Klimaatsatelliet gelanceerd met Nederlands instrument dat fijnstof gaat meten
In de Amerikaanse staat Florida is de klimaatsatelliet Pace gelanceerd, met aan boord ook een Nederlands instrument dat fijnstof gaat meten. De satelliet gaat onderzoek doen naar de atmosfeer en de oceanen, onder meer om de klimaatverandering beter te kunnen voorspellen.
De Falcon 9-raket van SpaceX vertrok even na 07.30 uur Nederlandse tijd vanaf de ruimtebasis Cape Canaveral. Ruimtevaartorganisatie NASA en SpaceX wilden de raket eerder deze week al lanceren, maar het weer gooide tweemaal roet in het eten.
Zie hier de lancering van de klimaatsatelliet:
Het Nederlandse meetinstrument aan boord is de SPEXone. Het apparaat heeft de grootte van een schoenendoos en er is meer dan vijf jaar aan gewerkt.
"Spannend als altijd, zo'n lancering. Het moet altijd maar weer goed gaan", zegt Sytze Kampen. Hij is hoofd technologie van Airbus Nederland en werkte onder meer met ruimteonderzoeksinstituut SRON aan het Nederlandse instrument.
Verwarming én verkoeling
Fijnstof, ook wel aerosolen genoemd, bestaat uit microscopisch kleine deeltjes die in de lucht zweven. Het kunnen roetdeeltjes zijn van bosbranden of uit schoorstenen, maar ook woestijnzand, zeezout en pollen vallen onder fijnstof. Dat geldt eveneens voor vochtdruppeltjes die corona en andere virussen kunnen transporteren.
"Fijnstof in de atmosfeer is een belangrijke factor in de temperatuur", zegt Kampen in het NOS Radio 1 Journaal. De bedoeling is dat met het Nederlandse instrument de klimaatvoorspellingen nauwkeuriger worden. "Daardoor kunnen we ons beter voorbereiden op de veranderingen die ons te wachten staan."
Nu is nog niet precies duidelijk wat de gevolgen zijn van fijnstof voor klimaatverandering, omdat de kleine deeltjes voor zowel verwarming als verkoeling zorgen. "Dat hangt ervan af of het licht wordt gereflecteerd of opgenomen", zegt Kampen. "Het bijzondere van dit instrument is dat het uit het licht dat terugkomt van de aarde informatie kan halen waarmee je kunt meten wat voor soort fijnstof het is."
Minstens jaar aan data nodig
De satelliet zal voor zeker drie jaar vanaf 676 kilometer hoogte de atmosfeer en de oceanen bestuderen. Het duurt nog een maand of twee voor de eerste gegevens worden verwacht vanuit de ruimte. De satelliet moet eerst goed worden getest en de instrumenten moeten goed worden afgesteld.
Voordat wetenschappers conclusies kunnen trekken is meer nodig dan de gegevens van een paar maanden, zei Aaldert van Amerongen van ruimteonderzoeksinstituut SRON vorige week. "Je hebt minimaal een jaar aan data nodig, uit alle seizoenen en allerlei verschillende omstandigheden. Die data moet je nog combineren met klimaatmodellen om echt iets te kunnen concluderen over de rol van deze deeltjes."
