Wat Van der Poel in 2023 presteerde, kon zelfs Merckx in zijn beste jaren niet

Zijn superjaar begon slecht. Mathieu van der Poel sukkelde in januari wederom met zijn rug. In zak en as zat hij voor NOS-verslaggever Han Kock. Hij wist het niet meer. "Een dood vogeltje was het", zei Kock erover. "Hij was bloedchagrijnig."

Het was diezelfde rug die hem al langer parten speelde, die ook maar moeilijk herstelde van de harde val tijdens de olympische mountainbike-wedstrijd in Tokio in 2021.

Van der Poel moet er nu om lachen als hij terugdenkt aan zijn humeur in die eerste maand van 2023. "Het is nooit leuk om met kwaaltjes rond te moeten rijden. Maar op die trainingsstage is het daarna helemaal omgedraaid. Ik ben andere oefeningen gaan doen voor mijn rug. Langzamerhand werd het beter en kon ik mezelf weer zijn op de fiets."

Uniek jaar

Hij deed vooral meer kracht- en stabiliteitsoefeningen in de fitnessruimte. "Dat is wel het kantelpunt geweest, die stage." Het bleek de opmaat naar een uniek jaar, met twee wereldtitels en twee zeges in grote voorjaarsklassiekers.

Drie weken later werd hij in Hoogerheide voor de vijfde keer wereldkampioen in het veld door Wout van Aert te verrassen in de sprint. En daarna begon pas echt het grote 'afvinken' van zijn doelen, zoals Van der Poel het zelf noemt.

Hij was in maart de beste in een van de snelste edities van Milaan-Sanrermo ooit, de wedstrijd die vaak wordt omschreven als 'de makkelijkste klassieker om te rijden, maar de moeilijkste om te winnen'. Geen Nederlander was erin geslaagd sinds Hennie Kuiper in 1985.

Op de Poggio, de bekende steile heuvel in de finale, bleef hij over met Van Aert, Tadej Pogacar en Filippo Ganna. En hij reed bij ze weg alsof ze stilstonden. Van der Poel had nóg een versnelling in huis, zij niet.

Drie weken later bleef hij wederom alleen met Van Aert over, nu in de finale van Parijs-Roubaix. De keienklassieker die vader Adrie altijd zo graag had willen winnen. En weer reed hij in de finale, op de loodzware kasseistrook Carrefour de l'Arbre, bij zijn rivaal weg.

Al had het dit keer wel met pech voor de Belg te maken, Van Aert reed lek. Maar een derde monument (hij won ook al de Ronde van Vlaanderen in 2020 en 2022), werd afgevinkt door Van der Poel. "Mijn beste voorjaar ooit", concludeerde hij direct na de race. "Hoe dat komt? Mijn rugproblemen zijn eindelijk opgelost."

Het hoogtepunt van zijn jaar, "mijn beste dag ooit op een fiets", moest dan nog komen.

En dan te bedenken dat het nog maar vijf jaar geleden is dat hij zich fulltime op de weg ging richten. Hij was tot 2019 een veldrijder, iemand die perfect wist hoe je inspanningen van een uur kon verteren. Klassiekers van vijf of zes uur, zouden die niet te lang voor hem zijn?

Zelfs vader Adrie twijfelde. "Het zijn toch koersen van 260, 270 kilometer." De afstand bleek geen probleem. Naast Sanremo, Roubaix en Vlaanderen staan inmiddels ook klassiekers als Amstel Gold Race en Strade Bianche op zijn palmares.

Wegrenner

Hoe hij zichzelf nu ziet? "Ik voel me wel echt een wegrenner. Eén die af en toe gaat crossen en mountainbiken. Ik steek ook het meeste energie in de weg. Daar heb ik de meeste doelen in."

In het verleden vond hij 'de weg' nog wel eens saai. "Dat is veranderd. Tegenwoordig breekt de koers op honderd kilometer van de finish open, dat maakt het interessanter dan de cross. Als je voor het vijfde jaar op rij naar dezelfde wedstrijd in de cross gaat, dan raak je daar ook wel op uitgekeken."

Hij kan ook moeilijk anders zeggen dan dat zijn passie nu op de weg ligt. Niet na zijn optreden op die zesde augustus in Glasgow, waar hij op een loodzwaar kampioenschap de concurrentie achter zich liet en soleerde naar de wereldtitel. Van Aert kwam pas 1 minuut en 37 seconden later over de finish. Nummer drie Pogacar viel na de finish bijna flauw - zo zwaar was het geweest.

"Het was mijn beste dag ooit op een fiets", kijkt Van der Poel er trots op terug. Hij mag nu het hele jaar door de regenboogtrui aantrekken. "Ik ben best gelukkig. Het WK was wel een van de grotere doelen die ik had. Denk dat dit een uitzonderlijk succesvol jaar is geweest."

Een greep uit de unieke cijfers die het jaar van Van der Poel glans geven.

Of zijn jaar hem nog meer prijzen op gaan leveren, bijvoorbeeld bij het Sportgala aankomende woensdag, dat weet hij niet. "Dat is heel moeilijk. Als je Verstappen dit seizoen weer bekijkt, dat is appels met peren vergelijken. Maar ik hecht ook meer belang aan de wedstrijden die ik win dan aan prijzen die uitgereikt worden."

Wat er voor hem in 2024 afgevinkt mag worden, daar is hij nog niet helemaal over uit. "Het WK mountainbiken zit nog altijd in mijn achterhoofd, de Spelen komen er dit jaar aan, wat ook wel een heel mooi doel is. Misschien ooit Luik eens proberen te winnen? Er zijn altijd wel nieuwe doelen."