Grootschalige fraude bij autofabrikant Daihatsu, productie stilgelegd
"Het is een extreem serieuze situatie", zegt Soichiro Okudaira, de directeur van Daihatsu, op een persconferentie. De Japanse automaker heeft grootschalige fraude gepleegd bij het testen van de botsveiligheid van hun auto's. In eerste instantie zou het om enkele modellen gaan, maar inmiddels blijkt dat het bedrijf al sinds 1989 fraudeert.
De Japanse overheid heeft de leveringen van Daihatsu-auto's aan banden gelegd, en de autoproducent heeft de productie in de Japanse fabrieken stopgezet. Het is een schandaal dat de wereldwijde auto-industrie heeft opgeschud, en in korte tijd het vertrouwen in Japanse automakers immense schade heeft toegebracht.
Productiestop kan maanden duren
Het is geen fijne kerst voor de automaker: op eerste kerstdag legde het bedrijf de productie van drie fabrieken stil, en de lopende banden in de laatste fabriek in Osaka, die tevens dient als hoofdkwartier, worden vandaag stopgezet. Het is een flinke klap: in totaal produceren deze fabrieken 920.000 voertuigen per jaar. De productiestop is aangekondigd tot eind januari, het is echter onduidelijk of de productie daarna zal worden hervat.
Volgens de overheid gaan de nieuwe testen voor botsveiligheid nog maanden duren. In eerste instantie was het de bedoeling dat alle bewuste modellen grondig getest worden voordat de productie en leveringen kunnen herstarten, maar op dit moment is de Japanse overheid met Daihatsu in overleg over de mogelijkheid om de auto's een voor een te testen zodat het bedrijf stapsgewijs weer zijn activiteiten kan oppakken.
De gevolgen voor Europese landen blijven voorlopig nog beperkt. De fabrieken in Indonesië en Maleisië blijven wel draaien: deze produceren in totaal 850.000 auto's per jaar en kunnen daarmee een gedeelte van de klap opvangen.
Economische gevolgen
Op de korte termijn is de economische schade voor het bedrijf te merken in de verkoopcijfers. Daihatsu produceert in zijn Japanse fabrieken gemiddeld 70.000 wagens per maand. Deze productie is nu volledig stopgezet, terwijl er 60.000 bestellingen openstaan. Het grootste deel daarvan, ongeveer 48.000 auto's, is al klaar voor levering maar wordt voorlopig in de opslag gezet.
Van de auto's die nog niet af zijn, heeft Daihatsu aangegeven annuleringen te accepteren en volledige vergoedingen te geven. Inmiddels hebben meerdere dealers aangegeven dat er al klanten zijn die hun bestellingen hebben geannuleerd.
In Japan bestaat de auto-industrie voor een groot deel uit midden- en kleinbedrijven die specifieke onderdelen produceren. Bij Daihatsu betreft dit 8136 bedrijven die in totaal meer dan 14 miljard euro omzetten. Deze bedrijven zitten nu vast met oplopende voorraden, personeelskosten en ruwe materialen die slechts beperkt houdbaar zijn. De automaker heeft aangegeven een deel van de leveranciers te compenseren, al is het niet bekend hoelang deze regeling aanblijft.
Voor het fabriekspersoneel is ook een regeling getroffen. De details van de overeenkomst tussen de werknemers en Daihatsu zijn niet bekendgemaakt, maar het is duidelijk dat vaste medewerkers tot eind januari op de loonlijst blijven staan.
De gevolgen van de productiestop strekken zich echter uit voorbij de fabrieksmuren. De dorpen en gemeenten waar deze faciliteiten staan zijn voor een groot deel afhankelijk van de autoproductie. Personeel woont in de buurt, wat betekent dat huisvesting, supermarkten en horeca afhankelijk zijn van de doorlopende productie. Als de productiestop lang aanhoudt, kan dit op de lange termijn leiden tot het instorten van deze lokale economieën.
Imagoschade Japanse auto's
Daihatsu levert niet meer direct aan Europa, maar produceert enkele tientallen modellen die worden verkocht onder het merk Toyota, het moederbedrijf van de automaker. Deze worden ook buiten Japan verkocht. Voor Toyota lijkt het een opeenstapeling aan schandalen. Vorig jaar kwam het nog in opspraak toen bleek dat dochterbedrijf Hino toegaf gegevens te hebben vervalst over hun motoren.
Het is onduidelijk hoe Daihatsu zo lang heeft kunnen wegkomen met de fraude. De chef van het Japanse kabinet spreekt van "een uiterst betreurenswaardige zaak die het vertrouwen van autogebruikers in de industrie schaadt".
Overigens bestaat de kans dat de schade voor Daihatsu nog groter wordt. Als bij de botsproeven blijkt dat er onveilige modellen zijn, zullen er grootschalige terugroepacties moeten plaatsvinden van de miljoenen Daihatsu-auto's die op de weg rijden.
