Werkervaring niet altijd lonend sinds verhoging minimumloon
De recente verhoging van het minimumloon heeft bij enkele cao's een onbedoeld bijeffect voor personeel dat al langer in dienst is. Iemand met meerdere jaren werkervaring of een hogere functie verdient nu soms evenveel als nieuwere collega's in een lagere functie. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij verschillende Nederlandse poppodia.
Het minimumloon komt daar plotseling boven de onderste cao-lonen uit. Dat betekent dat horeca- en schoonmaakpersoneel, dat al vier jaar in dienst is bij deze poppodia, hetzelfde verdient als nieuwere collega's. Ze verdienen namelijk allemaal het minimumloon.
Weinig ruimte voor stijging
Vooraf was de verwachting dat 40 procent van alle werknemers zou meeprofiteren van een grote minimumloonstijging, berekende het Centraal Planbureau (CPB) in 2020. Want ervaren krachten zijn vaak productiever en ook werkgevers hebben er belang bij dat meer ervaren krachten beter beloond worden, is de redenering.
Bijna een jaar na de eerste flinke stijging van het minimumloon is te zien dat het sterk verschilt per sector in hoeverre medewerkers meeprofiteren. In de cultuursector is er weinig ruimte om het minimumloon door te laten werken, maar ook andere sectoren houden de stijging moeilijk bij.
Jacqueline Twerda van CNV waarschuwt voor de gevolgen. "In twee jaar is het minimumloon met zo'n 25 procent gestegen. Als die stijging doorzet, verdient een verkoopmedewerker straks hetzelfde als de filiaalmanager." Volgens Twerda is er dan geen prikkel meer om een moeilijkere opleiding te volgen. "Als je de koopkracht wil vergroten en zwaarder werk wil blijven belonen, dan moet belasting op werk omlaag."
Na de stijging van ruim 10 procent in januari van dit jaar, kwam er per 1 juli nog eens ruim 3 procent bij. Per 2024 stijgt het minimumloon verder met bijna 4 procent tot 13,27 euro per uur. En een behoorlijk aantal politieke partijen willen het daarna verder verhogen.
Bij poppodium Doornroosje in Nijmegen herkennen ze de situatie. Eline van Doesburg werkt al een aantal jaar in de horeca bij Doornroosje. Ondanks haar werkervaring en haar functie als barhoofd, verdient ze nu evenveel als collega's die ze dit jaar heeft ingewerkt. "Ik vind het zuur", zegt ze. Dat werkervaring met slechts een paar cent wordt beloond, vindt ze begrijpelijk. "Maar dat er geen progressie is, is onacceptabel."
"Met de stijging van het minimumloon gaat een grote groep erop vooruit", vertelt adjunct-directeur Joris Holter. "Die stijging kun je niet zomaar doortrekken. Dan zouden bezoekers meer moeten gaan betalen voor een kaartje en een drankje."
Pepijn ten Kate van de Kunstenbond, de vakbond van de cultuursector, vindt het jammer dat werkervaring niet altijd kan worden beloond. "In onze cao-onderhandelingen gaan de laagste lonen er het hardst op vooruit. Daardoor zijn de kosten voor de werkgever enigszins beperkt."
Cao-onderhandelingen
Theater de Kampanje in Den Helder kiest voor een andere aanpak. Volgens directeur Arjaen Kersten is het belangrijk om mensen met meer werkervaring hoger in te schalen. "Ook als dat volgens onze cao niet hoeft. We kunnen namelijk positief afwijken van de cao en dat vereist maatwerk."
FNV kijkt anders naar de situatie dan CNV. "Cao-onderhandelingen zullen volgend jaar moeilijker zijn", verwacht FNV. Maar de vakbond maakt zich geen zorgen dat hogere lonen niet mee kunnen profiteren van een stijgend minimumloon. "Wij zijn er om te zorgen dat dat wel gebeurt.", vertelt vicevoorzitter Zakaria Boufangacha.
"Wij gaan in overleg om het geheel van loonschalen zo veel mogelijk in stand te houden." Die noodzaak ziet hij onder andere bij de cao's voor zwembaden, schoonmakers en bijvoorbeeld callcenters. Daar gaat het minimumloon voorbij aan de laagste cao-lonen, als er niet ingegrepen wordt. "Andere cao's passen zich weer automatisch aan aan het minimumloon. Bijvoorbeeld in de detailhandel en de agrarische sector."