Oud-NAVO-baas na uitspraken Trump: bel voor Europa klonk niet eerder zo luid
Het is terecht dat Europese leiders de opmerkingen van oud-president Trump over de NAVO veroordelen, maar zijn uitlatingen dwingen Europese lidstaten ook om elkaar moeilijke vragen te stellen. Dat zegt Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO, in gesprek met Radio 1 van de Vlaamse publieke omroep VRT. Hij ziet aanleiding om snel in gesprek te gaan over de tekortschietende defensie-uitgaven.
Trump zei afgelopen weekend bij een campagnebijeenkomst dat Rusland gerust NAVO-landen mag aanvallen als die niet genoeg geld uitgeven aan defensie. Zijn uitspraken leidden binnen de NAVO tot grote verontwaardiging. Het Witte Huis noemde zijn suggestie een gevaar voor de wereldwijde stabiliteit en ook Europese regeringsleiders veroordeelden Trumps suggestie als volstrekt onverantwoordelijk.
In gesprek met de Vlaamse radio spreekt De Hoop Scheffer eveneens over "onverantwoordelijke uitspraken". "Maar we moeten ook in Europa binnen de NAVO kijken wat wij Europese bondgenoten nou daaraan gaan doen", vindt hij. Hoewel hij hekelt dat Trump de geloofwaardigheid van de NAVO ondergraaft, denkt hij dat de uitspraken een positief gevolg kunnen hebben als ze Europa dwingen tot nadenken over de eigen veiligheid.
'Hij snapt het niet, maar hij heeft gelijk'
Bovendien is de Amerikaanse wrevel over tekortschietende defensiebudgetten binnen het bondgenootschap niet nieuw, zegt hij. "President Biden zegt dat ook, voorgangers Obama en Bush zeiden dat ook. En daar hebben ze een punt. Daar heeft Trump ook gelijk. Hij begrijpt niet hoe het werkt, maar hij heeft wel gelijk dat wij geacht worden voor onze eigen verdediging te betalen. En dat doen we niet."
In 2014 spraken NAVO-landen af om 2 procent van hun bruto binnenlands product uit te geven aan defensie. Slechts ongeveer een derde van het bondgenootschap voldoet daar momenteel aan. Ook Nederland, België en Duitsland zitten bijvoorbeeld onder de norm.
De oud-NAVO-topman vindt wel dat de grote verontwaardiging over Trumps uitspraken terecht is. "Ik ben ook verontwaardigd. Alleen ik hoor nog te weinig: wat gaan we dan doen? Gaan we een pilaar, een zuil, binnen de NAVO creëren? Gaan we onze defensie-industrie coördineren? Waar zitten precies de tekorten? Hoe betrekken we de Britten erbij?", oppert hij wat vragen die de lidstaten wat hem betreft zouden moeten bespreken.
'Bel voor EU klinkt luid'
En volgens De Hoop Scheffer is de nood daartoe hoog, met op korte termijn mogelijk een nieuw presidentschap van Trump. "Hij hoeft dan niet meer herkozen te worden dus hij kan nog meer zijn vreemde gang gaan dan in zijn eerste termijn. Hij kan zich omringen met mensen die alleen maar ja-knikken en die alleen maar de grote keizer Trump willen plezieren."
Ook in het kader van de oorlog in Oekraïne waarschuwt De Hoop Scheffer daarom dat Europese NAVO-lidstaten huiswerk hebben, want als de VS een streep zet door de steun aan Oekraïne, moet Europa dat zien op te vangen.
"Want als Poetin die oorlog wint, bestaat het Europa zoals u en ik dat jaren gekend hebben niet meer. Ik heb in mijn leven nog nooit de bel in Europa zo luid horen klinken als hij nu klinkt."
