Erop of eronder voor nieuwe regels voor dierenwelzijn

Mogen varkens zo dicht op elkaar gehouden worden dat ze elkaars staart afbijten? Mogen geiten worden onthoornd en kippen de hele dag binnen worden gehouden? Dit soort vragen over dierenwelzijn in de veehouderij stond vandaag centraal in een rondetafelgesprek van Tweede Kamerleden met deskundigen en belanghebbenden

Dierenrechtenorganisaties en groene boeren hielden een warm pleidooi voor nieuwe regels voor het houden van dieren die op 1 juli in moeten gaan. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en landbouworganisatie LTO kwamen juist uitleggen waarom het geen goed plan is.

Natuurlijk gedrag

De nieuwe regels komen voort uit een amendement van de Partij voor de Dieren, dat de Tweede Kamer in 2021 aannam. Daarin staat dat dieren gehouden moeten worden op een manier die ruimte laat voor hun natuurlijke gedrag. Ze moeten bijvoorbeeld voldoende bewegingsruimte hebben en daglicht kunnen zien.

Ook mogen lichaamsdelen niet meer afgebrand of afgesneden worden, om ze dicht op elkaar te kunnen houden. Nu worden varkensstaarten bijvoorbeeld nog afgebrand om te voorkomen dat de dieren erin bijten. Dat zou niet nodig zijn als er meer ruimte was. Het dier moet centraal staan, benadrukt fractievoorzitter Esther Ouwehand in de Tweede Kamer, en niet de veehouderij.

Buikpijn

Jeanette van de Ven van de landbouworganisatie LTO zei met buikpijn bij het gesprek te zitten. "We zijn niet tegen dierenwelzijn, maar we hebben tijd en ruimte nodig om die stappen te zetten. " Volgens Van de Ven wordt er steeds iets nieuws gevraagd van boeren en gebeurt er bovendien al veel op het gebied van dierenwelzijn. Ze is bang dat boeren te maken krijgen met onduidelijkheid, regels die veel geld kosten en een ongelijk speelveld ten opzichte van andere landen.

Ze roept de politiek op om in ieder geval te voorkomen dat de wetswijziging ongewijzigd ingaat op 1 juli, omdat boeren anders te maken kunnen krijgen met rechtszaken. Aangezien de wetswijziging niet erg concreet is, zou de rechter dan moeten beslissen wat dierwaardig is, hoeveel ruimte dieren nodig hebben bijvoorbeeld. Zij vindt in ieder geval minister Adema aan haar zijde bij die zorg. Die noemde de wijziging eerder niet concreet genoeg en niet handhaafbaar.

Nieuw voorstel

De minister stelde voor om met belangenpartijen afspraken te maken over alternatieven. Omdat dat niet is gelukt, komt hij zelf een wijziging van de nieuwe regels waarover de nieuwe Kamer maandag gaat debatteren. Als de Kamer niet met Adema's voorstel instemt, gaat de door de Partij voor de Dieren voorgestelde wijziging gewoon op 1 juli door.

Sandra Beuving van de Dierencoalitie pleitte voor het vasthouden aan het amendement van de Partij voor de Dieren, omdat ze vindt dat dierenwelzijn wettelijk goed vastgelegd moet worden: dat is volgens haar nodig om dieren een waardig leven te geven.

Volgens haar kan een concrete invulling ook nog prima bij het amendement gevoegd worden. Zij stelt voor om boeren daarbij tegemoet te komen door ze voldoende tijd te bieden, maar zegt dat het belangrijk is dat de stip op de horizon blijft staan. "Maandag is een hele spannende dag, dat kan een historische dag worden voor dierwaardige veehouderij", aldus Beuving.

'Lege huls'

Ook wetenschappers die aan het woord komen, twijfelen aan het voorstel van Adema: het zou tot nu toe nog niet concreet genoeg voorzien in de wetswijziging die de Partij voor de Dieren deed. Kamerleden noemen het zelfs een "lege huls".

De Dierenbescherming is niet tegen het plan van Adema, maar benadrukt dat zo'n transitie een zaak is van de hele samenleving en niet alleen voor veehouders. Marktpartijen zoals supermarkten, overheid en consumenten moeten ook water bij de wijn doen, zegt de organisatie.

Maandag staat de Kamer voor een dilemma: kiest het voor een wetswijziging die volgens de minister, de sector en uitvoeringsorganisaties niet uitvoerbaar is of kiest het voor een voorstel van de minister die volgens dierenrechtenorganisaties en wetenschappers niet voldoet aan een wetswijziging die is aangenomen door de Eerste én Tweede Kamer? Of komt de Kamer zelf nog met eigen nieuwe voorstellen?

Wat er precies gebeurt blijft waarschijnlijk spannend tot ruim een week later, bij de stemmingen.