Nieuwkomers in het nieuws: wie leerden we beter kennen in 2023?

Vorig jaar waren ze zelden tot nooit in het nieuws, nu zijn ze bij een groot publiek bekend. Vijf namen die zich in 2023 in de kijker speelden, ieder op een eigen manier: als voetbalster, handige ondernemer of premier van Italië.

Esmee Brugts, van fan van Messi tot droomtransfer naar Barcelona

Het is 28 juli 2012. Esmee Brugts viert op vakantie haar negende verjaardag en haar ouders nemen haar mee naar het stadion van Barcelona voor een rondleiding. Brugts is gek van voetbal en vooral van Barcelona. Ze draagt als jong meisje shirts van Messi, Neymar en Ronaldinho. Trots poseert ze met haar broer op het veld in Camp Nou.

Bij voetbalclub Heinenoord speelt ze in een jongensteam. Daar zien ze heus wel dat ze wat kan, maar een toekomst bij Barcelona kan niemand zich voorstellen.

Het is 22 augustus 2023. Esmee Brugts, net 20, maakt haar overstap van PSV naar Barcelona bekend. Ze gaat spelen in het land dat twee dagen daarvoor wereldkampioen is geworden, bij de club die de laatste Champions League heeft gewonnen. Brugts post de oude vakantiefoto, en schrijft erbij "never stop dreaming big".

2023 is het ultieme droomjaar voor Brugts. In de eredivisie wordt ze talent van het jaar, ze krijgt haar droomtransfer en ze breekt door in het Nederlands elftal.

In 2022 doet ze al geregeld mee in Oranje, maar begint ze vaak op de bank. In 2023 is ze onbetwist basisspeler. Van nature is ze een lichtvoetige technische linksbuiten die graag dribbelt, maar Andries Jonker gebruikt haar als wingback, waardoor ze ook moet verdedigen.

Maar ook dan is ze aanvallend belangrijk. Op het WK scoort ze tegen Vietnam twee keer op identieke wijze: vanaf links naar binnen komen en met rechts verwoestend uithalen in de verre hoek. Tegen Schotland in de Nations League doet ze het in het najaar nog een keer: vintage Brugts.

In het sterrenensemble van Barcelona heeft ze even nodig om te acclimatiseren, maar begin december is ze los. In een competitiewedstrijd scoort ze drie keer in acht minuten. Zo sluit ze haar droomjaar af in stijl. Op naar 2024!

Claude Kiambe, sinds een jaar hoog in de hitlijsten

Voor zijn bijbaantje in het stationsrestaurant in Enkhuizen heeft hij geen tijd meer. Het leven van de 20-jarige zanger Claude Kiambe is sinds vorig jaar oktober totaal anders. Hij brengt die maand zijn debuutsingle Ladada (Mon dernier mot) uit. Het nummer staat vervolgens maandenlang in de Nederlandse hitlijsten.

Dit jaar wordt duidelijk dat Claude geen eendagsvlieg is. In maart verschijnt z'n volgende single, Layla, die wordt uitgeroepen tot Alarmschijf bij Qmusic en tot 3FM Mega Hit. Deze zomer scoort Claude met Suzan & Freek een derde hit: Vas-y (Ga maar). Zijn debuut Ladada doet het ook nog steeds goed: het is meer dan 47 miljoen keer beluisterd op Spotify.

De kracht van Claude ligt in zijn deels Nederlandse, deels Franse teksten. Die laatste taal leert de zanger in Congo, waar hij opgroeit. Daar ziet hij Michael Jackson en Beyoncé op tv. Maar zijn grootste held is Adele. In 2013 vlucht hij met zijn moeder, drie broers en drie zussen naar Nederland. In een asielzoekerscentrum in Alkmaar leert hij zijn eerste woorden Nederlands.

"Daar moesten we aan veel dingen wennen, maar muziek bracht ons samen", zegt Claude tegen Vogue. In het asielzoekerscentrum spelen zijn broers en zussen in een band, maar Claude is dan nog te jong. In 2019 wordt The Voice Kids zijn springplank naar het grote publiek.

Het succesvolle 2023 kent ook een kleine domper voor de opkomend artiest. Hij zou in het voorprogramma staan van de Belgische singer-songwriter Stromae, maar die zegt deze concerten af vanwege zijn gezondheid. Er is al snel een andere klus gevonden voor Claude: hij mag het voorprogramma verzorgen bij de shows van Suzan & Freek in de Ziggo Dome.

Sam Altman, de man achter ChatGPT

In het hart van de techwereld, Silicon Valley, kennen ze Sam Altman (38) al jaren. De rest van de wereld leert hem kennen als de baas van de geavanceerde tekstgenerator ChatGPT. De tool maakt het mogelijk om met AI (kunstmatige intelligentie) tekst, afbeeldingen en video's te genereren.

