Rel rond olympisch golfsurfen op Tahiti: eilandbewoners tegen nieuwe jurytoren
Dromend van de perfecte surfwedstrijd loopt de Parijse organisatie van de Olympische Spelen van 2024 over een bountystrand langs turquoise zeewater met bulderende golven.
Aan de eigen Franse kust vinden ze zulk natuurgeweld niet. Maar het Frans-Polynesische eiland Tahiti heeft het allemaal wel. De mooiste golven ter wereld zelfs, zegt men. Gevaarlijk soms ook. De beste locatie voor het olympisch golfsurftoernooi, concludeerde het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Spectaculaire televisiebeelden gegarandeerd.
16.000 kilometer van Parijs
Dat het beoogde strand van Teahupoo op 16.000 kilometer van het Franse vasteland midden in de Stille Oceaan ligt, maakt niet uit voor de organisatie van Parijs 2024, die eerder trots uitsprak dat ze de impact op het milieu wil minimaliseren. Het olympische circus trekt naar de tropen, voor drie à vier wedstrijddagen.
Maar op Tahiti stuit de organisatie op flink verzet: van de lokale eilandbewoners. Zij vrezen voor de leefbaarheid van hun omgeving en de impact op het ecosysteem. Zeker nu er aanwijzingen zijn dat de bouw van een nieuwe jurytoren het koraalrif beschadigt.
Voor de surfwereld is het paradijs in de Stille Oceaan geen geheime plek. De professionele World Surf League (WSL) organiseert op Tahiti regelmatig wedstrijden, maar een evenement zo groot als de Spelen is nieuw. De faciliteiten voldoen niet aan de olympische eis.
De jurytoren in het water waar de wedstrijd plaatsvindt, vormt nu al weken de as van het conflict tussen de eilandbewoners en de organisatie. De oude, houten wachtpost die voor reguliere wedstrijden telkens wordt op- en afgebouwd in het koraalrif voor Teahupoo, is te klein en te onveilig, meent de organisatie.
Een nieuwe, aluminium constructie van veertien meter hoog met airco en spoeltoiletten zou nodig zijn. Eentje die genoeg ruimte biedt aan veertig juryleden, cameramensen en ander personeel die het evenement leiden en vastleggen. Kosten: vijf miljoen dollar. Tot grote woede van de lokale bevolking.
170.000 handtekeningen
Save Teahupoo Reef, een coalitie van eilandbewoners, surfers en milieuorganisaties, startte een petitie die inmiddels meer dan 170.000 mensen ondertekenden. Op de stranden van Tahiti liepen demonstranten een mars. Surfers protesteren op sociale media minstens zo fanatiek.
Tahitiaans profsurfer Matahi Drollet is een van de prominente gezichten van het Save Teahupoo Reef-verzet. ''Een strijd tegen de Olympische Spelen is het niet. Het gaat om die aluminium toren." Het materiaal zou de kleurrijke onderwaterwereld voorgoed verdorren. Lokale vissers vrezen al voor de kwaliteit van hun vangst.
Dit voelt niet goed. Het lijkt het niet waard.
Ook de Frans-Polynesische president Moetai Brotherson, meestal een tropisch overhemd dragend, verzet zich. En public opperde hij de wedstrijd te verplaatsen naar de westkust van Tahiti. Maar de olympisch organisator wil per se naar de wereldberoemde monstergolven van Teahupoo.
De bouw van de aluminium toren gaat door. De veiligheid van de juryleden en officials staat voorop, meldde de organisator.
Maar toch: "Gevoelig voor de zorgen van de lokale bewoners van Teahupoo en de surfgemeenschap wenst Parijs 2024 met lokale instanties alle opties te bestuderen om het huidige project te verbeteren", liet de organisatie weten aan de Australische omroep ABC.
Zodoende besloot Parijs 2024 dat de grote, stevigere jurytoren kleiner moet: even zwaar en even groot als de houten toren die de WSL altijd optuigt. Een tegemoetkoming die de lokale bewoners onvoldoende vinden.
Zeker nu het erop lijkt dat hun angst voor natuurschade door de bouw van de aluminium toren, waarvoor eerst een nieuw platform wordt geboord en vervolgens honderden meters buizen tussen het koraalrif worden gelegd, terecht was.
Schade aan koraalrif
Save Teahupoo Reef plaatste dit weekend beelden op sociale media die suggereren dat een ponton dat men zal gebruiken tijdens de aanleg van de toren, het koraal heeft beschadigd. "Het ponton kwam meerdere keren vast te zitten op het rif." Door eb stond het water laag.
Geschokte en vertwijfelde reacties bij critici van het surfproject. "Dit voelt niet goed. Het lijkt het niet waard", plaatste Vahine Fierro, een golfsurfster uit Tahiti die zich voor het Franse olympische surfteam heeft gekwalificeerd, op Instagram.
Een drijvende totempaal, volgekerfd met symbolen van zeedieren, verankerd op de geplande boorlocatie, is de recentste uiting van verzet van Save Teahupoo Reef. Een ultieme noodkreet aan de zeegoden voor een kosmische interventie.
Want de olympische plannen voor de aanleg van de in hun ogen duivelse toren blijven staan.
Surfer Drollet klonk afgelopen week tegen persbureau Reuters nog wel strijdbaar, zelfs hunkerend naar de aandacht van Franse president Emmanuel Macron: "We blijven de boodschap verspreiden dat geen enkele sportwedstrijd ter wereld het waard is om natuur te vernietigen. Het gaat in tegen de waarden van het surfen."
