Lot spreidingswet asielzoekers blijft ongewis
Nadat vandaag alle fracties in de Eerste Kamer aan het woord zijn geweest, is nog niet duidelijk of de omstreden spreidingswet volgende week wordt aangenomen. Veel partijen houden hun kaarten nog tegen de borst en willen eerst de antwoorden van demissionair staatsecretaris Van der Burg (Asiel) horen. Die komt morgen aan het woord over zijn voorstel, dat tot een eerlijke verdeling van asielzoekers over het land moet leiden.
De eenmansfracties van 50Plus en OPNL kunnen de doorslag geven, maar ook die partijen gaven vandaag geen hom of kuit. Kamerlid Van der Goot (OPNL) wil in ieder geval meer zekerheid dat de nieuwe azc's kleinschalig zijn. Verder is hij "niet enthousiast".
Ook 50Plus-senator Van Rooijen laat zijn eindoordeel afhangen van de antwoorden van Van der Burg. In zijn inbreng stelde hij voor om het geld dat nu gebruikt wordt voor dure noodopvang in hotels en cruiseschepen in te zetten voor tijdelijke woningen waar statushouders naar kunnen doorstromen.
Tegelijkertijd viel er bij BBB en VVD, die in de Tweede Kamer tegen de wet stemden, enige twijfel te horen. Zij vinden nog steeds dat er vooral gewerkt moet worden aan maatregelen om het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt in te perken, maar vinden een eerlijke verdeling over het land ook belangrijk. Ter Apel kan niet alles opvangen.
"De behandeling van deze wet is voor onze fractie een enorme worsteling", erkende VVD-senator Kaljouw. "Een eerlijke verdeling over de gemeenten is ook belangrijk, maar zonder beperking van de instroom is het dweilen met de kraan open."
BBB: statushouders in tussenvoorziening
De grootste fractie in de Eerste Kamer, BBB, is kritisch over de wet, maar realiseert zich ook dat de druk nu vooral bij plattelandsgemeenten ligt. Volgens senator Griffioen zit het probleem grotendeels in de doorstroom van asielzoekers die al een verblijfsvergunning hebben gekregen.
Op dit moment houden zo'n 16.000 van deze statushouders een plek in de opvang bezet omdat er geen woning voor ze is. Hij wil die mensen daarom huisvesten in tussenvoorzieningen of tijdelijke woningen om de verstopping op te heffen.
"Als dat lukt, is de spreidingswet niet nodig", zei Griffioen. Toen ChristenUnie-senator Huizinga-Heringa opperde dat je ook beide kunt doen, antwoordde Griffioen: "Wellicht". De optie van een tijdelijke spreidingswet totdat er voldoende doorstroming is, wees hij niet direct af.
De PVV is en blijft tegen de wet. Volgens senator Van Hattem is het een dwangwet, die de gemeentelijke autonomie aantast. Als het kabinet lagere overheden kan dwingen om opvang te verzorgen, hebben de burgers helemaal geen inspraak meer.
En de wet lost ook niets op, zei Van Hattem, "Zolang de grenzen wagenwijd open staan. Nederland wordt straks één groot Ter Apel." Net als andere rechtse partijen vindt de PVV dat de kiezer op 22 november een helder signaal heeft afgegeven dat de wet er niet moet komen.
38 stemmen nodig
Staatssecretaris Van der Burg zal morgen zo veel mogelijk Eerste Kamerleden proberen te overtuigen. Hij heeft er 38 nodig om de wet aangenomen te krijgen, en dat wordt een dubbeltje op z'n kant.
Afgaande op de stemverhoudingen in de Tweede Kamer moet hij hopen op de stemmen van 50Plus en OPNL. Maar het kan ook dat uiteindelijk senatoren van VVD of BBB afwijkend van hun fractie stemmen en zo de wet toch aan een meerderheid helpen. Het zal allemaal mogelijk pas duidelijk worden op dinsdag 23 januari. Dan staat de stemming over de spreidingswet gepland.
Hoe moet de spreidingswet gaan werken? Bekijk hier de uitleg:
