Hoeveel leefgeld krijgen Oekraïners in onze buurlanden?

De Tweede Kamer debatteert over controles op de financiële vergoeding voor werkende Oekraïners. Hoe zit het met het zogenoemde 'leefgeld' voor Oekraïense vluchtelingen in onze buurlanden?

In Nederland krijgen Oekraïense vluchtelingen nu rond de 300 euro per maand als leefgeld. Als ze werken krijgen ze dat niet, maar dat is momenteel lastig te controleren. Ze hebben dus wel het recht om te werken en toegang tot gezondheidszorg en huisvesting. Ongeveer de helft van de Oekraïners in Nederland heeft een baan gevonden.

Direct na de oorlog stelde de Raad van de Europese Unie een richtlijn voor 'tijdelijke bescherming' in. Dat houdt in dat alle EU-lidstaten dezelfde rechten moeten geven aan Oekraïense vluchtelingen. Zo mogen ze werken in elk EU-land en krijgen ze toegang tot gezondheidszorg en huisvesting in alle lidstaten. De richtlijn is een verplichting, maar landen mogen zelf invullen hoe ze de regels toepassen.

Duitsland

In Duitsland wonen iets meer dan een miljoen gevluchte Oekraïners. Zij krijgen 500 euro aan leefgeld per maand. Voor een gezin met twee jonge kinderen is dat 1759 euro. Hoe meer geld Oekraïense vluchtelingen in Duitsland verdienen, hoe minder leefgeld ze krijgen. Ook hebben ze recht op een vergoeding voor hun woonlasten, zoals gas en energie, en wordt hun zorgverzekering betaald.

Van alle vluchtelingen is bijna driekwart oud genoeg om te werken. Een vijfde van hen heeft ook echt een baan gevonden. Dat betekent dat er in Duitsland naar verhouding veel minder Oekraïners werken dan in Nederland.

Volgens critici komt dat doordat de financiële hulp die ze krijgen zo groot is dat er geen prikkel is om te werken. Maar veel deskundigen verklaren het op een andere manier: Duitsland stelt volgens hen hoge eisen aan de beheersing van de taal en veel Oekraïense opleidingen worden niet erkend.

België

In België wonen 70.000 Oekraïners. Ook zij hebben rechten: ze mogen werken en in België verblijven en ze hebben toegang tot gezondheidszorg. Ze krijgen ook leefgeld, alleenstaanden zo'n 1263 euro per maand, een gezin krijgt 1707 euro. Je mag bijna 300 euro daarboven verdienen, daarna wordt je loon van je leefgeld afgetrokken. Iets meer dan een derde van de Oekraïners in België heeft een baan gevonden.

Frankrijk

Frankrijk vangt in verhouding tot de bevolking het minste aantal Oekraïense vluchtelingen op van alle EU-lidstaten. Er wonen nu zo'n 70.000 vluchtelingen uit het land. Oekraïners kunnen ook een beschermingsregeling krijgen van zes maanden, die kan worden verlengd tot drie jaar. Dat houdt in dat Oekraïners in Frankrijk mogen werken en toegang hebben tot gezondheidszorg. Ze krijgen ongeveer 14 euro leefgeld per dag, net als andere vluchtelingen.