Jaar na belofte is nauwelijks met industrie gesproken over stikstofuitstoot
Nog geen enkel bedrijf heeft harde afspraken gemaakt met het ministerie van Economische Zaken om de stikstofuitstoot te beperken. Dat blijkt uit een rondgang van de NOS. In november vorig jaar kondigde het kabinet aan dat niet alleen met boeren, maar ook met industriële piekbelasters zou worden gesproken over het beperken van hun stikstofuitstoot.
Oorspronkelijk schatte het ministerie dat het om zo'n 50 à 60 bedrijven zou gaan. Later bleken er in de top 3000 van grootste stikstofbelasters slechts 24 industriële bedrijven te staan. Het gaat om bekende bedrijven zoals Tata Steel in IJmuiden, BP Rotterdam en twee energiecentrales van Vattenfall, maar ook om papierfabrieken, glasbedrijven en een steenfabriek.
Net voor de zomer bevestigde demissionair minister Van der Wal nog eens dat de stikstofrekening niet alleen bij boeren zou worden neergelegd. "Mijn collega van Economische Zaken is met 28 industriële piekbelasters gesprekken aan het voeren voor maatwerk", vertelde zij de Kamer.
Nog geen concrete resultaten
De NOS vroeg de 24 industriële piekbelasters die in de top 3000 van piekbelasters staan (alle overige zijn boeren) of ze contact hebben gehad met het ministerie van Economische Zaken. De helft heeft nog helemaal niet met het ministerie gesproken, een aantal andere heeft alleen een kennismakingsgesprek gehad.
Het ministerie zelf zegt dat in eerste instantie alleen met de zeven grootste bedrijven inhoudelijk is gesproken. Dat zijn onder andere staalfabriek Tata Steel in IJmuiden, chemisch industrieterrein Chemelot in Geleen en isolatiefabrikant Rockwool in Roermond. Dat heeft dus nog niet tot concrete resultaten geleid. Met de rest van de bedrijven worden nu wel gesprekken gepland en er zijn volgens het ministerie ook al enkele gesprekken gevoerd.
Met één van die bedrijven ligt er wel een concrete afspraak om de stikstofuitstoot te verlagen, maar bij die afspraak was het ministerie niet betrokken. Cacaoproducent OFI in Koog aan de Zaan maakte de afspraak met milieugroepering MOB en de omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied.
Daarnaast is gisteren een intentieverklaring getekend met BP om de CO2-uitstoot voor 2030 flink te verminderen, waarbij ook de stikstofuitstoot omlaag zal gaan. Die intentieverklaring moet nog wel worden omgezet in harde afspraken.
Druk vanuit de Tweede Kamer
De belofte van het kabinet om ook met de industrie over stikstofbeperkingen te spreken, kwam na druk vanuit de Tweede Kamer. Kamerleden spoorden ministers meermaals aan om niet alleen boeren te laten opdraaien voor de stikstofproblemen, maar ook afspraken te maken met de industrie.
Minister Van der Wal (VVD) voor Natuur en Stikstof schreef een jaar geleden in een Kamerbrief dat het kabinet zou gaan spreken met alle industriële piekbelasters. Met de bedrijven zou worden gesproken over technische ingrepen om de stikstofuitstoot te reduceren of over het aanscherpen van de vergunningen. Mocht dat na een jaar geen resultaat opleveren, dan zou het kabinet "met pijn in het hart" bedrijven verplichten om de stikstofuitstoot te verlagen.
Een jaar later is van die gesprekken dus weinig terechtgekomen. Het ministerie van Economische Zaken zegt nu dat gekozen is om te beginnen met de top 7 "omdat daar de meeste winst te behalen is". De andere bedrijven komen later aan de beurt. "Niet alles kan tegelijk."
Wat het ingewikkeld maakt, is dat een deel van de overige zeventien bedrijven valt onder de verantwoordelijkheid van verschillende bewindspersonen. Zo is minister Jetten voor Klimaat en Energie verantwoordelijk voor vier energiecentrales. Zijn woordvoerder laat weten dat de energiesector al op allerlei manieren wordt vergroend, waardoor ook de stikstofuitstoot omlaaggaat. Daarom wordt er niet specifiek over verdere reductie van stikstofuitstoot gesproken.
Verder staan tussen de piekbelasters vier afvalverwerkers. Die vallen onder staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat. Ook met die bedrijven is nog niet gesproken over hun stikstofuitstoot, al benadrukt een woordvoerder dat er met hen is gepraat over de hoeveelheid afval die wordt verbrand. Als die hoeveelheid wordt verminderd, gaat zowel de uitstoot van CO2 als stikstof omlaag. Ook zal nog met de bedrijven worden gesproken over verduurzaming, "waarbij stikstof ook wordt meegenomen".
Afvalverbrander HVC in Alkmaar zegt tegen de NOS dat er wel degelijk mogelijkheden zijn om de stikstofuitstoot te reduceren, al zullen daardoor wel de kosten stijgen. "Wij doen in de rookgasreiniging proeven met hoeveel we terug kunnen in stikstofuitstoot; wij denken met ongeveer 15 procent. Als dat technisch kan, zou dit voor het hele land moeten gaan gelden." Daarover is dus nog niet met het ministerie gesproken.
Van de overige bedrijven zeggen er meer tegen de NOS dat hun stikstofuitstoot wel te beperken is. De Cosun Beet Company (voorheen de Suikerunie) zegt bijvoorbeeld: "Door middel van innovatieve technieken zien wij mogelijkheden." Ook zij wachten nog op een uitnodiging om die mogelijkheden te bespreken.
Papierfabriek Sappi in Maastricht zegt ook wel ideeën te hebben, maar wil "eerst een gevoel krijgen hoe de overheid dit gaat insteken". Een gesprek hierover is nog niet gepland.
