Coach Beckenbauer won grote prijzen, maar toonde bij nederlaag ook zijn klasse

De zondag op 78-jarige leeftijd overleden Franz Beckenbauer werd als speler én als coach wereldkampioen. Maar de Duitse voetballegende toonde zich ook een waardig verliezer.

Het trainerschap? De jonge Beckenbauer moest er niet aan denken. Maar wie 'Der Kaiser' op het veld in actie zag, wist: dit is een geboren coach.

Na het mislukte EK van 1984 werd Beckenbauer inderdaad gevraagd als bondscoach van West-Duitsland. Of beter: als 'Teamchef', want Beckenbauer beschikte niet over een trainersdiploma. Net als Cruijff trouwens.

Echte keizers hebben geen opleiding nodig. Bij zijn eerste grote opdracht leidde hij West-Duitsland in 1986, ondanks een nederlaag tegen Denemarken in de groepsfase, naar de finale bij het WK in Mexico.

In het Azteken-stadion was voor bijna 115.000 toeschouwers Argentinië de tegenstander. Maar op de plek waar hij in 1970 met een schouder in het verband de lakens uitdeelde, heerste nu Diego Maradona. Het wonderkind scoorde zelf niet, maar zette Jorge Buruchaga wel op weg naar de winnende 3-2.

Hamburg

Twee jaar later volgde de grootste deceptie uit zijn trainersloopbaan. West-Duitsland moest in eigen land Europees kampioen worden, maar struikelde in de halve eindstrijd over Oranje.

In een zwaarbeladen duel in Hamburg wiste Marco van Basten het Oranje-trauma van de verloren WK-finale in 1974 uit door de 2-1 in de verre hoek te prikken.

Ondanks de teleurstelling stapte Beckenbauer na afloop in de spelersbus om de Nederlandse spelers te feliciteren. Het toonde zijn klasse, ook bij een nederlaag.

Weltmeister!

De Duitse voetbalbond hield ondanks de tegenvaller vertrouwen in Beckenbauer als bondscoach en werd daarvoor beloond. Op het WK in Italië maakten de West-Duitsers indruk met fris, verzorgd en dynamisch voetbal.

In de tweede ronde haalden de West-Duitsers hun gram op Oranje. 'Die Mannschaft' won verdiend met 2-1, na een duel dat werd besmeurd door het spuugincident van Frank Rijkaard en Rudi Völler.

De finale was dezelfde als vier jaar eerder. Weer was Argentinië de tegenstander, maar die ploeg was geen schim meer van het frivole elftal van Mexico met de onstuitbare Maradona. De cynische, bikkelharde Argentijnse ploeg had zich een weg naar de finale gevochten en sloot die af met negen man en een 1-0 nederlaag aan de broek.

Lothar Matthäus, die een sterk WK speelde, was de vaste strafschoppenspecialist bij Duitsland. Maar deze keer ging Andreas Brehme achter de bal staan en hij bezorgde zijn land de wereldtitel. Zestien jaar na München stond Beckenbauer opnieuw met de wereldbeker in zijn handen.

Na het WK gaf Beckenbauer het stokje door aan zijn assistent Berti Vogts. Hij werd zelf trainer van Olympique Marseille en leidde de ambitieuze club van de flamboyante voorzitter Bernard Tapie voor het eerst naar de finale van de Europa Cup I.

Finale Europa Cup I

Daarin wachtte geen confrontatie met zijn oude liefde Bayern München, maar een duel met Rode Ster Belgrado. De kampioen van Joegoslavië legde de finale plat en sloeg uiteindelijk toe in de strafschoppenreeks.

Daarna keerde hij terug naar München, waar hij toetrad tot het bestuur van Bayern. Hij begon als vicevoorzitter en van 1994 tot 2009 was hij voorzitter van de Duitse topclub.

Toen zijn club in 1994 en 1996 een coach nodig bleek te hebben, trok Beckenbauer toch weer het trainingspak aan. Ook als interim-coach bewees hij zijn waarde. In zijn eerste periode hielp hij Bayern aan de landstitel (1994), in zijn tweede aan eindzege in de UEFA Cup (1996).

Toen Beckenbauer voor de tweede keer aan het roer kwam van Bayern, had de club zich al geplaatst voor de finale van de UEFA Cup. Daarin rekenden de Duitsers overtuigend af met het Bordeaux van Bixente Lizarazu en Richard Witschge.

Bayern werd zo na Juventus en Ajax de derde club die alle drie Europese bekertoernooien wist te winnen. Later zouden Chelsea en Manchester United zich ook bij dat nog altijd zeer exclusieve clubje voegen.

Barstjes in het imago

In handen van 'Der Kaiser' leek alles in goud te veranderen. Hij bewoog zich tussen de groten van de voetbalwereld, was even in de race voor het voorzitterschap van de UEFA en was jarenlang lid van het uitvoerend bestuur van de FIFA.

Geen wonder dat hij als voorzitter van het organisatiecomité erin slaagde het WK voetbal van 2006 naar Duitsland te halen. En ook dat toernooi werd een groot succes. De Duitsers spraken over een Sommermärchen, een zomersprookje.

Tien jaar later stelde het Zwitserse Openbaar Ministerie een onderzoek in naar Beckenbauer in verband met de toewijzing van dat WK. Hij werd verdacht van fraude en het witwassen van geld.

De zaak tegen Beckenbauer werd in 2019 geseponeerd; niet omdat er geen verdenking was, maar "vanwege zijn slechte gezondheid". Der Kaiser onderging operaties aan zijn hart en ogen en bracht zijn laatste jaren door in de luwte van zijn huis in het Oostenrijkse Salzburg.

Zijn familie meldde maandag dat Der Kaiser een dag eerder in hun bijzijn vredig is ingeslapen.