Franse skipistes dreigen door klimaatverandering kopje onder te gaan
Franse skipistes zijn slecht voorbereid op de toekomst. Financieel kunnen ze maar moeilijk het hoofd boven water houden. Verder bereiden ze zich nauwelijks serieus voor op de klimaatverandering en de afname van het aantal skiërs. Daardoor dreigen veel pistes de komende decennia te moeten sluiten.
Dat staat allemaal in een rapport van de Franse Algemene Rekenkamer. Medewerkers bezochten 42 skistations en verzamelden data van 200 skistations in onder meer de Alpen, de Jura en de Pyreneeën. "Alle Franse skipistes krijgen tussen nu en 2050 in meer of mindere mate te maken met problemen. Slechts een beperkt aantal skistations zal na dat jaar nog bestaan."
De Rekenkamer becijferde dat er nu al bijna 200 skiliften niet meer gebruikt worden en in de bergen staan te verpieteren of verroesten, omdat er geen geld is om ze weg te halen. Frankrijk is na de Verenigde Staten het grootste ski-land ter wereld. Er zijn verspreid over het land zo'n 350 skigebieden met minimaal één skilift. Op en rond de pistes wordt jaarlijks 1,6 miljard euro omgezet.
Doodlopende weg
Maar door de klimaatverandering ligt er, zeker in lagere bergebieden, steeds minder sneeuw. Pistes blijven groen, bezoekers blijven weg en de kas raakt leeg. "Omdat er steeds minder sneeuw ligt en er steeds minder skiërs komen, slagen steeds minder skigebieden er nog in om quitte te draaien", is te lezen in het rapport.
In de bergen wordt op twee manieren geprobeerd dat op te lossen: met het organiseren van andere (sportieve) activiteiten dan skiën, en vooral met een steeds grotere inzet van kunstsneeuw, schrijft de Rekenkamer. Maar in beide gevallen lijkt sprake van een doodlopende weg.
"Het diversifiëren van de activiteiten gaat zelden gepaard met een goed uitgedacht plan", constateren de onderzoekers. "Er wordt vooral geïmproviseerd, er wordt geen businessplan opgesteld en er wordt niet afgestemd met buurgemeenten, waardoor er soms onderlinge concurrentie ontstaat."
Geen structurele oplossing
Het gebruik van sneeuwmachines is volgens de Rekenkamer niet echt oplossing voor het verdwijnen van natuursneeuw. Het kost veel geld, water en energie. "Dat is moeilijk te rijmen met de landelijke klimaatdoelstellingen", aldus het rapport.
"Om twee kuub sneeuw te maken, is één kuub water nodig en drie kilowattuur aan energie. Voor een hectare is 4000 kuub water nodig." En dat terwijl de watervoorziening juist onder druk staat en de prijzen stijgen. "Bij de skipistes van de Mont Blanc is uitgerekend dat de kosten voor water en energie voor het maken van kunstsneeuw dit jaar 75 procent hoger liggen dan in 2023."
Zo'n vijftien jaar geleden werd op nog maar 17 procent van de Franse pistes kunstsneeuw ingezet, nu is dat op 39 procent. En het is al lang niet meer alleen om het gebrek aan natuursneeuw te compenseren: skipistes worden juist uitgebreid of blijven langer open 'dankzij' kunstsneeuw.
Overheidssubsidie
De Rekenkamer wijst op nog een specifiek Frans probleem: in tegenstelling tot in andere landen wordt het uitbaten van skipistes vaak als een overheidstaak gezien. Het zijn regelmatig gemeenten die de pistes beheren of het beheer ervan uitbesteden. De overheid trekt ook de portemonnee. Bijna een kwart van de omzet van kleine en middelgrote pistes bestaat uit overheidssubsidies en niet uit uitgaven van skiërs.
Het gaat om 123 miljoen euro per jaar aan 'ski-subsidie'. Daarnaast krijgen grote privé-uitbaters nog eens miljoenen aan 'investeringssubsidie'. "Het economisch model waarop de Franse skiwereld is gebaseerd verkeert in ademnood", schrijft de Rekenkamer, maar wordt in leven gehouden met geld van de belastingbetaler.
In december vroeg NOS Sport zich in deze explainer al af: smelt de skisport weg?
