, in het noordoosten van Congo. Honderdduizenden vluchtelingen daar vrezen wat er gaat gebeuren nu rebellengroep M23 de stad heeft omsingeld. De ervaringen van de jonge vrouw die Ceelen sprak voorspellen ellende op grote schaal.
"Ze zei dat M23 een aantal maanden geleden haar huis in brand had gestoken met het hele gezin er nog in. Drie kinderen dood, echtgenoot doodgeschoten. Twee kinderen hadden het overleefd. Ze trok een meisje erbij, jurk omhoog, hele rug verbrand."
M23 heeft grof geweld gebruikt bij de inname van de dorpen en de steden, zegt Ceelen. "Mensen vertellen over onthoofdingen van de buurman, het doodschieten van echtgenoten, het levend begraven van mensen."
In het gebied is het al jaren onrustig. M23 is de grootste van de tientallen rebellengroeperingen die de macht proberen te krijgen over de kostbare grondstoffen in de regio. Na de verkiezingen van vorig jaar december begon een nieuwe ronde van geweld. M23 begon aan een opmars, volgens de VN met hulp uit buurland Rwanda.
Ceelen schat dat er 2,7 miljoen mensen op de vlucht zijn geslagen. Bijna 700.000 van hen trokken naar Goma. Aan de randen van deze grootste stad in de regio drommen de ontheemden samen in enorme tentenkampen, "zo ver als het oog reikt". "Dit zijn mensen die werkelijk alles verloren hebben."
"De hulp schiet enorm tekort. Bedenk dat ongeveer 20 procent van de mensen die dringend hulp nodig heeft dat ook krijgt. 80 procent dus niet. Van de mensen die ik sprak, had niemand - niemand - te eten gekregen gisteren."
Ceelen zegt dat er nauwelijks gezondheidszorg is en ook weinig sanitaire voorzieningen. "Je kunt erop wachten tot een enorme ramp op deze ramp volgt. Ik kan me gezien de hygiënische omstandigheden niet voorstellen dat hier niet al epidemieën begonnen zijn."
Van al die ellende merkt Ceelen in Goma zelf nog opvallend weinig. "Het leven in de stad gaat gewoon door", ziet ze. "Behalve dat er behoorlijk wat militaire voertuigen met grote geweren erop rijden merk je er eigenlijk weinig van."
"We hebben blijkbaar de bizarre gave om toch net te doen alsof er niks aan de hand is, terwijl dat over twee minuten anders kan zijn. Op 15 tot 20 kilometer van de stad wordt gevochten."
Ceelen vindt dat er meer internationale aandacht voor het conflict moet komen. De weinige aandacht die er de afgelopen tijd al was, lijkt nu volledig overschaduwd te zijn door de strijd in Oekraïne en Gaza.
"Er is echt een immense crisis waar we in het Westen heel weinig over horen. Er zijn al veel mensen bij betrokken en dat kan nog heel veel erger worden op korte termijn. Het is dus tijd dat we gaan doen wat mogelijk is."
