Borstkankervereniging: wanhoop bij patiënten om slechte toegang tot medicatie
Het is in Nederland moeilijker voor borstkankerpatiënten om aan benodigde medicijnen te komen dan in veel andere Europese landen, zegt Borstkankervereniging Nederland (BN). Volgens de patiëntenbelangenorganisatie zijn vijf medicijnen hier niet beschikbaar.
"We worden er wekelijks over benaderd", zegt directeur Cristina Guerrero Paez in het NOS Radio 1 Journaal. "Mensen zijn wanhopig op zoek naar een middel voor zichzelf of voor geliefden." Volgens de vereniging zijn door het ontbreken van vijf medicijnen zo'n 2600 borstkankerpatiënten in Nederland de dupe van langere procedures en omstandigheden.
Het tekort zal volgens Guerrero Paez verder oplopen. Enerzijds omdat wordt gesproken over de herbeoordeling van bestaande kankermedicijnen, anderzijds omdat steeds minder medicijnen worden opgenomen in het verzekeringspakket. "Ten slotte horen we van fabrikanten signalen: als het zo moeilijk wordt in Nederland, gaan we het niet aanbieden."
In het algemeen kampt Nederland al langer met medicijntekorten. BN noemt een reeks oorzaken waarom de vijf borstkankermedicijnen, waarmee patiënten langer kunnen leven of soms genezen kunnen worden, niet verkrijgbaar zijn.
Strengere toelatingseisen
Allereerst hanteren oncologen strengere criteria voor nieuwe kankermedicijnen. Dat is volgens de beroepsgroep nodig omdat de resultaten die farmaceuten aanleveren over hun producten niet altijd blijken te kloppen. Oncologen willen meer inzicht in de effectiviteit en bijwerking van middelen.
BN zegt dat Nederland hiermee afwijkt van Europese richtlijnen. Als gevolg gaan borstkankerpatiënten over de grens op zoek naar de vijf medicijnen. "Deze patiënten kunnen daar beschikbare medicatie zelf kopen", zegt Guerrero Paez. "Het gaat vaak om enorme bedragen, er vinden regelmatig crowdfundingsacties plaats."
Oplopende zorgkosten
De hoge prijs van nieuwe kankermedicijnen speelt ook een rol in het probleem. De fabrikant en het ministerie van Volksgezondheid moeten onderhandelen over de prijs. Omdat de zorgkosten fors blijven oplopen, is er steeds meer discussie over het kosten-batenplaatje. Vooral bij middelen waar artsen twijfels hebben over hoe goed iets werkt.
"We snappen dat er wordt gekeken naar een ander model", zegt Guerrero Paez. Maar dat moet volgens haar niet ten koste gaan van kankerpatiënten. Wat Borstkankervereniging Nederland betreft moeten zij eerst toegang krijgen tot de ontbrekende medicijnen en kan ondertussen gekeken worden hoe het systeem op de schop moet. Ook pleit ze voor een gezamenlijke aanpak vanuit Europa.
Van fabrikant tot verzekeraar
Om tot een zorgvuldige afweging te komen, zijn diverse partijen betrokken bij het toelatingsproces van een nieuwe medicijn in Nederland. Behalve de fabrikant en het ministerie gaat het ook om het Europese medicijninstituut EMA, verzekeraars, artsen en overheidsinstantie Zorginstituut Nederland.
Instanties en farmaceuten wijzen vaak naar elkaar als het toelatingsproces vertraging oploopt. Het Zorginstituut klaagt bijvoorbeeld dat er een onvolledig rapport is aangeleverd. De fabrikant geeft op zijn beurt geregeld het Zorginstituut de schuld, omdat er steeds nieuwe vragen worden gesteld over het aangeleverde dossier.
Een op de zeven vrouwen
Voor het middel Keytruda, een van de vijf medicijnen tegen borstkanker die niet beschikbaar zijn, loopt het proces inmiddels 15 maanden, meldt BN. De andere vier medicijnen die volgens BN ontbreken in Nederland zijn Trodelvy, Verzenios, Lynparza en Enhertu.
Vorig jaar kregen ruim 15.000 mensen de diagnose borstkanker in Nederland. Jaarlijks overlijden zo'n 3000 mensen aan de gevolgen van de ziekte, aldus cijfers van KWF. Een op de zeven vrouwen krijgt borstkanker.
