'Momentenlezer' Van Dijk is weer wereldtop: 'Het is eerst Virgil en dan de rest'

• Thomas Markhorst

  redacteur NOS Sport

Virgil van Dijk wordt in Engeland weer op handen gedragen. De Nederlandse aanvoerder van Liverpool speelde gisteren in de topper tegen Manchester City zo goed, dat hij door Sky Sports werd uitgeroepen tot speler van de wedstrijd. Engelse media komen superlatieven tekort om zijn prestaties te roemen.

"Virgil van Dijk is beter als verdediger dan Erling Haaland als spits", zo stelde Liverpool-legende Jamie Carragher. BBC Sport noemde de prestaties van Van Dijk "voortreffelijk" en The Guardian gaf de Nederlander een 8 voor zijn optreden, vanwege de manier waarop hij "een onervaren verdediging op grandioze wijze leidde".

Heeft het Nederlands elftal straks op het Europees kampioenschap de beschikking over de beste verdediger ter wereld? De NOS vroeg het experts en bekeek de data achter de prestaties van de Liverpool-aanvoerder.

Comeback na lastige periode

Van Dijk is tegenwoordig weer de verdedigingsleider die in heel Europa respect afdwingt met zijn spel. Vanzelfsprekend is dat niet. De inmiddels 32-jarige Bredanaar scheurde eind 2020 zijn kruisband en kreeg na zijn revalidatie veel kritiek te verduren. Van Dijk was niet direct terug op het niveau van voor zijn blessure.

"Het is lastig terugkomen na zo'n knieblessure" vertelt Sander Westerveld, oud-doelman van Liverpool en ervaringsdeskundige op het gebied van kruisbandblessures. "Misschien ben je fysiek wel fit, maar dan mis je toch wedstrijdritme."

Ook Westerveld zag Van Dijk gisteren een geweldige wedstrijd spelen. "Van Dijk is momenteel echt de allerbeste verdediger van de Premier League. In Engeland gaat nu de discussie of hij zelfs de beste ooit is. Dat zegt wat mij betreft wel genoeg. Hij is zó'n complete verdediger."

Met zijn goede spel wist Van Dijk gisteren zijn directe tegenstander Erling Haaland van scoren af te houden. Een knappe prestatie, weet Geir Jordet, een Noorse sportwetenschapper die alle wedstrijden van Haaland nauwkeurig bestudeert.

"Zelden zie je een wedstrijd waarin Manchester City zo weinig creëert en Erling Haaland zo weinig aan bod komt. Dat is voor een groot deel de verdienste van Van Dijk, die defensief echt een geweldige wedstrijd speelde." Haaland kwam amper in het stuk voor, viel ook Jordet op. "Hij was vrijwel onzichtbaar."

Directe confrontatie met Haaland

Eén moment was tekenend voor de wedstrijd die Van Dijk speelde. Na 38 minuten was hij de enige overgebleven Liverpool-verdediger toen hij Haaland op zich af zag stormen. De Nederlander verdedigde uitstekend en hield de Noor van scoren af.

Wat Van Dijk in dit soort situaties goed doet, wordt uitgelegd door Patrick Woerst, die als 'individual performance coach' voor Vantage werkt met spelers als Denzel Dumfries (Internazionale), Ryan Gravenberch (Liverpool) en Jeremy Doku (Manchester City).

"Fysiek was Van Dijk natuurlijk al wereldtop, maar qua positionering vond ik hem minder. Daarin is hij echt verbeterd. Hij is heel geconcentreerd bezig met het 'lezen' van momenten. Hij scant niet alleen heel nauwkeurig zijn directe tegenstander, maar ook de speler die de pass geeft."

Daarin onderscheidt Van Dijk zich. "Iemand als Haaland is een momentenspeler, en precies die momenten heeft Van Dijk eruit gehaald."

Ook uit de onderliggende data wordt duidelijk dat Van Dijk weer helemaal terug is. Hij won dit seizoen liefst 84 procent van zijn luchtduels, wat veruit het beste percentage is van alle spelers in de Premier League. Sterker nog: in de grootste vijf Europese competities is er niemand anders die boven de 80 procent uit komt.

Ook over de grond is 'Big Virg' lastig te kloppen. Hij werd dit seizoen pas twee keer voorbij gedribbeld in de Premier League. Van alle spelers die minstens 1.000 minuten in actie kwamen, is dat de gedeeld beste score.

Beter dan vorig seizoen

Van Dijk heeft zich flink verbeterd ten opzichte van vorig seizoen, toen hij overigens ook geen slechte cijfers overlegde. In de vorige jaargang won hij 74 procent van zijn luchtduels en werd hij elf keer voorbij gedribbeld.

Mooie cijfers, maar dat Van Dijk weer absolute top is, valt ook op als je hem met het blote oog bekijkt. Van Dijk heeft zijn grootste criticasters de mond gesnoerd, ziet Westerveld.

"Ik vond de kritiek vorig jaar sowieso wat overdreven. Van Dijk heeft de lat in de jaren ervoor misschien gewoon te hoog gelegd. Maar nu is er absoluut geen twijfel meer of hij een van de beste verdedigers van de competitie is."

Richting het EK in Duitsland van komende zomer heeft Oranje dus de luxe van een aanvoerder in topvorm. Dat Van Dijk daar basiskracht wordt, lijkt een uitgemaakte zaak.

Westerveld: "Ik denk dat er momenteel geen trainer is die Van Dijk niet zou opstellen. In Oranje is het eerst Van Dijk, en dan iemand anders."

Voordat het zover is, staat het vizier van Van Dijk nog op iets anders: het winnen van zijn tweede Premier League-titel. Met die op zak is er in ieder geval een extra argument om hem de beste verdediger van het moment te noemen.