Alle EU-landen, inclusief dwarsligger Hongarije, achter miljardensteun voor Oekraïne
De leiders van de 27 EU-landen hebben in Brussel een akkoord bereikt over een steunpakket van tientallen miljarden voor Oekraïne voor de komende jaren. Dat heeft voorzitter van de Europese Raad Charles Michel bekendgemaakt. De Hongaarse premier Orbán lag lange tijd dwars, maar heeft nu toch ingestemd met het pakket.
Het gaat om 50 miljard euro aan giften en goedkope leningen verdeeld over vier jaar, vooral bedoeld om de Oekraïense economie overeind te houden. De Hongaarse premier verzette zich daar lange tijd tegen omdat die steun niet in het belang van de EU zou zijn. Orbán onderhoudt nog steeds nauwe banden met de Russische president Poetin.
In december bespraken de EU-leiders het steunpakket ook al, maar toen sprak Orbán zijn veto uit. Sindsdien is er achter de schermen druk onderhandeld om het geld alsnog veilig te stellen.
Orbáns wrevel had mede te maken met maatregelen van de Europese Commissie tegen Hongarije vanwege de aantasting van democratische waarden in het land. Boedapest kan daardoor niet meer bij bepaalde EU-fondsen. In reactie daarop heeft Hongarije zijn veto meerdere keren ingezet bij EU-stemmingen.
Als er vandaag geen akkoord was gekomen met Hongarije, hadden de overige EU-landen het geld bijeen moeten brengen. De steun had dan buiten de EU-begroting om naar Kyiv moeten gaan. Die constructie had niet de voorkeur omdat dat proces veel complexer is en langer duurt. De nationale parlementen van de 26 lidstaten moesten er dan eerst mee instemmen.
Vanochtend leek er nog geen overeenstemming te zijn over het steunpakket voor Oekraïne. Volgens een medewerker van Orbán probeerden andere lidstaten Hongarije te "chanteren" om alsnog in te stemmen. Hongarije kon onder meer onder druk worden gezet door te dreigen met extra sancties. De meest verregaande daarvan zou zijn om het land stemrecht te ontnemen in de EU.
Maar naar eigen zeggen is Orbán na lange onderhandelingen overstag gegaan omdat hem is beloofd dat de bevroren EU-fondsen van Hongarije niet naar Oekraïne zullen gaan.
De Oekraïense president Zelensky reageerde verheugd op het akkoord in Brussel. Hij zei de EU-leiders en voorzitter Michel dankbaar te zijn voor het steunpakket. Zelensky is blij dat premier Viktor Orbán zijn verzet heeft gestaakt. "Het is heel belangrijk dat de beslissing is genomen door alle 27 leiders. Dat bewijst opnieuw de sterke eenheid van de EU", schrijft hij op X.
Demissionair premier Mark Rutte liet eveneens via X weten dat hij blij is met het akkoord. "De boodschap aan het Oekraïense volk is duidelijk: Oekraïne kan rekenen op onze steun, nu en in de toekomst."
Zelensky benadrukt dat het geld Oekraïne op de lange termijn zal helpen om economisch stabiel te worden. "Dat is niet minder belangrijk dan militaire steun en sancties tegen Rusland."
Signaal voor VS
Europese leiders hopen ook dat het unanieme besluit een signaal betekent voor de Verenigde Staten. Daar lukt het president Joe Biden niet om een meerderheid te krijgen voor een steunpakket van 50 miljard dollar. "Ik denk dat ons akkoord de Verenigde Staten aanmoedigt om ook hun steentje bij te dragen", zei voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen.
De voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, sloot zich hierbij aan. "Het is een bewijs dat de EU zijn verantwoordelijkheid neemt en dat we laten zien dat we betrouwbaar en geloofwaardig zijn. Dit besluit is een signaal aan de Amerikaanse belastingbetaler. "