Veel troep MSC Zoe wordt nooit meer opgeruimd: 'Noordzee is afvalhoop'

Er ligt nog steeds zo'n 800.000 kilo troep in zee na de containerramp met de MSC Zoe. Omdat de overheid het heeft bestempeld als 'zwerfafval', wordt het niet meer opgeruimd.

"De Noordzee is een afvalhoop geworden", zegt Ellen Kuipers van de Waddenvereniging bij Omrop Fryslân.

Het was al bekend dat veel afval uit het enorme containerschip nooit geborgen is. Maar nu zijn er ook getallen. Geschat wordt dat in de 342 containers die op nieuwjaarsdag 2019 overboord sloegen ruim drie miljoen kilo aan spullen zat.

Een deel daarvan werd uit zee gehaald door Rijkswaterstaat en vissers. Veel spullen spoelden aan en werden opgeruimd door Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en vrijwilligers. Maar ongeveer een kwart van de soms hagelnieuwe spullen in de containers is nooit geborgen en ligt nog onder water. Dat blijkt uit het tweede deel van de documentaire Waddenzooi, die Omrop Fryslân dit weekeinde uitzendt.

"Er is 3,2 miljoen kilo rommel in zee terechtgekomen. Daarvan is er nog 800.000 kilo blijven liggen", aldus Kuipers van de Waddenvereniging. Volgens haar heeft de Rijksoverheid het afval bewust als 'zwerfafval' bestempeld, zodat er geen inspanningsverplichting meer is om het op te ruimen.

Kost te veel diesel

"De minister heeft gezegd: het zoeken naar afval van de MSC Zoe kost te veel diesel. Die CO2-uitstoot is erger dan de 800.000 kilo rommel die nog in zee ligt", vervolgt Kuipers. "Maar dit gaat natuurlijk in tegen alles waar wij voor staan."

Volgens Anne van der Meer van Rijkswaterstaat geldt ook voor de rederij van de MSC Zoe geen inspanningsverplichting meer om afval te bergen. "Het ministerie heeft een overeenkomst gesloten met de reder", stelt hij. "De reder heeft het afgekocht. Het is nu dus zwerfafval, dat betekent dat er niet actief naar gezocht gaat worden."

Plastic gaat nooit meer weg

Verschillende betrokkenen wijzen erop dat zo een milieuramp na de ramp ontstaat. "Als je er bent, zie je pas wat er aanspoelt", zegt Cynthia Borras van Natuurmonumenten, die betrokken was bij de schoonmaak van de stranden. "Dan schrik je: dat plastic gaat nooit weg. Het wordt kleiner en kleiner, en dus ook steeds moeilijker om op te ruimen."

Ook Kuipers vreest dat het plastic in zee tot grote milieuschade leidt. Ze wijst erop dat dat ook gevolgen heeft voor de Waddenzee, die sinds 2009 Werelderfgoed is, en roept de overheid op om de resterende hoeveelheid afval alsnog te bergen.

"Zwerfafval in de berm wordt ook opgeruimd door Rijkswaterstaat. En ja, het is een stuk lastiger om dit afval op te ruimen. Maar de inspanningsverplichting zou moeten veranderen in een resultaatverplichting."