Adviseur Hongaarse premier Orbán: 'Strategie Westen tegen Poetin werkt niet'

• Tijn Sadée

  Correspondent Europa

Aan de vooravond van de cruciale EU-top van aanstaande donderdag over steun aan Oekraïne dreigt de Hongaarse premier Viktor Orbán met een veto. Hij verzet zich tegen een nieuw financieel EU-pakket van 50 miljard euro voor Oekraïne en wil niet dat de EU begint met toetredingsonderhandelingen met het land in oorlog.

Waarnemers in Brussel zien het als een cynisch spel van de Hongaar. Zij gaan ervan uit dat Orbán zijn veto intrekt zodra de Europese Commissie nu nog bevroren subsidiemiljarden aan hem uitkeert. Boedapest ziet de steun aan Oekraïne als een doodlopende weg en wil dat er eerst een 'vredesstrategie' wordt afgesproken.

Het is één van de vele dossiers waarop Boedapest en Brussel botsen. In een vraaggesprek met de NOS licht Orbáns politiek adviseur en 'schaduwpremier' Balázs Orbán (geen familie van de premier), het Hongaarse regeringsbeleid toe.

Balázs Orbán is de ideoloog en strateeg van het 'illiberale' beleid van de premier. De Hongaarse regeringsleider, die door critici wordt gezien als de sloper van de persvrijheid en onafhankelijke rechtsspraak in zijn land, botst steeds harder met Brussel. De Europese Commissie weigert ruim 20 miljard euro aan subsidiegeld uit te keren aan Hongarije wegens de wijdverbreide corruptie.

Premier Orbán op zijn beurt noemt Brussel een 'progressief-liberale kliek' die hem wil straffen vanwege zijn afwijkende opvattingen. Zijn rechterhand Balázs Orbán spreekt van een ideologische strijd.

Vredesstrategie

Binnen de EU krijgt Hongarije het verwijt geen onvoorwaardelijke steun te geven aan Oekraïne. Premier Orbán blijft daarnaast warme banden onderhouden met de Russische president Poetin. Volgens Balázs Orbán heeft Hongarijes positie niets te maken met een gebrek aan solidariteit, maar met een andere visie.

"Wij kennen de Oekraïners en de Russen goed genoeg om te weten dat de oorlogsstrategie van het Westen niet zal werken. Met een strategie van sancties tegen Poetin ga je het niet winnen, die sancties keren zich tegen ons en helpen de Europese economie om zeep."

De regering-Orbán heeft bij verkiezingen een vredesstrategie beloofd. "En aan die belofte houden we ons. Andere Europese leiders komen vanzelf nog wel tot het besef dat Viktor Orbán daarin gelijk heeft."

Oekraïne

Pas als de EU bereid is te praten over een andere Oekraïne-strategie is de Hongaarse regering eventueel bereid om verder te praten, over de miljarden voor Oekraïne en over toetreding.

"Maar we hebben nog meer bezwaren: de enorme corruptie in Oekraïne en de taalrechten van de Hongaarse minderheid in Oekraïne die worden geschonden. Er zijn nieuwe wetten ingevoerd die het leven van de Hongaren in Oekraïne ellendig hebben gemaakt. Dat kunnen we niet accepteren."

Ideologische tegenstelling

Hij ziet een ideologische tegenstelling tussen Hongarije en West-Europa. "Neem bijvoorbeeld die pro-Palestijnse demonstraties in West-Europa. Die vormen hét bewijs dat jullie multiculturele samenlevingen zijn mislukt. Veel van die moslimdemonstranten zijn loyaal gebleven aan de beschaving van hun herkomst, niet aan de beschaving waar ze nu leven. Toen ik meteen na de Hamas-terreur de steunbetuigingen aan de Palestijnen in de straten van Parijs, Brussel en Amsterdam zag, was mijn eerste gedachte: nu maar hopen dat de liberale politieke elite beseft hoe ze zich al die jaren heeft vergist."

Volgens de Hongaarse regering hoort ook de Europese Commissie in Brussel bij die 'liberale politieke elite'. Dat de Commissie de EU-subsidiemiljarden vanwege de corruptie niet uitkeert aan Hongarije noemt Balázs Orban "een zuiver politieke kwestie". "Want denk jij nou echt dat er in andere EU-landen géén gevallen van corruptie zijn? Het gebeurt overal." Hongarije wordt, zegt hij, gestraft.

"Wij zijn heus geen vijanden van anticorruptie-maatregelen. En we hebben voorstellen van de Europese Commissie, om zaken transparanter te maken, wel degelijk overgenomen. Maar het geld is nog altijd bevroren, alleen maar omdat Hongarije een uitgesproken christelijk-conservatief land is dat niet naar de pijpen van de liberalen en groenen in Brussel wenst te dansen."

'Soros-plan'

De alarmerende rapporten over corruptie in Hongarije van journalistieke onderzoekplatformen en van corruptiewaakhond Transparency International noemt hij leugens van "mensen die worden betaald door George Soros."

Volgens de regering-Orbán loopt Brussel aan de leiband van de Hongaars-Amerikaanse miljardair-filantroop Soros. Volgens de Hongaren bestaat er een 'Soros-plan' voor de massale instroom van migranten in Europa, maar in Brussel neemt niemand deze aantijging serieus.

"In de internationale arena is Soros helaas invloedrijk. Maar over migratie gesproken: Hongarije zal niet meewerken aan een Europees migratiepact dat ons dwingt tot het opnemen van migranten. De andere EU-landen hebben besloten om naar Hongarije en Polen, die tegen het pact zijn, niet te luisteren. Dan blijft er niks anders over dan ons te verzetten."

Balázs Orbán reist met zijn premier de wereld over, naar Bejing, Moskou, Washington en elke EU-top in Brussel. Daarnaast is hij de directeur van het Mathias Corvinus Collegium (MCC), de 'eliteschool van Viktor Orbán'.

MCC, ruimschoots gefinancierd door de Orbán-regering, is ook actief als denktank met onder andere een kantoor in Brussel dat Orbáns gedachtegoed moet verspreiden vanuit het hart van de EU. De financiële bron daarvoor lijkt onuitputtelijk.

"Met MCC leiden we de volgende generatie Hongaarse leiders op. De hele Hongaarse geschiedenis draait om vechten om te overleven, vechten voor het behoud van onze unieke taal en cultuur en onze principes gebaseerd op het christendom, vechten voor het in stand houden van een staat die veiligheid biedt aan alle Hongaren in het Karpatenbekken."

Van de wereldwijde kritiek op nieuwe Hongaarse wetgeving die de rechten van lhbti'ers drastisch inperkt is Balázs Orbán niet onder de indruk. "Het christendom is het fundament van onze samenleving. Als we ons land willen behouden en het willen laten bloeien, dan moet je dit erkennen. Het gezin is de hoeksteen. Als je tégen dat traditionele concept bent, kom je vroeg of laat in demografische problemen. Dan ben je nog meer aangewezen op migratie en importeer je nog meer beschavingsconflicten."

Per 1 juli volgend jaar wordt Hongarije voor een half jaar EU-voorzitter. "Er is een geheel ander leiderschap in Brussel nodig", zegt hij. "Europese liberalen en groenen domineren nu de EU-instellingen, en het kan ze niet schelen wat afzonderlijke lidstaten denken of willen. Daar hebben we schoon genoeg van. Brussel moet op de schop, en met die boodschap gaan wij ook de Europese verkiezingen van juni 2024 in."