Altman zelf is geen AI-onderzoeker. Hij is een slimme ondernemer, met een groot netwerk. Des te opmerkelijker dat juist híj het gezicht is geworden van de AI-hype. Je kunt je ook afvragen of een AI-onderzoeker wel had aangedurfd wat Altman deed: haast achteloos ChatGPT online zetten. Hoe dan ook katapulteert dit hem naar het middelpunt van de aandacht.

Niet de baas van Google of Microsoft, maar Altman moet in mei aan Amerikaanse politici uitleggen hoe deze nieuwste ontwikkeling in elkaar steekt. Het zet hem definitief op de kaart. Dat daarna het Witte Huis het relatief kleine OpenAI verkiest boven techgigant Meta voor een overleg met vicepresident Harris, is een extra bevestiging van dit beeld.

Altman maakt van OpenAI dit jaar in korte tijd een ongekend succes. Juist dat lijkt even zijn ondergang te worden. In november wordt hij plotsklaps ontslagen, waarom precies weet nog altijd niemand. Er volgt een vijfdaagse crisis, waarbij het er heel even op lijkt dat hij vertrekt naar Microsoft. Niets is minder waar. Een medewerkersopstand blijkt de druppel om zijn terugkeer te verzekeren.

Rikkie Kollé, de eerste transvrouw die Miss Nederland wordt

"Ik weet ook wel dat ik niet het knapste meisje van Nederland ben. Ik hoef dat ook helemaal niet te zijn", zegt Rikkie Kollé (22) in een recent interview met Trouw. Toch wordt ze deze zomer verkozen tot Miss Nederland. Dat ze die verkiezing wint, heeft volgens Kollé ook te maken met haar verhaal: dat van de transgemeenschap.

Kollé wordt in 2001 in Hoorn geboren als jongen, weet als kleuter al dat ze in het verkeerde lichaam is geboren en gaat als 10-jarige het traject in om vrouw te worden.

Ze is gefascineerd door de modellenwereld en wordt rond haar zeventiende zelf gecast in een winkelcentrum. In 2018 doet ze mee aan het elfde seizoen van Holland's Next Top Model, en is er daarbij open over dat ze een transvrouw is. Ze schopt het tot de finale, maar wint het programma niet.

Dankzij de winst van Miss Nederland wordt Kollé dit jaar bekend bij een breed publiek. Die aandacht is niet alleen maar positief. Het model krijgt veel haat over zich heen. "Ik kan niets met opmerkingen als: 'Voor mij blijf je een man'", zegt ze tegen Trouw. "Dat is klinkklare onzin."

Kollé laat zich duidelijk niet tegenhouden door de negatieve opmerkingen: ze doet in november mee aan Miss Universe 2023. Ze valt niet in de prijzen, maar haar missie is geslaagd: ze is al Miss Nederland en heeft haar verhaal met een groot publiek gedeeld.

Giorgia Meloni, Italiaanse premier achter de Tunesië-deal

Eind 2022 won ze al de verkiezingen, maar pas dit jaar blijkt hoe Giorgia Meloni, de eerste vrouwelijke premier van Italië en de meest rechtse sinds de Tweede Wereldoorlog, haar functie invult.

In de praktijk blijkt ze een stuk gematigder dan ze zich in haar campagne had voorgedaan. Haar aversie voor Europese samenwerking maakt plaats voor nauw overleg, vooral over migratie. Samen met Mark Rutte en voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie sluit ze een deal met Tunesië. Die moet de migratie vanuit Noord-Afrika naar Europa terugdringen, maar dat lukt niet: dit jaar komen anderhalf keer meer bootmigranten aan in Italië dan in 2022.

Ook in eigen land kan Meloni beloften niet waarmaken. Voor belastingverlagingen blijkt in de begroting geen ruimte en de pensioenen kan ze niet verhogen.

Haar regering neemt wel wat conservatieve maatregelen. Zo wordt de mogelijkheid beperkt om twee homoseksuele ouders op een geboorteakte te plaatsen en wordt het verkopen van kweekvlees verboden. Naast die symboolpolitiek krijgt Meloni als premier nog niet veel voor elkaar.

Ze wordt daarvoor door de kiezers niet afgerekend: haar partij Fratelli d'Italia is in peilingen nagenoeg net zo populair als vlak na de verkiezingen. Linkse partijen slagen er niet in om een verenigd front te vormen tegen haar.

Ook van rechts krijgt ze weinig tegenspel: Matteo Salvini is steeds minder populair. En oud-premier Berlusconi, icoon van Italiaans rechts, is dit jaar overleden.