Zeldzaam protest in Dubai, maar activisten zien 'schokkend niveau van censuur'

Het is een bijzonder fenomeen op de klimaattop in Dubai: publiek activisme. In de Verenigde Arabische Emiraten gelden normaliter strenge wetten voor protesten, maar op het terrein van de klimaattop zijn demonstraties zoals gebruikelijk toegestaan.

Daar gelden niet de wetten van het gastland, maar richtlijnen van de Verenigde Naties die de top organiseren. Activisten maken hier voor allerlei onderwerpen gebruik van: om aandacht te vragen voor gevangengenomen activisten tot een staakt-het-vuren in Gaza.

Maar zo vrij als andere jaren zijn ze niet, zegt onderzoeker Joey Shea van Human Rights Watch (HRW). In gesprek met persbureau AP zegt zij dat activisten bij de klimaattop te maken hebben met "een schokkend niveau van censuur". "Terwijl fundamentele vrijheden, zoals de vrijheid van meningsuiting, op de klimaattop gegarandeerd zouden zijn."

Naambordjes dichtvouwen

Zo mochten demonstranten volgens haar bij een betoging voor in de Emiraten en Egypte gevangen zittende prodemocratische activisten geen borden met de namen van de activisten dragen. Ook zou hen zijn verboden "van locatie naar locatie te marcheren", terwijl verplaatsen tussen evenementen op de klimaattop normaal is toegestaan.

Vlak voor de bewuste demonstratie moesten deelnemers op bevel van de VN bordjes met de namen van de gevangenen dichtvouwen, stelt Shea tegenover AP, terwijl ze deze namen al zouden hebben doorgekrast. "De absurditeit van wat er bij deze actie is gebeurd, spreekt boekdelen", zei ze.

Interpretatie

Een andere groep demonstreerde voor klimaatrechtvaardigheid en voor een staakt-het-vuren in Gaza. Het scanderen van de controversiële leus 'From the river to the sea' werd hen verboden.

Deze week schreef de Britse krant The Guardian dat er aanwijzingen zijn dat aanvragen voor protestacties zijn afgewezen, waaronder een protest tegen vervuiling door de uit het gastland afkomstige luchtvaartmaatschappij Emirates. In datzelfde artikel waarschuwt Shea van HRW dat de Emiraten selectief zijn in de protesten die het toestaat, omdat dat goed is voor hun imago.

In Dubai vonden demonstraties plaats voor de vrijlating van prodemocratische activisten en een staakt-het-vuren in Gaza:

De Verenigde Arabische Emiraten beloofden voorafgaand aan de klimaattop dat activisten, ondanks de strenge wetten die normaal gelden in het land, vreedzaam zouden kunnen samenkomen op door de VN aangewezen plekken om hun stem te laten horen. Dat zijn locaties op het terrein van de klimaattop, waar niet de wetten van het gastland, maar VN-regels gelden.

Hoewel deze richtlijnen rond protest tijdens de klimaattop dit jaar niet zijn aangepast ten opzichte van voorgaande jaren, stelde secretaris-generaal Agnes Callamard van Amnesty International deze week dat het activisten dit jaar moeilijker wordt gemaakt om demonstraties te organiseren.

Volgens haar heeft dat te maken met de manier waarop VN-regels over activisme worden geïnterpreteerd in het gastland. Functionarissen van de Emiraten wierpen tegen dat de aanvragen voor betogingen uitsluitend werden beoordeeld door de VN.

Imago witwassen

"Ik denk dat er een risico bestaat dat COP28 zeer effectief zal zijn in het witwassen van de reputatie van de Emiraten als sommige demonstraties over minder gevoelige kwesties doorgaan, terwijl ze een hardere houding aannemen tegen protesten over kwesties als politieke gevangenen, schade door de eigen productie van fossiele brandstoffen of rechten voor arbeidsmigranten in de Emiraten", zegt Shea van Human Rights Watch.

Bij eerdere edities van de jaarlijkse VN-klimaattop, waaronder die in Dublin en Parijs, was de top ook aanleiding voor grote protestacties buiten het VN-terrein. In Dubai bleven zulke demonstraties tot nu toe uit.