Nederland sluit zich aan bij genocidezaak tegen Myanmar
Nederland gaat zich samen met Canada, Denemarken, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland aansluiten bij de rechtszaak tegen Myanmar over genocide op de Rohingya, een etnische minderheid die van origine uit het westen van Myanmar komt. Dat hebben de landen bekendgemaakt aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, het hoogste rechtsorgaan van de Verenigde Naties.
Gambia spande de rechtszaak in 2019 aan tegen Myanmar op grond van het genocideverdrag. Het Zuidoost-Aziatische land maakt zich volgens Gambia schuldig aan wijdverspreide en systematische "zuiveringsacties" tegen de Rohingya.
Ook stelt het West-Afrikaanse land dat Myanmar "genocidale daden heeft gepleegd tijdens deze operaties, die bedoeld waren om de Rohingya geheel of gedeeltelijk te vernietigen door massamoord, verkrachting en andere vormen van seksueel geweld".
Platgebrande dorpen
In augustus 2017 zette het Myanmarese leger een grootschalige militaire operatie op poten, volgens de Verenigde Naties met als doel om de Rohingya te verdrijven. Ongeveer 700.000 Rohingya vluchtten van Myanmar naar buurland Bangladesh en leven daar nu onder erbarmelijke omstandigheden in vluchtelingenkampen.
Volgens Human Rights Watch zijn de 600.000 Rohingya die zijn achtergebleven in de Myanmarese deelstaat Rakhine, waar de meeste Rohingya vandaan komen, het slachtoffer van vervolging, geweld en wordt hun de toegang tot voldoende voedsel, gezondheidszorg, onderwijs en levensmiddelen ontzegd. Aan de hand van satellietbeelden bewees de mensenrechtenorganisatie dat het leger Rohingya-dorpen heeft verwoest en platgebrand.
Myanmar ontkent genocide en heeft de bevindingen van de VN afgewezen als "bevooroordeeld en gebrekkig". Het land zegt dat het harde optreden gericht was tegen Rohingya-rebellen die aanslagen hadden gepleegd.
Groeiende weerstand
Sinds de staatsgreep in 2021, waarbij het leger de democratisch gekozen Aung San Suu Kyi aan de kant zette, is het geweld in Myanmar alleen maar toegenomen. Het leidde destijds tot massale protesten, die met nietsontziend geweld werden neergeslagen. Afgelopen zomer concludeerden de Verenigde Naties dat het Myanmarese leger steeds vaker oorlogsmisdaden tegen burgers begaat.
Sinds de staatsgreep heeft de junta te maken met hevig verzet van prodemocratische groeperingen en opstandelingen onder etnische minderheden. De afgelopen weken winnen deze terrein.
Ze vormden samen een alliantie die Operation 1027 wordt genoemd en voeren sinds 27 oktober aanvallen uit. Het gaat om de grootste bedreiging voor de junta sinds zij aan de macht kwamen. De door het leger geïnstalleerde president van Myanmar Myint Swe stelde vorige week dat het land uiteen dreigt te vallen door het aanhoudend geweld.
Door het ruige terrein van Myanmar zijn grote delen van het land slecht te bereiken voor het leger. Deze analyse van de NOS laat zien hoe het leger vanuit de lucht aanvalt en hoe burgers daar vaak het slachtoffer van worden:
Voormalig diplomaat en oud-ambassadeur in Myanmar Laetitia van den Assum noemt de huidige situatie in Myanmar in het NOS Radio 1 Journaal uniek. "Je kunt wat er nu gebeurt het beste zien als een volksopstand", zegt Van den Assum. "Waar de aanvallen zijn begonnen in het oosten van het land, zijn deze nu ook verspreid naar het westen. Ze bezetten wegen en grote stukken terrein en maken het het Myanmarese leger zo erg moeilijk."
Rol van China
Het leger krijgt normaal gesproken steun van grootmachten Rusland en China, maar volgens Van den Assum speelt vooral het tweede land een interessante rol in het conflict. "Langs de grens van Myanmar en China is sprake van georganiseerde misdaad op enorme schaal. Dan gaat het met name om cybercrime en de productie van synthetische drugs. Ook China ondervindt hier last van."
"China heeft het Myanmarese leger meermaals verzocht hier iets aan te doen, maar dit is niet gebeurd", vervolgt de voormalig diplomaat. Volgens Van den Assum is het aannemelijk dat China afwist van de geplande aanvallen van de groeperingen die langs de Chinese grens plaatsvinden, terwijl ze dat geheimhielden voor het Myanmarese leger.
Een junta-woordvoerder beschuldigt de groepen die een alliantie vormen ervan de steun van China op te zoeken met beloftes om de criminaliteit in het gebied aan te pakken.
