Nieuwe regels na uitspraak Raad van State: asielzoeker mag meer dan 24 weken werken
Asielzoekers mogen langer dan 24 weken werken. Dat heeft de hoogste bestuursrechter bepaald naar aanleiding van een zaak die de Nigeriaanse asielzoeker Elvis was gestart met zijn werkgever MPeople, een bureau dat asielzoekers detacheert.
MPeople was naar de rechter gestapt omdat Elvis van het UWV geen nieuwe werkvergunning kreeg. De rechtbank oordeelde dat het UWV bij het verlenen van een werkvergunning niet de eis mag opleggen om maximaal 24 weken per jaar te werken.
De Raad van State concludeert nu dat de Wet arbeid vreemdelingen, die voorschrijft dat asielzoekers niet meer dan 24 van de 52 weken per jaar mogen werken, in strijd is met Europees recht. Het UWV laat weten de uitspraak direct te gaan toepassen. Dat betekent dat de tewerkstellingsvergunning voor duizenden andere asielzoekers wordt aangepast: zij mogen nu in Nederland werken zolang zij hier mogen verblijven.
Geen signaal afgeven
Met de termijn van 24 weken wilde het kabinet de indruk voorkomen dat voor werkende asielzoekers een permanente verblijfsvergunning in het verschiet lag.
Ook wilde het kabinet voorkomen dat asielzoekers aanspraak kunnen maken op een werkloosheidsuitkering. Volgens het kabinet ontstaat er een ingewikkelde situatie wanneer een asielaanvraag wordt afgewezen terwijl de asielzoeker nog wel recht heeft op een WW-uitkering.
De Raad van State veegt die argumenten nu van tafel. Eerder kwamen onderzoekers die in onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken al tot de conclusie dat de 24-weken eis de belangrijkste belemmering voor asielzoekers voor toetreding tot de arbeidsmarkt was. Slechts 4 procent van de asielzoekers die tussen 2017 en 2021 naar Nederland kwamen, kreeg toestemming om te werken blijkt uit hetzelfde onderzoek.
Duizenden andere asielzoekers
Elvis, die niet met zijn achternaam genoemd wil worden, vluchtte in 2020 uit Nigeria met zijn vriendin, werd opgevangen in het asielzoekerscentrum in Harderwijk en vond werk bij een slachterij in de buurt. Na het verlopen van zijn contract wilde hij aan het werk blijven. Omdat zijn zaak bij de rechter voorlag, had het UWV zijn tewerkstellingsvergunning al verlengd tot maart, hangende het beroep.
Het UWV laat in een reactie weten dat het al rekening hield met deze uitspraak. Daarom was het al met de voorbereiding begonnen om deze uitspraak toe te passen op alle asielzoekers. Concreet betekent dit dat de einddatum van alle tewerkstellingsvergunningen voor asielzoekers is omgezet in een vergunning die geldt zolang zij in Nederland blijven. In totaal gaat het om duizenden vergunningen, zegt het UWV.
Historisch
MPeople-directeur Van Panhuis noemt de uitspraak historisch. "Ik ben zo opgelucht. Er zit een heel uitgebreide toelichting bij, het vonnis is ook goed gemotiveerd. De minister heeft gezegd dat zij dit ook zal respecteren dus dat betekent dat alle asielzoekers in Nederland nu ook langer dan 24 weken mogen werken."
Van Panhuis zegt dat hij contact heeft met zo'n 40 tot 50 andere werknemers die hij nu kan blij maken. Ook heeft hij gesprekken gehad met tientallen werkgevers die nog niet zijn begonnen met het inhuren van asielzoekers, maar daar wel interesse voor hebben. De eis was voor hen een belangrijke beperking om te investeren in de opleiding van nieuwe werknemers die nog in de asielprocedure zaten. "Als ze net waren ingewerkt, moesten ze al weer weg."
"Aan ons is het nu de taak ook om dit bij zoveel mogelijk werkgevers te melden", zegt Van Panhuis. Hij vindt het vooral belangrijk om te zorgen dat er in de toekomst minder administratieve rompslomp komt kijken bij het inhuren van asielzoekers.
Andere belemmeringen
Daarom wil hij over op een meldplicht van werkgevers aan het UWV voor asielzoekers, zoals die nu geldt voor Oekraïners. "De belangrijkste beperking om asielzoekers aan het werk te helpen is nu weggenomen. Laten we dan ook de andere beperkingen opheffen: laten we ervoor zorgen dat asielzoekers een bankrekening kunnen openen zonder BSN-nummer en laten we dan ook zorgen dat ze hun rijbewijs eerder mogen halen. Laten we toewerken naar een onbeperkte toegang tot de arbeidsmarkt."
Demissionair minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip zegt dat er door de uitspraak van de Raad van State duidelijkheid is voor asielzoekers die graag meer willen werken. "Ze leveren een bijdrage aan onze samenleving én leren de taal sneller. Ook werkgevers weten nu waar ze aan toe zijn als ze een asielzoeker in dienst hebben."
Naast de 24-weken-eis noemt het ministerie ook nog andere belemmeringen die gelden voor asielzoekers die willen werken zoals de waardering van buitenlandse diploma's. "Op dit moment worden verschillende mogelijkheden uitgewerkt om belemmeringen te beperken of weg te nemen, zodat een volgend kabinet hierover kan besluiten."
