Terreurverdachte Rotterdam blijft in cel, verbazing over 'Hamas-aanslagplan'

De Rotterdamse man die gisteren werd aangehouden omdat hij betrokken zou zijn bij aanslagplannen van de Palestijnse terreurorganisatie Hamas, blijft voorlopig in de cel. Duitsland heeft om zijn uitlevering gevraagd, maar een Nederlandse rechter moet eerst nog over dit verzoek beslissen.

Naast de 56-jarige Nazih R. werden in Duitsland ook drie mannen aangehouden. De arrestaties zijn opvallend, omdat er daarmee voor het eerst sinds tientallen jaren aanwijzingen zijn voor aanvalsplannen van Hamas in Europa.

R. zou in het vizier van de politie zijn gekomen na een tip van de Israëlische geheime dienst Mossad. Al zeker twintig jaar is de Rotterdammer actief voor stichtingen die geld inzamelen voor hulp aan Gaza. Ook bezocht hij pro-Palestina-conferenties in het buitenland.

Geheim wapendepot

Volgens de Duitse justitie is hij, samen met de drie Berlijnse medeverdachten, al jaren betrokken bij Hamas. Sinds oktober zou hij regelmatig op zoek zijn gegaan naar wapens in een geheim ondergronds wapendepot, vermoedelijk ergens in Polen.

Dat wapendepot zou begin dit jaar zijn aangelegd, om te gebruiken voor aanslagen op Joodse instanties in Europa. Zowel de Palestijnse mannen als de politie zijn er niet in geslaagd het wapendepot te vinden, melden Duitse media.

Alle vier de verdachten hebben Palestijnse wortels. Ze zouden zijn aangestuurd door Hamas-leiders in Libanon, die de mannen al dit voorjaar zouden hebben verzocht om de wapens te gaan zoeken. Volgens Duitse media is er geen concreet aanslagplan gevonden. De voorlopige advocaat van Nazih R. in Nederland wil niet reageren op de verdenkingen.

Verrast

Peter Malcontent, docent aan de Universiteit Utrecht en kenner van het Israëlisch-Palestijns conflict, is verrast dat er vermoedelijke Hamas-aanhangers zijn aangehouden op verdenking van het voorbereiden van aanslagen in Europa.

"Tot nu toe was Hamas daar niet in geïnteresseerd", zegt hij. "Hun acties zijn altijd gericht geweest op Israël, niet op Europa of de Verenigde Staten." De laatste aanslag van Hamas in Europa was op Malta en dateert van 1988.

Volgens Malcontent plaatsen tegenstanders van Hamas de organisatie op één lijn met IS en al-Qaida, maar is er een belangrijk verschil. "De laatste twee zijn gericht op een wereldkalifaat. Hamas wil ook wel een eigen islamitische staat, maar dan in Palestina."

Kat in het nauw

Hoewel hij aanslagen in Europa niet logisch acht, valt volgens hem niet uit te sluiten dat Hamas het nu ook heeft gemunt op Joodse doelwitten in het buitenland. "Hamas is momenteel een kat in het nauw. Het kan dat facties binnen de organisatie een nieuwe weg zijn ingeslagen en de zaken in Europa op scherp willen zetten."

Als ook hier geweld dreigt, zouden Europese landen er meer belang bij kunnen hebben om het conflict in Gaza te beëindigen, stelt de universitair docent. "Al zouden aanslagen in Europa ook juist tegen Hamas kunnen werken."

Het is volgens Malcontent lastig in te schatten of Hamas echt bereid is tot geweld buiten het Midden-Oosten, ook omdat de organisatie niet centraal wordt aangestuurd. "Hamas heeft een politieke tak, een militaire tak, een officiële leiding in Qatar en je hebt de mensen in Gaza. Het is ook denkbaar dat de nu aangehouden verdachten zichzelf als Hamas-leden beschouwen."

Straatbende

Niet alleen in Nederland en Duitsland, maar ook in Denemarken werden gisteren in de vroege ochtend drie mensen opgepakt. Vier anderen worden nog gezocht. Het kantoor van de Israëlische premier Netanyahu zei gisteren dat ook de Deense verdachten zouden handelen "namens Hamas". Het Deense onderzoek zou eveneens zijn begonnen met een tip van de Mossad.

Volgens de Rotterdamse politie zijn beide zaken verbonden, al maken de autoriteiten in Duitsland en Denemarken daar geen melding van. Anders dan in Duitsland vermoeden de Denen dat er al concrete plannen waren om een aanslag te plegen. Onder de gezochte verdachten zijn twee leden van de illegale straatbende Loyal To Familia. De bende bestaat voornamelijk uit Denen met een migratieachtergrond en staat bekend om wapen- en drugshandel.

Een van de verdachten is een leider van Loyal To Familia, die eerder is veroordeeld voor zijn betrokkenheid bij een dubbele moord en sindsdien voortvluchtig is. Terrorismedeskundigen waarschuwen al langer voor een mogelijke alliantie tussen criminele groeperingen en terroristen.

Geld ingezameld

Op dit moment loopt in Rotterdam ook een rechtszaak tegen een andere man, die via een stichting in Nederland meer dan 6 miljoen euro zou hebben ingezameld en hebben overgemaakt naar Hamas. De nu aangehouden Nazih R. was tot 2009 betrokken als bestuurder bij deze stichting.

Of Hamas in Europa daadwerkelijk op deze manier probeert geld binnen te halen, weet Midden Oosten-specialist Malcontent niet zeker. "Maar overal waar ze geld kunnen krijgen, zullen ze het ongetwijfeld proberen."